Wielkoformatowa projekcja na budynkach, mostach i innych elementach architektury oraz urządzenia do jej wyświetlania pojawiły się na rynku nawet wcześniej niż projektory przeznaczone do biur, edukacji czy pod domowe strzechy. Należy jednak zwrócić uwagę, że w przeszłości były to bardziej rzutniki slajdów wyświetlające stałe obrazy, ewentualnie proste, abstrakcyjne animacje. Aby móc wyświetlić w ogromnej skali materiał wideo, który będzie odznaczał się odpowiednią przekątną, jasnością i kinową jakością, potrzebne są odpowiednie narzędzia, supermocna lampa (najczęściej bazująca na ksenonie), a najchętniej źródło laserowe. Takie właśnie projektory dużej mocy, z łatwością wyświetlające obraz na mających nawet 200-250 metrów kwadratowych powierzchni ścianach kamienic w trakcie 3. edycji festiwalu Kinomural, dostarczyła firma Epson.
Dla potrzeb tegorocznej edycji zostały dostarczone laserowe projektory oparte na technologii 3LCD o jasnościach od 6000 do 30 000 lumenów. Konkretnie były to modele EB-L30000U, EB-L20000U, EB-L1505U oraz kilka mniejszych urządzeń.
W tym roku 25 września we Wrocławiu odbyła się już trzecia odsłona Kinomuralu, chociaż tak naprawdę pomysł stworzenia tej imprezy narodził się w głowach Piotra i Bartka Bartosów już 10 lat temu. W tym czasie tak Wrocław jak i większość miast w Polsce były bardzo mocno zakryte wielkoformatowymi, często bardzo natarczywymi i agresywnymi reklamami, które atakowały mieszkańców z każdej strony. Przykrywały one fasady budynków oraz boczne ściany, na których kiedyś funkcjonowały zarówno murale, jak i wielkie malowane reklamy z lat 70. i 80. o niepowtarzalnej estetyce. W tamtym czasie bracia Bartos realizowali dużo krótkich form filmowych, videoartów, eksperymentów. Zaczęli wizualizować sobie sytuację, w której zamiast reklam na ścianach budynków pojawiają się wielkoformatowe, nieoczywiste formy audiowizualne. Można powiedzieć, że Kinomural zrodził się z buntu przeciwko komercjalizacji przestrzeni publicznej i z potrzeby tworzenia sztuki, którą chcą dzielić się organizatorzy. Najkrócej wrocławską imprezę można scharakteryzować jako nowatorskie i unikatowe w skali kraju i świata wydarzenie kulturalne – nowe medium, które powstaje na styku sztuki audiowizualnej i tkanki miejskiej. W trakcie jednego wieczoru dzięki pracom artystów z całego świata, w tym superligi twórców audiowizualnych, organizatorzy Kinomuralu tworzą we Wrocławiu gigantyczną galerię pod gołym niebem, wykorzystując w tym celu najnowsze technologie wizualne. W tym roku na wrocławskim Nadodrzu – kultowej, artystycznej dzielnicy przypominającej nieco warszawską Pragę czy berliński Krezuberg – na pięciu ścianach kamienic wybranych przez zespół kuratorsko-producencki zostało zaprezentowanych 90 wielkoformatowych projekcji autorstwa ponad 50 artystów, poruszających rozmaitą tematykę. W trakcie imprezy budynki zamieniły się w gigantyczne „sztalugi”, na których powstały ruchome murale z pogranicza kina eksperymentalnego, animacji, instalacji audiowizualnych i dźwiękowych, w tym takie, które łączą rozszerzoną rzeczywistość i technologię 3D.
Pomysłodawcami i kuratorami Kinomuralu są bracia Piotr i Bartek Bartos. Od wielu lat zajmują się sztuką filmową. Piotr jest operatorem i artystą eksperymentującym ze sztukami wizualnymi. Bartek – reżyserem, scenarzystą i producentem filmowym. Bracia Bartos tworzą nierozerwalny tandem filmowy i wspólnie realizują autorskie projekty. W 2013 roku we Wrocławiu stworzyli Studio Manifiesta produkujące kino autorskie. Trzecią, dopełniającą osobowością artystyczną Kinomuralu jest Agata Bartos, siostra Piotra i Bartka – absolwentka Holenderskiej Akademii Sztuk Pięknych, artystka mix-media, kostiumografka. Dodatkowo przy corocznej już współpracy z Akademią Sztuk Pięknych grono kuratorów powiększone jest o dwójkę wykładowców, w ostatnich dwóch latach były to Agnieszka Jarząb oraz Maja Wolińska, które wspólnie z Piotrkiem Bartosem czuwały nad produkcją prac studentów Akademii. Dzięki współpracy z Agnieszką Jarząb, która jako artystka uczestniczy w Kinomuralu od jego pierwszej testowej edycji w 2018 roku, organizatorzy nawiązali współpracę z Wydziałem Grafiki i Sztuki Mediów, oferując studentom i pracownikom Wydziału prezentację stworzonych przez nich prac. Na początku projekt ten powstał z myślą tylko o studentach, którzy w ramach swoich zaliczeń mogli przygotować prace dedykowane, która miała szansę pojawić się i być promowane w ramach Kinomuralu, jednak szybko do grona zainteresowanych dołączyli również asystenci i wykładowcy. W tym roku zaprezentowana została m.in. praca dziekana wydziału.
Do przygotowania prac dedykowanych w przeszłości zapraszani byli również twórcy audiowizualni z Polski (edycja 2019). Jak przyznaje producentka wykonawcza imprezy, Marianna Wasik: – Chcemy, aby w ramach Kinomuralu powstawało jak najwięcej prac dedykowanych. W przyszłości, kiedy tylko budżet nam na to pozwoli, mamy nadzieję zaprosić do takiej współpracy cenionych twórców zarówno z Polski, jak i zza granicy. Poza pracami dedykowanymi na program składają się przede wszystkim prace pozyskane przez nas po wielomiesięcznym researchu od twórców z całego świata. Coraz więcej artystów zgłasza się też do nas samych – dodaje Wasik.
Kinomural to nowatorskie i unikatowe w skali kraju i świata wydarzenie kulturalne – nowe medium, które powstaje na styku sztuki audiowizualnej i tkanki miejskiej. W trakcie jednego wieczoru dzięki pracom artystów z całego świata, w tym superligi twórców audiowizualnych, organizatorzy Kinomuralu tworzą we Wrocławiu gigantyczną galerię pod gołym niebem, wykorzystując w tym celu najnowsze technologie wizualne.
Poza pracami przygotowanymi pod kątem wydarzenia, jak i tymi z wyboru kuratorskiego, organizatorzy chcą równolegle rozwijać sekcję performatywną. W tym roku podczas pokazu przygotowanego przez Agnieszkę Jarząb, Maćka Bączyka i Beatę Rojek wykorzystany został autorski mikser umożliwiający równoczesne operowanie ośmioma rzutnikami slajdów. Każde z analogowych źródeł światła, odpowiednio zmodyfikowane, po podłączeniu do miksera mogło być dzięki temu zdalnie sterowane (funkcje obsługiwane przez mikser to zasilanie, zmiana slajdów, ostrość obrazu, natężenie światła, a w dalszej kolejności modyfikowanie projekcji przy pomocy wolnoobrotowych silników).
Poza pracami przygotowanymi pod kątem wydarzenia, jak i tymi z wyboru kuratorskiego, organizatorzy chcą równolegle rozwijać sekcję performatywną. Przy ostatnich dwóch edycjach (2020, 2021) przy jej tworzeniu współpracowali z wrocławskim kolektywem kinoMANUAL, który, wykorzystując m.in. analogowe rzutniki, tworzy unikatowe audiowizualne spektakle z muzyką na żywo. W tym roku podczas pokazu przygotowanego przez Agnieszkę Jarząb, Maćka Bączyka i Beatę Rojek wykorzystany został autorski mikser umożliwiający równoczesne operowanie ośmioma rzutnikami slajdów. Każde z analogowych źródeł światła, odpowiednio zmodyfikowane, po podłączeniu do miksera mogło być dzięki temu zdalnie sterowane (funkcje obsługiwane przez mikser to zasilanie, zmiana slajdów, ostrość obrazu, natężenie światła, a w dalszej kolejności modyfikowanie projekcji przy pomocy wolnoobrotowych silników). Unikalny design, utrzymany w klimacie surowej, wczesnej elektryczności rodem z laboratoriów Edisona oraz niezbędne wsparcie techniczne przy konstruowaniu urządzenia to zasługa pana Janusza Króla. Mikser powstał dzięki dofinansowaniu ze środków stypendium artystycznego Prezydenta Wrocławia.
Partner technologiczny
Od samego początku Kinomural korzysta z projektorów firmy Epson, która już w trakcie drugiej edycji stała się oficjalnym partnerem technologicznym. Po pierwszej edycji do organizatorów wrocławskiego wydarzenia odezwał się zachwycony projektem Krzysztof Jański odpowiedzialny za PR Epsona w Polsce i rozpoczęto rozmowy o możliwościach wspólnych działań, które są kontynuowane od trzech lat. Tak o współpracy nawiązanej w 2019 roku mówi Norbert Gościński, account manager professional display: – Lubimy robić coś jako pierwsi! Kinomural to projekt unikalny, na pewno na skalę polską, ale i myślę, że europejską. W wielu miastach są przestrzenie smutne, nieco zapomniane przez włodarzy, w których lokalne społeczności chciałyby jakoś ożywić swoją okolicę, jak choćby wrocławskie Nadodrze czy warszawska Praga. Ostatnimi czasy te okolice coraz częściej dostają nowe życie, dużo się mówi o rewitalizacji i stawianiu na lokalną tradycję. Poza ekonomią i działaniom społecznym istotną rolę w nowym wizerunku miejsc może odegrać także sztuka – tym bardziej tak nieszablonowa jak ta będąca sednem wyjątkowego przedsięwzięcia, jakim jest Kinomural. Taka inicjatywa doskonale wpisuje się w filozofię firmy EPSON – jest to unikalne, nowatorskie, ciekawe przedsięwzięcie, a jednocześnie pozwala wykorzystać produkty z naszej oferty w zakresie projektorów multimedialnych wysokich jasności – konkluduje. Dla potrzeb tegorocznej edycji zostały dostarczone laserowe projektory oparte na technologii 3LCD o jasnościach od 6000 do 30 000 lumenów. Konkretnie były to modele EB-L30000U, EB-L20000U, EB-L1505U oraz kilka mniejszych urządzeń.
Oczywiście najmocniejszym z całej stawki jest model EB-L30000U, który zresztą jest również najjaśniejszym projektorem wykonanym w technologii 3LCD na świecie. Oprócz wyjątkowej mocy do jego najważniejszych cech należą doskonale odwzorowane, żywe i nasycone kolory, wysoki kontrast natywny wynoszący ponad 3000:1 i efektywna rozdzielczość 4K UHD. Listę zalet zamykają stosunkowo niewielka waga, długa żywotność źródła i obudowa zapewniająca dużą wytrzymałość.
Z projektorem współpracuje oczywiście szeroka gama obiektywów, zaczynając od ultrakrótkiego 0.35:1 – doskonały obiektyw z 0 offsetem, po „długie” 10.45:1. Wszystkie z nich pracują w rozdzielczości 4K.
W tym roku na wrocławskim Nadodrzu – kultowej, artystycznej dzielnicy przypominającej nieco warszawską Pragę czy berliński Krezuberg – na pięciu ścianach kamienic wybranych przez zespół kuratorsko-producencki zostało zaprezentowanych 90 wielkoformatowych projekcji autorstwa ponad 50 artystów, poruszających rozmaitą tematykę.
EB-L30000U został wyposażony również w szereg udogodnień konfiguracyjno-instalacyjnych, jak choćby możliwość automatycznego blendowania czy stackowania, co wspiera zintegrowana w urządzeniu kamera. Ma możliwość korekcji geometrii w dokładności 33 x 33 punkty. Warto powiedzieć też, że Epson dostarcza tu specjalne oprogramowanie Epson Professional Projector Tool, z którym współpracują wszystkie projektory z wymiennymi obiektywami, co znacząco ułatwia i przyspiesza pracę w trakcie instalacji oraz daje możliwość kontroli parametrów pracy nawet w samego trakcie pokazu.
Z kolei pozostałe wykorzystane w trakcie realizacji projektory EB-L20000U, jak i EB-L1505U to doskonały wybór, jeśli potrzebujemy stosunkowo lekkiego i niedużego urządzenia o dużej jasności (odpowiednio 20 000 i 12 000 lm). Oczywiście, oba modele mają również doskonałe parametry przetwarzania obrazu, oferują równe natężenie światła białego i kolorowego, a także pełen zakres pasujących obiektywów od 0.35:1 po 7.41:1.
W trakcie Kinomuralu w przypadku projektora EB-L20000U użyty został obiektyw ELPLW08 z zakresem projekcji 0.86-1.2:1 i jasnością do 20 000 lm i rozdzielczością 4K, w projektorze EB-L1505U z kolei użyto wariantu ELPLW05, z zakresem 0.76-1.07:1, oraz jasnością do 12 000 lm. Najmocniejszy EB-L30000U pracował w parze ze „szkłem” ELPLU05, o współczynniku 0.9-1.09:1.
Od samego początku Kinomural korzysta z projektorów firmy Epson, która już w trakcie drugiej edycji stała się oficjalnym partnerem technologicznym. Po pierwszej edycji do organizatorów wrocławskiego wydarzenia odezwał się zachwycony projektem Krzysztof Jański odpowiedzialny za PR Epsona w Polsce i rozpoczęto rozmowy o możliwościach wspólnych działań, które są kontynuowane od trzech lat.
Sygnały do projektorów były dostarczane za pomocą światłowodów i transmiterów zamieniających sygnał HDMI. Ze względu na to, że sygnały nie wymagały pełnej synchronizacji, do emisji użyto niezależnych komputerów Mac Mini, zaś odtwarzanie contentu odbywało się z poziomu oprogramowania ProVideoPlayer. Za obsługę techniczną całości odpowiadała firma B&G Technology.
Tak o projektorach Epson zastosowanych w trakcie tegorocznej edycji imprezy mówi producentka wykonawcza, Marianna Wasik: – Artyści są zachwyceni jakością obrazu, w szczególności odwzorowaniem i nasyceniem kolorów, które zapewniają projektory laserowe, co przy różnych fakturach i kolorach ścian, na których świecimy, nie jest takie oczywiste. Doskonale sprawdził się również najmocniejszy model EB-L30000U. Przez ostatnie dwa lata świeciliśmy tę samą ścianę projektorem lampowym i jakość obrazu przy tegorocznej odsłonie laserowej o takiej mocy zmieniła się diametralnie.
Podsumowanie
Kinomural to wyjątkowe wydarzenie, łączące wiele odsłon sztuk audiowizualnych z promocją architektury i technologią. To sprawia, że na jeden wieczór wrocławskie Nadodrze staje się olbrzymią galerią sztuki, przemieniając się w futurystyczną przestrzeń, po której wędrują widzowie. Dzięki zaangażowaniu już po raz kolejny firmy Epson w trzecią edycję wydarzenia i zastosowaniu najmocniejszych projektorów dostępnych w ofercie producenta widzowie mogli podziwiać ogromne, bardzo jasne i nasycone kolorami projekcje, a ich twórcy być pewni, że będą one wyglądały dokładnie tak, jak na ekranie komputera, i w całości spełniały ich oczekiwania. Trzymamy kciuki, aby za rok Kinomural objął swoim zasięgiem cały Wrocław, a w kolejnych latach wyszedł poza Dolny Śląsk. Chociaż w przestrzeni miejskiej możemy natknąć się na coraz to nowe murale, to… nie Kinomural!
Tekst: Łukasz Kornafel, AVIntegracje
Zdjęcia:
Jerzy Wypych
Jan Tumidajewicz
