EC1 to prawdziwe Miasto Kultury. W ciągle rozwijanym i ewoluującym kompleksie mieszczą się przestrzenie wystawiennicze, edukacyjne, sale spotkań, miejsca, w których mogą być organizowane wydarzenia kulturalne, a nawet olbrzymia kopuła będąca częścią wystawy „Mikroświat – Makroświat”, na której można obejrzeć filmy poświęcone kosmosowi i gwiazdom.
Jednak jak do tej pory nie działało tutaj kino. Wszystko zaczęło się zmieniać wraz z rozpoczęciem funkcjonowania w ramach łódzkiego kompleksu Narodowego Centrum Kultury Filmowej. Najpierw, w październiku 2023 roku, uruchomiona została zapierająca dech w piersiach wystawa „Kino Polonia”, która na trzech kondygnacjach i na 1500 metrach kwadratowych, za sprawą ponad 120 obiektów opowiada o dziejach kinematografii. Jeszcze przed końcem roku natomiast swoją działalność zainaugurowało nowoczesne kino składające się z trzech sal i wyposażone w najnowocześniejsze rozwiązania techniczne. Realizacją tego projektu zajęła się firma Awaco Project sp. z o.o., wykorzystując m.in. całą paletę rozwiązań pochodzących z oferty grupy Harman Professional.
To jednak nie tylko miejsce, gdzie prezentowane będą dzieła filmowe. Sale zostały wyposażone także w rozwiązania umożliwiające organizację tutaj konferencji, spotkań, warsztatów czy wydarzeń biznesowych. Czy trzeba więcej powodów, aby zaprosić was do odwiedzenia tego kompleksu?
Kino Narodowego Centrum Kultury Filmowej (NCKF) zlokalizowane przy ul. Targowej 1/3 mieści się na dziewięciu kondygnacjach i zajmuje ponad 18 tysięcy metrów kwadratowych, z czego 3200 metrów kwadratowych to przestrzeń ekspozycyjna. W jego skład wchodzą trzy sale kinowe, biblioteka filmowa, centrum cyfryzacji z magazynami filmów, urządzeń techniki filmowej i pamiątek kinowych oraz pięć studiów edukacji filmowej, o łącznej powierzchni 670 metrów kwadratowych.
Każda, w których będzie można podziwiać dzieła sztuki filmowej, została zaprojektowana i zbudowana od podstaw. Na gości przestrzeni czekają dwie mniejsze, mogące pomieścić maksymalnie 49 osób, w których można oglądać filmy z bieżącej dystrybucji oraz duża, 160-osobowa sala wyposażona, co ciekawe, nie tylko w najnowocześniejsze urządzenia do wyświetlania filmów, ale także projektory analogowe 35 mm. Będą tutaj odbywały się premiery filmowe, przeglądy i akademie, a także pokazy specjalne czy spotkania z twórcami i ludźmi kina. Na cześć działających w XX wieku w Łodzi kin znajdujące się w NCKF sale noszą nazwy: Odeon, Urania i Luna. Warto tutaj nadmienić również, że nowa przestrzeń filmowa jest zrzeszona w Krajowej Sieci Kin Studyjnych, oferuje komfort największych tego typu obiektów, zapewniając nie tylko znakomitą jakość projekcji i towarzyszącego jej dźwięku, ale także merytoryczną obsługę i wsparcie edukatorów.
Inwestor, centrum EC1, kompletną dostawę, montaż i uruchomienie całego wyposażenia w nowym zespole sal kinowych powierzył firmie Awaco Project, która została wyłoniona w drodze publicznego przetargu i została zaproszona do tej inwestycji w roli integratora całego systemu.
Do zadań firmy Awaco Project należało wykonanie sal, dostawa, montaż i uruchomienie całego sprzętu w salach kinowych. Mowa tutaj o projekcji cyfrowej DCI 2D/3D z udziałem projektorów 4K RGB, projekcji analogowa z wykorzystaniem projektorów 35 mm czy nagłośnieniu kinowym Dolby Surround 7.1. Ponadto dla potrzeb organizowanych tutaj innych wydarzeń niż projekcje filmowe, integrator wyposażył również przestrzeń w nagłośnienie estradowe, w tym elementy systemu realizacji wydarzeń scenicznych w zakresie fonii, oświetlenia i wizji z możliwością streamingu wydarzeń i system zintegrowanego sterowania wszelkimi elementami systemów.
Ponadto firma zajęła się przeprowadzeniem adaptacji wnętrz, wraz z adaptacją akustyczną, która była niezwykle istotna dla powodzenia całego projektu. Obejmowała ona realizację podkonstrukcji i przestrzennych okładzin ściennych, realizację sufitów, systemowych podłóg podniesionych, wykładzin podłogowych, elementów wykończeniowych taki jak cokoły, oświetlenie przeszkodowe stopni, instalacje kablowe zasilające, sterownicze i teletechniczne oraz dostarczenie i montaż komfortowych foteli kinowych. Gdy całe wyposażenie zostało zainstalowane, a sprzęt uruchomiony i skalibrowany zgodnie z obowiązującymi normami i standardami, do zadań firmy należało również przeprowadzenie instruktażu dla ekipy pracującej na co dzień w kinie, a także świadczenie usług gwarancyjnych całej instalacji.
Jak mówi Kornel Krawczyk, kierownik wdrożenia w EC1 z ramienia Awaco Project: „Nasze doświadczenie opiera się na dziesiątkach, jeżeli nie setkach zrealizowanych instalacji i wdrożeń. Proponujemy rozwiązania zweryfikowane w praktyce i wyciągamy wnioski z przeprowadzonych już inwestycji. Nasz udział w życiu obiektu i instytucji nie kończy się tylko na wykonawstwie, ale pozostajemy z klientem na lata, ponieważ podejmujemy się serwisowania tj. konserwacji i napraw dostarczanych systemów nawet wiele lat po upływie okresu gwarancyjnego. To dla nas kolejne cenne doświadczenia polegające na obserwacji cyklu życia obiektu, ale i nieustannie docierających do nas informacjach zwrotnych otrzymywanych od klientów. Wszelkie uwagi i sugestie wynikające z użytkowania urządzeń i systemów odnotowujemy i jak wspominałem, wyciągamy wnioski na przyszłość” – dodaje.
Firma Awaco Project już od wielu lat uczestniczy w realizacji największych inwestycji w naszym kraju i ma w swoim portfolio wiele imponujących projektów. Podobnie jak w przypadku wcześniejszych realizacji również w ramach realizacji EC1, integrator uczestniczył w każdym z etapów procesu inwestycyjnego: od wczesnych rozmów i koncepcji, przez wielowymiarowy pod względem stopnia skomplikowania etap projektowania systemów, samo wdrożenie i uruchomienie oraz konserwacja i serwis w toku życia systemu.
Już na etapie tworzenia treści zamówienia, inwestor bardzo jasno sprecyzował, że głównym zadaniem twórców całej instalacji, jest uzyskanie najwyższej jakości wyświetlanego obrazu i dźwięku, a same sale musiały spełniać takie wymagania jak DCI, SMPTE, ISO, co zostało wnikliwie zweryfikowane w toku procedur odbiorowych.
Topowe projektory
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom zamawiającego i chcąc zapewnić najlepszą jakość wyświetlanych dzieł filmowych, inwestor zdecydował się na zastosowanie projektorów Barco SP4K. To modele premium pochodzące z aktualnej, topowej linii rozwiązań producenta.
Wyróżniają się one natywną rozdzielczością obrazu DCI 4K (4096 x 2160 pikseli), wykorzystują źródło światła RGB zapewniające wysoką sprawność elektroenergetyczną oraz bardzo szeroki gamut kolorów (zgodność z przestrzenią REC2020 wynoszącą nawet 98,5%, co sprawia, że jest to najlepszy wynik na rynku) oraz bardzo szeroki kontrast, osiągnięty przez zastosowanie wysokokontrastowej optyki, co jest niecodziennym zabiegiem w przestrzeniach kinowych, gdzie zazwyczaj walczy się przede wszystkim o jasność.
W wypadku nowych sal w EC1 zastosowano projektory o zwiększonej (względem wynikającego z kalkulacji zapotrzebowania) jasności, aby właśnie mogła zostać skonsumowana przez wysokokontrastową optykę. Dzięki temu efektem ubocznym jest zwiększony współczynnik kontrastu obrazu i wysokie nasycenie w światłach i cieniach na obrazie filmowym.
W dużej sali kinowej obraz wyświetla projektor BARCO SP4K-20, natomiast w mniejszych salach kinowych funkcjonują projektory BARCO SP4K-15. Każde z urządzeń jest wyposażone w zintegrowany serwer kinowy BARCO ICMP-X, zapewniający możliwość przechowywania i odtwarzania materiałów DCI. Wszystkie sale kinowe są zintegrowane przez system zarządzania kinem wielosalowym TMS (Theater Management System) RosettaBridge od UniqueX. Oprogramowanie pozwala na automatyzację wgrywania treści, w tym z zewnętrznych serwerów typu „e-delivery”, tworzenie harmonogramów zdarzeń, raportowanie, zdalny monitoring projekcji. W przypadku obiektów wielosalowych tego rodzaju oprogramowanie znacząco usprawnia przebieg obsługi wydarzeń o charakterze kinowym.
Oczywiście w sali kinowej nie tylko ważny jest sam projektor, ale także ekran, na którym wyświetlany jest obraz, zauważany przez widza w pierwszej kolejności i zarazem będący jedynym elementem całej instalacji kinowej, z którą goście kina mają styczność.
W przypadku tej realizacji zostało zastosowane znów bardzo wysokiej jakości rozwiązanie marki Stewart Filmscreen. W dużej sali, która została uzbrojona zarówno w projektor cyfrowy, jak i analogowy zastosowano model UltraMatte 130, natomiast w małych salach są to rozwiązania StudioTek 100. Oczywiście ze względu na to, że za ekranami zainstalowane zostały urządzenia nagłośnieniowe, powierzchnia ekranów ma perforacje umożliwiające przedostawanie się dźwięku.
System dźwięku kinowego dla potrzeb projekcji cyfrowej i analogowej
Formatem dźwięku, który zyskał największą popularność w branży kinowej, jest rozwiązanie pochodzące od Dolby Laboratories. Dlatego, dla potrzeb kina cyfrowego został tutaj wdrożony odsłuch Dolby Surround 7.1, będący standardem w większości sal na całym świecie i bazujący na dekoderze Dolby CP950, będącym sercem całej instalacji.
Dla potrzeb projekcji analogowej i wspominanych już projektorów 35 mm, reprodukcja dźwięku Dolby Digital 5.1 jest realizowana przez dekoder Dolby CP650.
Chociaż najnowszy i najbardziej zaawansowanych technologicznie produkt, opracowany przez laboratoria Dolby Laboratories, a więc Dolby Atmos nie został tutaj uwzględniony, co wynika z założeń działalności repertuarowej prowadzonej przez NCKF, nic nie stoi na przeszkodzie aby w razie potrzeb rozbudować istniejące nagłośnienie właśnie do najnowszego standardu dźwięku immersyjnego.
Dostarczone procesory CP950 mają możliwość rozbudowy o dodatkowy blok DSP, zapewniający stosowną moc obliczeniową oraz mogą zostać zaopatrzone w licencję do dekodowania materiału Dolby Atmos.
Co nie powinno już nikogo dziwić, sale zostały zaopatrzone w system JBL Professional, będący już dzisiaj standardem w przestrzeniach kinowych na całym świecie.
W dużej sali zostały zainstalowane trzy zestawy zaekranowe JBL 3732 z subwooferami 5628, natomiast dookoła widowni, na otaczających ją ścianach, a także za głowami widowni pracują zestawy JBL 9300 oraz JBL 9310 pełniące funkcję bocznych i tylnych kanałów surround. Cały system jest zasilany przy pomocy wzmacniaczy JBL DSi 2.0, modele LA4-D, MA4-D. W mniejszych salach za ekranami zainstalowane zostały zestawy JBL C221 wsparte subwooferami JBL 3181F.
W tym wypadku są one zasilane wzmacniaczami JBL DSi 2.0 MA4-D oraz SA4-D. Dodatkowo do kabin projekcyjnych zostały dostarczone monitory odsłuchowe JBL Professional, a dokładnie model 708P. Zostały one zainstalowane przy ekranach podglądowych Samsung QM43B, na których operator może śledzić, co dzieje się w salach i przed nimi i umożliwiają podsłuchiwanie tego, co dzieje się w każdej z nich. Jest to możliwe dzięki kamerom PTZ Everet EVP312 Full HD z dwunastokrotnym zoomem optycznym komunikującym się w oparciu o protokół NDI, który służy do wymiany sygnałów wideo w obrębie całej instalacji.
Tak o wyborze urządzeń nagłośnieniowych wchodzących w skład systemu mówi Kornel Krawczyk z Awaco Project: „W przypadku kina i reprodukcji obrazów ruchomych niezwykle ważnym aspektem jest powtarzalność, wierna reprodukcja zamysłu reżyserskiego, wykreowanego w toku produkcji obrazu i dźwięku. JBL Professional zaskarbił sobie uznanie wśród specjalistów z branży kinematografii, jest marką cenioną i rozpoznawalną – stąd duża popularność w obiektach kinowych. Ponadto znamy tę markę jak żadną inną – a stosowane przez Awaco Project w realizacji produkty w dużej mierze oparte są o rozwiązania wspomnianych producentów, mimo obecności na rynku rozwiązań ze znacznie niższego pułapu cenowego, ale i o znacznie niższej jakości emitowanego dźwięku. Nie staramy się oszczędzić kosztem jakości, nie eksperymentujemy na żywym organizmie z niesprawdzonymi produktami, nie oferujemy rozwiązań, w które nie wierzymy lub po prostu im nie ufamy. Staramy się o wzorowy rezultat na sprawdzonych technologiach, takich jak urządzenia głośnikowe JBL Professional i wzmacniacze mocy Crown i JBL” – dodaje.
Miejsce wydarzeń
Każda z sal kinowych została zaprojektowana i wyposażona w taki sposób, aby nie tylko mogły tutaj być wyświetlane filmy, ale także, aby mogły odbywać się w nich konferencje, prezentacje czy wydarzenia specjalne. Wpisuje się to w trend, w ramach którego coraz częściej kino ma znacznie więcej funkcji niż tylko możliwość odtwarzania filmów.
Aby jednak zapewnić taką uniwersalność i swobodę w organizacji dodatkowych wydarzeń bez konieczności wprowadzania dodatkowego wyposażenia, często niedostępnego i powodującego większą komplikację całej realizacji, a czasem również wzrost kosztów obsługi wydarzenia, integrator musiał przygotować bardzo rozbudowaną infrastrukturę kablową i mnogość połączeń umożliwiających realizację różnych scenariuszy. Właśnie, aby dać możliwość realizacji mniej skomplikowanych wydarzeń, wciąż jednak na najwyższym poziomie dźwiękowym, duża sala została wyposażona w zestawy głośnikowe JBL CBT 70J-1 z rozszerzeniami JBL CBT 70JE-1 oraz zainstalowane za nimi i skierowane w stronę sceny kolumnami JBL CBT 50LA-1, które znacznie ułatwiają słyszenie się i poprawiają komfort przemawiania ze sceny czy wykonywania muzyki w mocno wygłuszonej, zgodnie z potrzebami kinowymi sali, o bardzo znikomym pogłosie. Za zasilanie tych głośników odpowiedzialne są wzmacniacze Crown DCi 4|1250DA.
Organizację spotkania biznesowego, prelekcji, konferencji czy niedużego koncertu ułatwiają również dostarczone do obiektu bezprzewodowe systemy mikrofonowe Shure MXWA, z nadajnikami do ręki i kapsułami SM58 czy znakomitej jakości, uniwersalne mikrofony typu shotgun DPA 4097, umożliwiające zarówno nagłośnienie wokalu jak i niewielkich składów instrumentalnych. Dodane zostało tutaj również nieskomplikowane w obsłudze i wielofunkcyjne oświetlenie, dzięki któremu w łatwy sposób można oświetlić prelegenta, wraz z kilkoma urządzeniami inteligentnymi i efektowymi, z których można skorzystać w przypadku gal, koncertów czy innych wydarzeń.
Mamy tutaj również łatwego wyboru określonego scenariusza wykorzystania sali, który jest wykonywany przez system sterowania AMX, z procesorem AMX NX-3200. Dzięki temu proste wydarzenia takie jak prelekcje czy konferencje wymagają tylko ich wybrania z poziomu iPada i ma konieczności udziału realizatora dźwięku czy światła. AMX w tej instalacji integruje wiele podsystemów w tym m.in. projektory i serwery kinowe, system zintegrowanego zarządzania TMS, procesory dźwięku, system oświetlenia scenicznego i architektonicznego (sterowanie DMX przez dedykowany moduł), sterowanie pracą kurtyny ekranu, integracja z systemem sterowania oświetleniem widowni, zarządzanie mikrofonami Shure MXW. Technik otrzymuje narzędzie umożliwiające mu sterowanie funkcjami z jednego miejsca – panelu dotykowego z graficznym interfejsem opracowanym w porozumieniu z przyszłym użytkownikiem, rozwiązanie każdorazowo jest „szyte na miarę” przez programistę systemu, by praca z AMX była dla użytkownika zrozumiała i intuicyjna. Warto tutaj wspomnieć o jeszcze jednej znakomitej i bardzo ważnej funkcji procesorów AMX, o ich sieciowej pracy i funkcji backupu. Ponieważ wszystkie procesory producenta pracujące w EC1 są połączone ze sobą, nawet gdyby jeden z nich (np. w skutek braku zasilania) przestał pracować, jego zadania przejmuje inny procesor, który może znajdować się nawet w innym budynku!
Aby w trakcie wspomnianych wydarzeń nie będących seansami filmowymi, można było korzystać w każdej z sal, ze znajdujących się w nich głośników, pomiędzy procesorami kinowymi Dolby, a wzmacniaczami zasilającymi system kinowy i wzmacniaczami dla zestawów JBL z serii CBT (w dużej sali) zostały wpięte procesory BSS SoundWeb BLU-100 z rozszerzeniami BLU-DAN. Nie tylko przyjmują one sygnał Dolby 7.1 i 5.1, ale także umożliwiają przesłanie sygnału z bezprzewodowych systemów mikrofonowych Shure MXWA czy odebranie sygnałów z sieci Dante. Pozwala to w trakcie wydarzeń koncertowych czy konferencyjnych na łatwe i skuteczne przesłanie sygnałów pomiędzy sceną, a systemem.
Ale to nie wszystko! Sale kinowe nie tylko są wykorzystywane w sposób komercyjny, ale także pomagają w działalności edukacyjnej NCKF. W każdej z nich można zdemontować część foteli, ustawić konsoletę, podłączyć komputer z systemem ProTools i uczyć się miksu dźwięku wielokanałowego w formacie Dolby, z wykorzystaniem zainstalowanych systemów.
Znakomicie uzupełnia to ofertę całej instytucji i pozwala na finalizację projektów rozpoczętych w studiu telewizyjnym, studiu nagraniowym czy przestrzeni, w której tworzone są efekty specjalne. EC1 jako pierwsza instytucja w Polsce wdrożyła Dante Domain Manager (DDM). Dlatego jednym z obligatoryjnych warunków postawionych przed firmą Awaco, która odpowiadała za projekt nowych sal kinowych była konieczność integracji każdego urządzenia fonicznego posiadającego taką możliwość, właśnie do sieci Dante. W rzeczywistości wszystkie rozwiązania audio, w tym nawet komputery stacjonarne (poprzez Dante Virtual Soundcard) czy system produkcji treści wideo NewTek Tricaster są elementami globalnej sieci Dante w obiekcie i mogą być zarządzanie z poziomu DDM. Ułatwia to nie tylko rozwój parku technologicznego, ale także globalną kontrolę nad wszystkimi urządzeniami. Aby przy pomocy potężnych projektorów zainstalowanych w każdej z sal można było wyświetlić prezentację multimedialną ze znajdującego się na scenie komputera, czy odtworzyć materiał wideo w trakcie pracy nad miksem wielokanałowym z pozycji widowni, dla potrzeb sal dostarczone zostały konwertery NewTek NSP4KIO, które potrafią zamienić sygnały HDMI i SDI do postaci NDI, z których każdy jest zarówno nadajnikiem, jak i odbiornikiem, w zależności od wybranego trybu pracy oraz transmitery AMX DX-TX-4K60 i odbiorniki DX-RX-4K60 które zapewniają możliwość transmisji typu punkt-punkt w jakości 4K 60 kl/s.
Kompaktowy system produkcji wideo
W ramach realizowanego zadania, firma Awaco Project dostarczyła także kompaktowy system produkcji wideo. Składa się on z platformy NewTek TriCaster Mini 4K wspartej szeroką gamą urządzeń peryferyjnych, w tym kamerami NewTek PTZ3 UHD oraz powierzchnią sterującą TC1SP. Zgodnie z zamówieniem i oczekiwaniami inwestora, system ma służyć do streamingu wydarzeń odbywających się w salach kinowych, ale także w innych przestrzeniach obiektu EC1 – stąd właśnie konieczność oparcia systemu dystrybucji o protokół NDI i możliwość włączenia się do sieci z transmisją czy urządzeniem źródłowym (warto tutaj również dodać, że aby zapewnić odpowiednio wysoką przepustowość sieci, konieczną do transmisji protokołów Dante czy NDI, rozbudowano istniejącą infrastrukturę sieciową o 4 zarządzalne przełączniki Cisco Catalyst serii 9300).
Podsumowanie
Sale kinowe Narodowego Centrum Kultury Filmowej to studyjna, niewielka pod względem metrażu przestrzeń, ale o wielkich możliwościach.
Po pierwsze jest to, oczywiście, komercyjne kino, którego goście mogą cieszyć się zarówno filmami z bieżącej dystrybucji, jak i nieco mniej znanymi tytułami i ambitnym kinem, zawsze w najlepszej jakości obrazu i dźwięku.
Równocześnie to znakomita przestrzeń eventowa. Chociaż sale zaadaptowane, tak aby ich akustyka odpowiadała przede wszystkim potrzebom kina, to jednak nie są one przesadnie głuche i przytłumione, dzięki czemu przebywając tutaj, nie odczuwamy dyskomfortu, który zazwyczaj pojawia się, gdy wchodzimy do sali kinowej, w której niemal „zatyka nam uszy”.
Dzięki temu z powodzeniem można tutaj również zorganizować niewielki koncert, konferencję, wykład czy event biznesowy. To także przestrzeń edukacyjna, w której na bardzo wysokim poziomie można szkolić ludzi filmu. Dzięki możliwości ustawienia konsolety i podłączenia komputera z systemem Pro Tools w przestrzeni widowni, możemy, wykorzystując zainstalowany system Dolby Surround, zrealizować kompletne zgranie muzyki czy ścieżki efektowej zarówno w formacie 5.1, jak i 7.1.
Lubimy takie naprawdę multifunkcyjne obiekty i od pierwszej wizyty bardzo lubimy łódzkie EC1!
Tekst: Łukasz Kornafel, „AVIntegracje”
zdjęcia: ESS Audio