Nowoczesne narzędzia pracy dyspozytorów
Na co dzień anonimowi, schowani za monitorami i skupieni przez 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu na skomplikowanych wykresach wyświetlanych na nich. W największym skrócie praca dyspozytorów PKP Energetyka polega na tym, aby na wszystkich liniach kolejowych w naszym kraju w sieci trakcyjnej płynął prąd. Chociaż unikają rozgłosu, w ciszy i skupieniu wykonując swoje działania, to w tym roku o trójmiejskich specjalistach było już głośno. W kwietniu, gdy zaczęła się pandemia, dwudziestu z nich zgodziło się zamieszkać w dyspozytorni, aby wyeliminować ryzyko zarażenia i tym samym potencjalną katastrofę komunikacyjną w skali kraju.
Postanowiliśmy po raz kolejny skupić uwagę na rejonowej dyspozyturze zasilania PKP Energetyka w Sopocie. Niedawno odwiedziliśmy tę placówkę, aby zobaczyć, jakie rozwiązania sprzętowe mają do dyspozycji pracujący tam dyspozytorzy i jakie nowości dostarczyła tam w ostatnim czasie firma Solix.
Spółka PKP Energetyka działa na rodzimym rynku od 2001 roku. Jej głównym obszarem działalności jest sprzedaż i dostarczanie energii elektrycznej klientom trakcyjnym i biznesowym oraz usługi elektroenergetyczne. To również sprzedawca energii i jedna z największych spółek energetycznych w Polsce pod względem przychodów. Co wynika chociażby z samej nazwy Spółki, PKP Energetyka zajmuje się dostarczaniem energii elektrycznej niezbędnej do zasilania całej sieci trakcyjnej PKP na terenie Polski, ale także modernizacją i utrzymaniem urządzeń elektrycznych.
Dzięki wysokiej rozdzielczości wyświetlaczy oraz cienkiej ramce o szerokości 3,5 mm (2,3 mm po lewej stronie i u góry oraz 1,2 mm na dole oraz po prawej stronie), wyświetlany na ścianie wideo złożonej z modeli UD46E-B obraz sprawia wrażenie jakby był jednoelementowym obrazem, bez podziału.
Na terenie kraju jest łącznie ponad 500 podstacji trakcyjnych i blisko 400 kabin sekcyjnych. Jednak do jej zadań należy nie tylko zasilanie samych trakcji, ale także nastawni, dworców i innych obiektów związanych z infrastrukturą kolejową. Przedsiębiorstwo realizuje obecnie największy w historii firmy projekt inwestycyjny, w ramach którego budowanych jest blisko dwieście nowych obiektów, które będą odpowiedzialne za zasilanie nowych lub zmodernizowanych linii kolejowych. Firma PKP Energetyka już od dłuższego czasu realizuje program SCADA, w skład którego wchodzi m.in. budowa nowoczesnych centrów zdalnego sterowania i nadzoru dyspozytorskiego.
Operatorzy w dyspozyturach zasilania PKP Energetyka w całym kraju dbają przez 7 dni w tygodniu i 24 godziny na dobę o to, aby we wszystkich sieciach trakcyjnych nie zabrakło nawet na chwilę prądu.
Po wnikliwej analizie dostępnych na rynku rozwiązań, firma PKP Energetyka zdecydowała się wybrać firmę Solix i powierzyć jej dostawę profesjonalnych ścian wideo na stanowiska dyspozytorskie. Łącznie integrator dostarczył trzydzieści dwie ściany do siedmiu dyspozytur PKP Energetyka w całej Polsce. W rejonowej dyspozyturze zasilania PKP Energetyka w Sopocie pracuje sześć ścian wideo 2×2. Każda z nich jest zbudowana w oparciu o profesjonalne, bezszwowe monitory Samsung UD46E-B o przekątnej 46”. Dzięki wysokiej rozdzielczości wyświetlaczy oraz cienkiej ramce o szerokości 3,5 mm (2,3 mm po lewej stronie i u góry oraz 1,2 mm na dole oraz po prawej stronie), wyświetlany na ścianie wideo złożonej z modeli UD46E-B obraz sprawia wrażenie jakby był jednoelementowym obrazem, bez podziału. Zastosowany w dyspozyturze PKP Energetyka w Sopocie model monitora ma specjalną powłokę antyodblaskową w postaci dodatkowego napylenia, co znacząco podnosi komfort pracy siedzących przed nim przez wiele godzin operatorów. Monitory pracują w rozdzielczości Full HD, jednak dzięki temu, że każdy z nich jest podłączony do dedykowanego komputera z kartą Nvidia Quadro P400 niezależnym kablem DisplayPort, sumaryczna rozdzielczość każdej ze ścian to 4K. Bardzo istotne z punktu widzenia konfiguracji ścian wideo jest również to, że monitory są wyposażone w kilkustopniowy proces kalibracji opracowany przez firmę Samsung, który umożliwia dopasowanie ustawień pod kątem najwyższej jakości obrazu i optymalnego odwzorowania barw. Sam proces jest realizowany dwuetapowo: w trakcie rygorystycznej kalibracji fabrycznej, uzupełnionej zaawansowanym oprogramowaniem Samsung Color Expert. Co nie jest standardowym rozwiązaniem dla dyspozytorni czy control roomów, każda ściana w konfiguracji 2×2 została zainstalowana na wózku mobilnym firmy Edbak. Dzięki temu każdy z dyspozytorów, mających nieco inne wymagania, jeżeli chodzi o odległość bądź kąt widzenia, może zmienić ustawienie, jeszcze bardziej zwiększając komfort pracy.
Firma PKP Energetyka już od dłuższego czasu realizuje program SCADA, w skład którego wchodzi m.in. budowa nowoczesnych centrów zdalnego sterowania i nadzoru dyspozytorskiego.
Na każdej ze ścian wyświetlane są interfejsy oprogramowania SCADA, które pozwala na graficzną prezentację informacji z rozproszonych pod względem lokalizacji obiektów i sterowanie nawet najbardziej rozbudowanymi strukturami organizacyjno-technicznymi. W przypadku firmy PKP Energetyka oprogramowanie pozwala na obsługę całej infrastruktury energetycznej na kolei. Jak przyznaje kierownik rejonowej dyspozytury zasilania PKP Energetyka w Sopocie, Krzysztof Aszyk: – Propozycja firmy Solix spełniła stawiane przez nas wymagania i wpisała się w standardy naszej firmy. Dlatego zdecydowaliśmy się zawrzeć pięcioletni kontrakt na dostawę i serwisowanie sprzętu IT na potrzeby zarządzania ruchem sieci elektroenergetycznej i trakcyjnej. Oprócz rejonowej dyspozytury w Sopocie, PKP Energetyka uruchomiała z powodzeniem również dyspozyturę rejonową w Łodzi, która w pełni pracuje na nowym systemie zbudowanym w oparciu o dostarczone przez firmę Solix ściany wideo. Ponadto trwa również modernizacja czterech kolejnych nastawni, które również będą wyposażone w analogiczne rozwiązania. Na co zwraca uwagę Kamil Celary z firmy Solix: – Bardzo ważną częścią kontraktu jest świadczenie kompleksowej usługi serwisu SLA on site dla PKP Energetyka na całość dostarczonego i zainstalowanego przez firmę Solix sprzętu. Podpisaliśmy kontrakt z serwisem w reżimie czasowym 24 godzin na usunięcie usterki od jej zgłoszenia przez użytkownika.
Co nie jest standardowym rozwiązaniem dla dyspozytorni czy control roomów, każda ściana w konfiguracji 2×2 została zainstalowana na wózku mobilnym firmy Edbak. Dzięki temu każdy z dyspozytorów, mających nieco inne wymagania, jeżeli chodzi o odległość bądź kąt widzenia, może zmienić ustawienie, jeszcze bardziej zwiększając komfort pracy.
Podsumowanie
Pomieszczenia kontrolne, dyspozytornie i centra monitoringu to placówki o kluczowym znaczeniu. Od tego jak będą działały i w jakie będą wyposażone rozwiązania technologiczne współpracujące z dyspozytorami mogą zależeć dostawy prądu w mieście, bezpieczeństwo w regionie czy transport w skali całego kraju.
Dlatego proces wyboru nowych rozwiązań, na których w rejonowej dyspozyturze zasilania PKP Energetyka w Sopocie będą wyświetlane schematy sieci trakcyjnej, przebiegał wieloetapowo i zostały wskazane bardzo wyśrubowane kryteria. W pełni na wszystkie potrzeby zamawiającego odpowiedziała firma Solix, która dostarczyła do Sopotu aż trzydzieści dwie ściany wideo 2×2 bazujące na profesjonalnych monitorach bezszwowych Samsung, przed którymi teraz będą codziennie pracowali trójmiejscy dyspozytorzy. Jednak tutaj nie tylko istotny był sam dobór sprzętu, ale również jego późniejsza konserwacja i ewentualne serwisy zawierające się w bardzo rozbudowanej gwarancji 24/7. Tylko taki zestaw może być gwarancją sukcesu instalacji, szczególnie tak ważnej jak ta w dyspozytorni.
tekst i zdjęcia: Łukasz Kornafel, AVIntegracje
