Kibice sportowi to jedna z najbardziej wymagających grup, szczególnie ci piłkarscy. Nie dość, że oczekują od swoich zespołów najwyższego poziomu zaangażowania i wyników, to – oglądając zmagania przed telewizorem – spodziewają się najlepszej jakości przekazu, co jest dużym wyzwaniem dla dostawców treści. W tym celu Telewizja Polsat, która pozyskała prawa do transmitowania najważniejszych piłkarskich klubowych rozgrywek w Europie na najbliższe trzy sezony, stworzyła najnowocześniejsze i największe studio sportowe w Europie, oferujące niespotykane dotąd technologie, w tym rozszerzoną rzeczywistość. Aby zagwarantować produkt na najwyższym, światowym poziomie, nawiązującym do rozgrywek ligi angielskiej i włoskiej, zdecydowała się na wykorzystanie w swoim studiu ekranu wizyjnego LED firmy Samsung.
Telewizja Polsat od lat specjalizuje się w relacjonowaniu wydarzeń sportowych, szczególnie siatkówki i piłki nożnej. Po kilkuletniej przerwie, w 2018 roku firma ponownie nabyła prawa do transmisji najważniejszych piłkarskich klubowych rozgrywek w Europie na najbliższe trzy lata. Popularność piłki nożnej w Polsce, a także ranga wydarzenia zaważyły o budowie zupełnie nowego studia przeznaczonego specjalnie do transmisji rozgrywek futbolowych. Studio miało charakteryzować się niespotykaną dotąd oprawą i bazować na najnowszych dostępnych technologiach, które będą zachwycały widzów przez kilka najbliższych lat.
700 m2 technologii
W studiu Polsatu przy ulicy Łubinowej 4A w Warszawie na 700 m2 powierzchni zamontowano największą ścianę wizyjną w Europie. Do dyspozycji dziennikarzy, gości i obsługi studia są cztery plany zdjęciowe, w tym specjalne miejsca do omawiania statystyk meczowych, plan z dotykowym ekranem do rozrysowywania i szczegółowej analizy meczowych sytuacji oraz green box, który w sposób wirtualny przenosi prezenterów i dziennikarzy wprost na boisko, obok grających piłkarzy. Obraz realizowany jest za pomocą ośmiu kamer. Scenografię buduje nowoczesne, zarządzane komputerowo, ledowe oświetlenie. Wszystkie treści prezentowane są na ścianie o szerokości 24 m, wysokiej na 3,2 m, dostarczonej przez firmę Samsung.
„Idea studia opiera się na dwóch filarach. Pierwszy z nich to olbrzymi ekran o rozdzielczości 4 × UHD, który stanowi tło całego studia, drugi polega na zastosowaniu takiej konstrukcji ekranu, która umożliwiałaby wydzielenie przestrzeni pod studio wirtualne z technologią AR. Aby zwiększyć wrażenie głębi i trójwymiarowości, ekran jest lekko zakrzywiony. Wymagania techniczne studia AR wymagały jednak, aby jeden z jego końców był wypłaszczony. Dodanie efektów wirtualnych następuje poprzez przepuszczenie obrazu z kamery przez specjalny program, który umożliwia dodanie efektów AR widocznych finalnie na ekranie domowego telewizora. Również podłoga studia została pomalowana na intensywny, czarny kolor, który pozwala dodawać efekty AR” – mówi Adam Parzonka, Senior Sales Manager w Samsun Electronics Polska.
W formacie 4 × UHD
Studio zostało zaprojektowane w taki sposób, aby gwarantowało dziennikarzom komfortową pracę. W tym celu zdecydowano się na połączenie technologii wirtualnych z fizycznym ekranem LED. Nieco zbliżony efekt można byłoby uzyskać, stosując technologię w 100% opartą o tzw. green box, ale rodziłoby to problemy związane z dobrą narracją tego, co dzieje się w studiu, a finalny efekt i tak byłby gorszy od tego, który uzyskano po zastosowaniu ekranu wizyjnego.
„Ściana LED w studiu Telewizji Polsat Sport składa się z 1728 modułów (288 kabinetów × 6 modułów) modelu IF015H marki Samsung o odległości między pikselami 1,5 mm. Moduły zbudowane są z najwyższej klasy diody, co pozwoliło dostosować temperaturę barw do bardzo wysokich wymagań kamer telewizyjnych. Istotna jest również synchronizacja odświeżania ekranu z częstotliwością sygnału kamer telewizyjnych 50 Hz, co realizowane jest przez funkcje wbudowane w same moduły LED. Tego typu ściana marki Samsung została po raz pierwszy zainstalowana w 2017 roku w Malezji. W Polsce do tej pory nie było tego typu instalacji. Jeśli chodzi o jej rozmiary, to jest to największa ściana wizyjna w Europie” – dodaje Jan Tarnawski, Junior Product Manager w Samsung Electronics Polska.
Wymagania firmy Polsat dotyczyły także zarządzania całym ekranem. Z uwagi na jego dużą rozdzielczość (15 360 × 2160 pixeli) firma Samsung zdecydowała się wykorzystać najnowszą generację sterowników SNOW, które jako jedne z nielicznych na rynku są w stanie zarządzać ekranem do rozdzielczości UHD. Z uwagi na to, że ekran w studiu Polsat ma format 4 × UHD, zdecydowano się zastosować cztery takie sterowniki. I także w tym przypadku funkcje sterownika SNOW okazały się nie do zastąpienia. Chodzi o funkcję frame lock, która umożliwia synchronizację sygnału pomiędzy poszczególnymi sterownikami, co gwarantuje uzyskanie efektu jednolitego obrazu, bez przesunięcia choćby o jedną klatkę.
Wyzwaniem było także uzyskanie odpowiedniego odświeżania ekranu, które byłoby zsynchronizowane z częstotliwością nagrywania kamery. Standardowo ekrany odświeżają obraz w 60 Hz, natomiast kamery telewizyjne nagrywają z odświeżaniem równym 50 Hz. Efektem były widoczne zakłócenia, które pojawiały się na monitorach poglądowych. W tym przypadku pomocne okazały się wbudowane funkcje ekranu, które automatycznie dostosowują odświeżanie do podanego sygnału.
„Zastosowane sterowniki SNOW najnowszej generacji pozwoliły także zminimalizować opóźnienia między nagrywanym obrazem a tym, co de facto wyświetlane jest na ekranie podglądowym w studiu. Zastosowanie innych rozwiązań skutkowałoby sytuacją, w której opóźnienie na ekranie poglądowym, na którym dziennikarze widzą nałożone efekty AR, uniemożliwiałoby komfortową pracę. Innymi słowy, dziennikarz wskazywałby na elementy, które nie pojawiłyby się jeszcze na ekranie telewizorów” – dodaje Jan Tarnawski.
Doskonałość w każdym calu
Kolejnym elementem, który był bardzo istotny z punktu widzenia wymagań stacji telewizyjnej, jest bardzo szeroki zakres regulacji odcieni szarości i uzyskanie odpowiedniego balansu bieli przy ściśle określonej temperaturze barwowej. Kamery telewizyjne są bardzo czułe na przechodzenie w odpowiednie odcienie szarości. Wybór ekranu poprzedzony był intensywnymi testami przy użyciu kamer telewizyjnych, które filmowały ekran pod wszelkimi możliwymi kątami. Przysłowiową piętą achillesową ekranów LED są zniekształcenia kolorów przy ostrych kątach nagrywania wyświetlacza przez kamerę. Ten problem nie dotyczy jednak ekranów Samsunga, które odnotowują niewielkie odchylenia w odwzorowaniu kolorów nawet przy nagrywaniu pod kątem 180°. Tu jednak pojawiło się kolejne wyzwanie związane z odwzorowaniem odpowiednich barw przy bardzo niskiej jasności ekranu. Z uwagi na wysoką jakość technologii LED od Samsunga udało się osiągnąć idealne odwzorowanie barw przy jasności, która wynosi zaledwie 300 nitów, bez efektu oślepiania kamer, co jest częstym zjawiskiem w przypadku wykorzystania tej technologii.
„Aby uzyskać jak najlepszy efekt zgodności kolorów i takiej samej jasności diod, Samsung podchodzi do każdej realizacji projektu w indywidualny sposób. Dotyczy to przede wszystkim produkcji kabinetów LED pod konkretny projekt. Dzięki temu jednolitość kolorów i jasności jeszcze przed kalibracją wynosi ponad 90%” – komentuje Jan Tarnawski.
Na przekór wyzwaniom
Osiągnięcie odpowiedniej jakości obrazu to jednak nie jedyne wyzwanie, z którym trzeba było się zmierzyć przy wdrażaniu tak innowacyjnej technologii wizyjnej. Elementem, o którym wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jest szum elektroniczny emitowany przez układ zasilania urządzeń. Szum ten tworzy zakłócenia, które wychwytywane są przez niezwykle czułe mikrofony, w które wyposażony jest każdy dziennikarz. W standardowych ekranach LED, zakłócenia te wpływają na pracę mikroportów już z odległości 90 cm od ekranu, w przypadku rozwiązania Samsunga, pierwsze szumy pojawiają się dopiero przy odległości 20 cm.
Efektywne zarządzanie ekranem możliwe jest dzięki wykorzystaniu oprogramowania LED Signage Manager (LSM), które pozwala sterować całą ścianą do poziomu pojedynczego modułu, których w przypadku ekranu w studiu Polsat Sport jest aż 1728. Dotyczy to zarówno balansu kolorów (RGB), balansu bieli, jasności czy podświetlenia krawędzi, co pomaga w uzyskaniu efektu jednolitej powierzchni ekranu. System umożliwia także pełną diagnostykę każdego modułu pod kątem wypalenia poszczególnych diod, uszkodzeń czy zmiany ich barwy. Możliwe jest również zapisywanie w pamięci wszystkich ustawień ekranu w zależności od oświetlenia i innych warunków panujących w studiu.
Ekrany mają zapewniony system redundancji sygnału, dzięki czemu ekipa techniczna ma pewność, że nie dojdzie do sytuacja, w której uszkodzony moduł doprowadzi do zaniku wyświetlania obrazu na całym ekranie. Dodatkowo ekran przygotowany jest do radzenia sobie z zarządzaniem ciągłością działania (ang. Business Continuity Planning), co oznacza, że w przypadku awarii lub przerwy w dostawie prądu uruchamiane jest zasilanie rezerwowe i przekazywany jest dodatkowy sygnał wizyjny.
„Warto także wspomnieć o konstrukcji ramy, która została specjalnie zaprojektowana i wykonana na potrzeby instalacji ekranu w Studiu Polsat. Wyzwaniem było stworzenie takiej konstrukcji, która gwarantowałaby sztywność i brak przesunięć między kabinetami. Zakrzywienie ekranu wynosi 9000 mm, a każdy z modułów przymocowany jest za pomocą magnesów, które można płynnie ustawiać w sześciu zakresach i trzech płaszczyznach. Cały proces montowania kabinetów na gotowym stelażu trwał trzy dni” – dodaje Jan Tarnawski.
Wydarzenia blisko widza
Przygotowujący studio nie zapomnieli o specjalnych miejscach dla publiczności, która ma możliwość śledzenia na żywo wydarzeń w studiu, a także namacalnego poczucia technologii rozszerzonej rzeczywistości. Eksperci oraz zasiadający w studiu i przed telewizorami mogą stanąć twarzą w twarz z piłkarskimi gwiazdami. Cała realizacja w efekcie umożliwia pokazanie nie tylko samych rozgrywek w najwyższej jakości, ale również prezentację składów, a także analiz przed- i pomeczowych, przedstawiających niespotykane do tej pory możliwości. Green box umożliwi komentatorom wirtualne przeniesienie się do szatni najlepszych piłkarskich klubów w Europie.
Debiut nowego studia Grupy Polsat miał miejsce 21 sierpnia 2018 roku w trakcie meczów eliminacji najważniejszych klubowych rozgrywek piłkarskich w Europie. Cała moc możliwości została zaprezentowana szerszemu gronu widzów podczas pierwszej kolejki fazy grupowej tych zmagań, która rozpoczęła się 18 września.
TEKST: Tomasz Borowski
ZDJĘCIA: Samsung
