O ile do kształcenia na takich kierunkach jak matematyka czy polonistyka, wystarczy tak naprawdę kreda i zielona tablica, to wiele kierunków wymaga bardzo specjalistycznych narzędzi umożliwiających edukację studentów. Na etapie kształcenia przyszłych operatorów filmowych potrzebny jest sprzęt taki jak kamery i oprogramowanie, realizatorów nagrań odpowiednio wyposażone studio, astronomów – kosztowne teleskopy, a przyszłych kapitanów morskich potrzebny jest okręt. Z oczywistych względów nie ma możliwości, aby młody adept, szczególnie na początku swojej edukacji, mógł stanąć za sterami wartego kilkadziesiąt czy kilkaset milionów złotych statku, z ładunkiem o takiej samej wartości. I tutaj z pomocą przychodzą symulatory. Im bardziej realistyczne, tym bardziej zapewniające wyższy poziom edukacji i lepsze efekty. Niedawno w Gdyni zostało uruchomione jedno z najlepszych i najbardziej realistycznych na świecie tego rodzaju rozwiązań. Jego sercem są projektory marki Epson, które musiały sprostać bardzo wysokim wymaganiom postawionym przez użytkownika i projektantów.
Zlokalizowana w Gdyni Szkoła Morska znajduje się w czołówce europejskich ośrodków edukacji oficerów żeglugi morskiej. W ramach wieloletniej edukacji kadeci przyswajają sobie potężną wiedzę z zakresu fizyki, oceanografii, prawa morskiego czy logistyki. Jedną z najważniejszych umiejętności obok szerokiej wiedzy merytorycznej są jednak faktyczne umiejętności kierowania jednostką pływającą. Edukacja w tym zakresie jest realizowana w sposób dwutorowy, oprócz szkolenia teoretycznego niezwykle istotne czy wręcz najważniejsze jest wypracowywanie i szkolenie pewnych nawyków, odruchów i praktycznych umiejętności, które można nabyć tylko metodą prób i błędów, poprzez wielokrotne powtórzenia. Oczywiście nikomu nie trzeba tłumaczyć, że takie praktykowanie w realnym świecie, szczególnie przez początkujących kapitanów mogłoby wiązać się z uszkodzeniem transportu, wejścia do portu czy wręcz całego statku. Podobnie jak w przypadku edukacji pilotów samolotów cywilnych, myśliwców, maszynistów, a często nawet kierowców ciężarówek czy autobusów, z pomocą przyszłym marynarzom w ich edukacji już od wielu lat przychodzą symulatory.
Do niepodważalnych zalet związanych z ich użytkowaniem należą przede wszystkim: zmniejszenie kosztów treningu w zestawieniu z prawdziwymi statkami oraz pełne bezpieczeństwo ich obsługi. Niestety jedną z największych wad jeszcze do niedawna był realizm wirtualnego świata, który oferowały symulatory. Odpowiadając na wymagania edukacyjne i chcąc rozwinąć posiadane zaplecze edukacyjne, zarząd Szkoły Morskiej w Gdyni stanął przed koniecznością wybrania w ramach dostępnego budżetu najlepszego rozwiązania zapewniającego maksymalnie zbliżoną wizualizację tras wodnych i portów znajdujących się w realnym świecie.
Integratorem, który zajął się realizacją całego przedsięwzięcia, był gdyński Eurotrend. Firma współpracuje ze Szkołą Morską w Gdyni już od ponad dziesięciu lat i jej początkiem była dostawa urządzeń AV dla potrzeb małych salek wykładowych. Opisywana realizacja była już drugą dostawą projektorów Epson na potrzeby symulatora. W ramach wcześniejszego projektu obraz składał się z pięciu projektorów, a teraz jest ich siedem. I tym razem, do zadań firmy Eurotrend należała nie tylko instalacja urządzeń, ale także ich wybór oraz konfiguracja.
Co z pewnością docenią przede wszystkim wszyscy instalatorzy, opisywane projektory są bardzo łatwe i szybkie w instalacji. Została w nich zaimplementowana funkcja pamięci obiektywu, która zapisuje takie ustawienia projektora jak położenie obrazu, ostrość czy zoom. Dzięki temu urządzenie może szybko rozpocząć pracę nawet po wymianie obiektywu na inny, gdy ustawienia proporcji obrazu zostały zmienione. Dla potrzeb rynku konferencyjnego w projektorze znalazła się także funkcja dzielenia ekranu, pozwalająca na jednoczesne wyświetlanie obrazu z dwóch różnych źródeł
Projektor ma złącza HDMI, HDBaseT, DVI-D oraz component video. Sterowanie projektorem może odbywać się za pomocą złącza RS-232C, a także za pomocą protokołów firm AMX, Crestron oraz Control4. Wśród decydujących argumentów, które przemówiły za wyborem opisywanego modelu do tej realizacji, firma Eurotrend wskazuje: wspomnianą technologię 3LCD, zapewniającą pełną paletę żywych kolorów, dostępność wymiennej optyki, niskie koszty eksploatacji oraz doświadczenia wyniesione z instalacji projektorów w ramach wcześniejszych projektów. Dodatkowo obraz rzutowany z projektora jest naturalny i inaczej niż aktywne matryce monitorów nie naraża oczu na zmęczenie.
Ekran jak malowany
Stworzony od podstaw w gdyńskiej szkole symulator został zlokalizowany w wydzielonej części budynku. Znajdują się tam mostek nawigacyjny wyposażony w komplet urządzeń i paneli sterowniczych odpowiadających układowi który znajdziemy w prawdziwym statku. Urządzenia te otacza ściana na planie łuku, która została pokryta specjalną farbą projekcyjną zapewniającą najlepsze parametry wyświetlanego obrazu. Projektory świecą na tę powierzchnię z odległości 400 cm, w związku z czym konieczne było zastosowanie obiektywów szerokokątnych umożliwiających realizację tego zadania.
Cały obraz jest podzielony za pomocą blendingu na siedem niezależnych części. Każda z nich odznacza się rozdzielczością (1024 × 768). Łącznie wymiary obrazu to 21 × 2,4 m. Za kontent jest odpowiedzialna jednostka centralna z oprogramowaniem dostarczanym przez skandynawską firmę Kongsberg, która od lat przygotowuje i aktualizuje oprogramowanie dla Szkoły Morskiej. Jednostka centralna wypuszcza na każdy projektor jedną siódmą obrazu. Ze względu na niewielką odległość między jednostką centralną a projektorami połączenie jest zrealizowane w oparciu o połączenia HDMI.
Jak przyznaje właściciel firmy Eurotrend, Radosław Pałubicki, największym wyzwaniem całej realizacji była kalibracja siedmiu projektorów w jeden spójny obraz.
Podsumowanie
Znajdujący się w Szkole Morskiej w Gdyni symulator jest wyjątkowym projektem nie tylko w skali Polski, ale w ogóle na światowym rynku systemów symulacyjnych. System bije na głowę wszystkie zrealizowane do tej pory rozwiązania. Tym razem nie chodzi jednak o wysokie nakłady finansowe. Zostały one znacząco obniżone względem wcześniejszych, podobnych przedsięwzięć przy jednoczesnym, znacznym podniesieniu realizmu, który – jak mówi użytkownik – nie byłby możliwy do osiągnięcia w przypadku zastosowania monitorów.
Jak przyznał Zbigniew Byczyński, kapitan Żeglugi Wielkiej ze Szkoły Morskiej w Gdyni: „W miarę opracowywania symulatora mostka kapitańskiego stało się jasne, że projektory Epson zaoferują najlepszy, realistyczny obraz. W nawigacji morskiej kluczowym elementem jest bezpieczeństwo, dlatego tak ważne jest, by szkolenie pozwoliło wypracować właściwe odruchy. Jakość i realizm obrazu są tu kluczowe, więc wraz z integratorem zdecydowaliśmy się oprzeć system na urządzeniach EB-G7800”.
Symulator w gdyńskiej Szkole Morskiej jest rozwiązaniem ze wszech miar nowoczesnym i spełniającym najwyższe wymagania nowoczesnej edukacji. Dzięki temu, że zastosowane w nim rozwiązania mogą pracować na co dzień i bez większych ograniczeń, codziennie może szkolić się w nim bardzo wielu kadetów, a przede wszystkim mogą przyswajać ogromną ilość wiedzy nie przez żmudne czytanie literatury, ale przez praktykę. To z pewnością przełoży się na wyższe umiejętności przyszłych kapitanów, a więc w końcowym rozrachunku zarówno na bezpieczeństwo osób i ładunków.
TEKST: Łukasz Kornafel, AVIntegracje
ZDJĘCIA: Epson
