Nawet najlepszy śpiewak, najwspanialszy instrumentalista czy mówca o znakomicie ustawionym aparacie i z nienaganną emisją w starciu z marną akustyką przestrzeni nie ma szans. Nawet stosując topowy system nagłośnieniowy, z najwyższej półki, bez odpowiedniego brzmienia samej sali będzie skazany na porażkę. Zadanie jest tym bardziej skomplikowane, gdy mówimy o projektach plenerowych, gdzie dźwięk nie ma się od czego odbić oraz gdzie nie mamy do czynienia z wczesnymi odbiciami i pogłosowością kształtującymi indywidualny charakter sali, sprawiającymi, że możemy mówić o wyrafinowanej barwie czy przyjemnym brzmieniu.
Zawsze na początku każdej rozmowy o przestrzeni muzycznej, ale także audytorium, sali konferencyjnej, a nawet niewielkim miejscu do wideokonferencji czy pracy zdalnej, musi znaleźć się akustyka.
Na rynku od wielu lat dostępnych jest wiele rozwiązań, które nie tylko są w stanie wspomóc adaptację akustyczną i fizyczne ustroje, ale także, przy pomocy zaawansowanych algorytmów, wygenerować określoną przestrzeń dźwiękową.
Jednym z producentów tworzących takie rozwiązania jest zlokalizowana nieopodal naszej granicy austriacka manufaktura. Ponieważ zrodziła się ona w Salzburgu, tam gdzie również urodził się i wychował jeden z jej założycieli, nie mogła ona zostać nazwana inaczej niż AMADEUS, a dokładnie AMADEUS Active Acoustics.
Na przełomie maja i czerwca polskim dystrybutorem jej rozwiązań została firma Commercial Audio, co już samo w sobie stało się doskonałym powodem, aby porozmawiać z przedstawicielem producenta o oferowanych przez niego systemach.
Pomysł założenia firmy AMADEUS Active Acoustics zrodził się w 2014, gdy jej obecny dyrektor generalny Fabio Kaiser wraz ze współzałożycielem przedsiębiorstwa Thorstenem Rohde, pracowali jeszcze w firmie zajmującej się doradztwem w obszarze klasycznych rozwiązań akustyki wnętrz.
Wszystko zaczęło się, gdy zgłosił się do nich wiolonczelista, który postawił wyzwanie stworzenia systemu, który pozwoli na zagranie koncertu plenerowego, który będzie brzmiał tak jakby publiczność znajdowała się w sali koncertowej i zarazem rozwiązania, które poprawi komfort na scenie. Grając pod gołym niebem, tracimy te charakterystyczne dla przygotowanych, zaadaptowanych akustycznie przestrzeni odbicia, które sprawiają, że dźwięk jest bardziej przyjemny. Szczególnie w przypadku brzmienia wiolonczeli w warunkach plenerowych, jej brzmienie jest zaburzone, zniekształcone.
Po przeprowadzonych analizach, panowie stwierdzili, że będą w stanie odpowiedzieć na to postawione przed nimi, niełatwe zadanie. Koncert zakończył się dużym sukcesem, wszyscy byli zadowoleni ze zrealizowanych efektów i z pracy stworzonego algorytmu przy pomocy, została wykreowana akustyka. I na kanwie tego sukcesu specjaliści od dźwięku przystąpili do rozwoju swojego pomysłu i projektowania pierwszych, produkcyjnych wersji procesora, będącego sercem systemu.
Jak wyglądał dalszy rozwój firmy, jakie rozwiązania dzisiaj znajdują się w jej ofercie i na czym polega cała koncepcja tworzenia akustyki przy pomocy procesora, głośników i mikrofonów? O tym wszystkim opowiedział nam dyrektor generalny firmy AMADEUS Active Solutions, Fabio Kaiser.
Łukasz Kornafel, „AVIntegracje”: Jak najłatwiej można wytłumaczyć cały proces tworzenia aktywnej akustyki przy pomocy procesora audio? Jak w dowolnej przestrzeni, a w szczególności pod gołym niebem, w warunkach koncertu plenerowego odwzorować parametry akustyczne znane z sal koncertowych?
Fabio Kaiser, AMADEUS Active Acoustics: Powiedziałbym, że są dwa aspekty, o które trzeba zadbać, aby przy pomocy elektroniki wykreować akustykę. Po pierwsze, o pomieszczeniu możemy powiedzieć, że ma dobrą akustykę, gdy za sprawą zastosowanych ustrojów, kształtu czy konstrukcji pojawiają się wczesne odbicia. Oznacza to, że dźwięk, który opuszcza instrument czy jest generowany przez wokalistę, śpiewaka czy osobę mówiącą, możliwie szybko odbija się, w zależności od geometrii i kształtu przestrzeni, od ścian czy sufitu i tworzy impresję wielkości pomieszczenia. Kolejnym aspektem, jest sam czas pogłosu danego pomieszczenia. Wszyscy doskonale wiemy, że znajdując się w dużej hali, pustym audytorium czy w katedrze, będziemy mieli do czynienia z długim czasem pogłosu. I to właśnie jest drugi element, który sprawia, że postrzegamy dźwięk jako przyjemny i wpływa na prawidłową emisję głosu. Jak to wszystko uzyskać w warunkach plenerowych? Generując wczesne odbicia i odpowiedni czas pogłosu przy pomocy głośników. Różnica pomiędzy aktywną akustyką a generowaniu pogłosu przy pomocy procesora polega na tym, że oprócz systemu wielu głośników, w ramach systemu wykorzystywane są również mikrofony, których zadaniem jest zebranie zarówno dźwięku na scenie, jak i w przestrzeni publiczności. Są one podłączone do procesora AMADEUS Core, następnie sygnały z nich są obrabiane w procesorze i dalej trafiają do wzmacniaczy czy aktywnych kolumn, w dzisiejszych czasach zazwyczaj w oparciu o sieć audio. To, co jest warte podkreślenia, to fakt, że przebywając w przestrzeni, w której pracuje system aktywnej akustyki, nie ma się wrażenia, że coś jest nagłośnione, że pracuje jakiś system nagłośnieniowy, po prostu odczuwa się, że jest tam świetna akustyka.
Przestrzeń Kuppelsaal w Hanowerze to największa sala koncertowa w Niemczech! Rozbudowany system AMADEUS jest odpowiedzialny za klarowność, bliskość i wzmocnienie dźwięku w tej dużej i mocno pogłosowej sali.
Czy warunkiem koniecznym, aby w plenerze wykorzystać możliwości systemu aktywnej akustyki jest zastosowanie ogromnej liczby głośników?
Tak, jednak ich liczba może być elastyczna, względem ostatecznego efektu, który będziemy chcieli uzyskać. W przypadku plenerowych koncertów czy eventów, zawsze musimy znaleźć równowagę pomiędzy możliwymi do uzyskania rezultatami i kosztami. Na przykład dla pięciotysięcznej widowni, stworzenie najwyższej jakości systemu aktywnej akustyki, pracującego w najwyższej rozdzielczości, może być po prostu zbyt kosztowne. W takiej sytuacji trzeba podejść z dużo większą ostrożnością do projektowania samego systemu.
Cała topologia i schemat działania systemu AMADEUS Active Acoustics na jednej grafice.
Gdy w 2014 roku z dużym sukcesem zrealizowaliście pierwszy koncert plenerowy i przetestowaliście wszystkie założenia systemu w praktyce, jakie były kolejne kroki w rozwoju firmy?
Jeszcze gdy pracowaliśmy w firmie zajmującej się konsultacjami akustyki, na rynku była bardzo powszechna potrzeba rozwiązań z zakresu aktywnej akustyki. Klienci bardzo często pytali o takie rozwiązania. Postanowiliśmy zatem rozwijać nasz koncepcyjny produkt i stworzyć kompletne rozwiązanie gotowe do masowej produkcji. Gdy ukończyliśmy prace nad systemem pierwszym projektem, do którego go dostarczyliśmy, było znajdujące się pod dachem centrum konferencyjne. Co ciekawe, wciąż jednak nie działaliśmy pod szyldem naszej firmy. Wraz z coraz bardziej rosnącym zapotrzebowaniem na takie rozwiązania, w 2018 roku założyliśmy firmę AMADEUS Acoustics.
Dlaczego taka przestrzeń jak centrum konferencyjne zdecydowała się wtedy zainwestować właśnie w system aktywnej akustyki?
Miejsce, o którym rozmawiamy, to przestrzeń wielofunkcyjna. Odbywa się w niej bardzo wiele konferencji, w trakcie których jest potrzebna doskonała zrozumiałość mowy. Z drugiej strony organizowanych jest także również bardzo wiele koncertów. Projektem, który bezpośrednio przełożył się na konieczność zainwestowania przez obiekt w odpowiednie rozwiązania wspierające akustykę, był koncert otwarcia, w trakcie którego Europejska Orkiestra Młodzieżowa wykonała monumentalną „Pierwszą Symfonię Mahlera”. Bez takiego systemu jak nasz, nie byłoby to możliwe.
Ponieważ system AMADEUS Active Acoustics może współpracować z wieloma różnymi głośnikami, systemami line array, źródłami punktowymi, głośnikami koaksjalnymi czy sufitowymi, to znakomite rozwiązanie do historycznych przestrzeni, w których architekturę nie można przesadnie ingerować.
Jakie są, Twoim zdaniem, największe zalety wynikające z używania systemu AMADEUS Active Acoustics?
Przede wszystkim, przy jego pomocy, wielofunkcyjne przestrzenie koncertowe, są w stanie stać się naprawdę wielofunkcyjne. Jako operator czy właściciel takiego obiektu, jesteś w stanie „sprzedać” rano przestrzeń dla potrzeb konferencji czy spotkania biznesowego, popołudniu przygotować do wymagań koncertu z muzyką klasyczną, a wieczorem dla potrzeb koncertu popowego. Każdy z tych projektów będzie miał optymalne parametry akustyczne i zabrzmi najlepiej. To po prostu inwestycja, która się opłaca i rozwiązanie, które pomaga w sprzedawaniu przestrzeni. Jednak AMADEUS Active Acoustics, to rozwiązanie, które nie tylko poprawia komfort na widowni, ale również system który sprawia, że orkiestra grająca w teatrach czy w operach jest po prostu szczęśliwa. Zazwyczaj zespoły muzyczne grające w przestrzeni teatralnej nie są zadowolone z panującej tam akustyki. Nasz system jest w stanie znacząco poprawić jej komfort, a jak mówimy szczęśliwa orkiestra – szczęśliwe życie! (śmiech).
Opisywane rozwiązania to również znakomite narzędzia do współczesnych przestrzeni multimedialnych czy sal immersyjnych.
Czy oferowany przez Was system może być również użytecznym narzędziem i odpowiedzią na bolączki ekip mierzących się ze śpiewakami, którzy w przestrzeniach niebędących teatrami operowymi nie chcą korzystać z mikroportów, a bez nich ich głos nie jest w stanie się przebić?
Zdecydowanie! W języku muzycznym zazwyczaj mówi się o odpowiedniej emisji głosu w kierunku widowni.
Korzystając z systemu aktywnej akustyki, śpiewak natychmiast otrzymuje odpowiedź zwrotną z pomieszczenia.
Tutaj chciałbym jeszcze podkreślić trzecią zaletę korzystania z systemów aktywnej akustyki, przy ich pomocy jesteśmy w stanie tworzyć w pełni interaktywne produkcje, angażujące publiczność.
Systemy marki AMADEUS Active Acoustics już dzisiaj pracują w wielu wspaniałych obiektach.
Czy AMADEUS Active Acoustics to system, który może współpracować z każdym topowym producentem systemu audio? Czy nie jest tutaj tak ważna sama marka sprzętu jak konkretne parametry techniczne mikrofonów i kolumn?
To bardzo ważny aspekt naszych rozwiązań. Nasza firma jest w pełni niezależna, inaczej mówiąc agnostyczna, a więc w istocie nasz procesor może pracować z każdym producentem kolumn czy mikrofonów. Co za tym idzie, nasz system jest w pełni konfigurowalny i może być przygotowany dokładnie względem potrzeb danej przestrzeni, jej architektury czy projektu. W ramach systemu możemy zastosować nie tylko zestawy głośnikowe flagowych marek X czy Y, ale także, w ramach potrzeb wykorzystać również głośniki sufitowe.
To, co jest najważniejsze, aby stosowane przez nas komponenty były możliwie najwyższej jakości. Parametry, które są dla nas najważniejsze, to odpowiedni, w odniesieniu do nagłaśnianej przestrzeni możliwy do uzyskania przez system nagłośnieniowy poziom SPL, lokalizacja poszczególnych głośników. Nie muszą one grać jakoś szczególnie nisko, w szczególności w przypadku gdy w ramach systemu korzystamy z subwooferów, oczywiście musi to zostać przewidziane i przeliczone na etapie tworzenia projektu. Bardzo ważna jest kierunkowość. Opierając się na naszych doświadczeniach, najlepiej sprawdzają się współosiowe konstrukcje z symetrycznymi kątami propagacji, większymi niż 90 stopni.
W odniesieniu do drugiego elementu systemu, a więc mikrofonów, najlepiej sprawdzają się mikrofony pojemnościowe o charakterystyce kardioidalnej czy superkardioidalnej. Są instalacje, w których dobrze sprawdzą się również mikrofony wszechkierunkowe czy nawet shotguny, w szczególności w sytuacji, w której mikrofony muszą zostać zainstalowane w pewnej odległości, a mają pokryć np. konkretne obszary sceny. Bardzo istotna jest również możliwość przyjęcia przez mikrofon nawet wysokich poziomów SPL oraz szumy własne. Muszą być one jak najniższe, ponieważ w typowej instalacji aktywnej akustyki może pracować nawet do 30 mikrofonów. Jeżeli każdy z nich generował by duży poziom szumu, będziemy mieli szumiący system, a co za tym idzie efekt końcowy będzie marny.
Systemy AMADEUS były wielokrotnie wykorzystywane również w trakcie największych produkcji plenerowych.
Czy rozwiązania systemu AMADEUS Active Acoustics można stosować również zamiast standardowych ustrojów akustycznych? I czy można sobie wyobrazić sytuację, że w pustym pomieszczeniu zamiast ustrojów akustycznych zainstalujemy właśnie rozwiązania elektroniczne?
System aktywnej akustyki może w znakomity sposób zastąpić np. klasyczne rozwiązania zmiennej akustyki jak rozsuwające i zasuwające się kurtyny czy zmieniające swoją pozycję ustroje, np. zmieniające czas pogłosu sali. Jednak należy pamiętać, że punktem wyjścia dla dobrze działającego systemu, który będzie w stanie zapewnić wiarygodne efekty jest dobrze wyważona akustyka samej sali. Podsumowując, nie da się kompletnie wykluczyć klasycznych rozwiązań akustycznych, ale możemy zastąpić mechaniczne elementy czy kurtyny właśnie rozwiązaniami elektronicznymi, które są znacznie wygodniejsze w użyciu i mają dużo większe możliwości.
Wielofunkcyjne sale, w których odbywają się zarówno konferencje, koncerty, jak i spektakle to idealny obszar zastosowania systemów austriackiej marki.
Systemy marki AMADEUS mogą również znakomicie sprawdzić się w przestrzeniach immersyjnych np. w instalacjach multimedialnych czy muzeach.
Do wejścia na ten rynek motywowało nas kilka różnych czynników. Głównym z nim jest to, że jeśli w nowoczesnych muzeach, teatrach czy na współczesnych ekspozycjach chcesz w pełni oddziaływać na publiczność, zapewniać kompleksowe przeżycia trzeba konieczny do tego celu jest dźwięk immersyjny. Aby móc w pełni zaangażować słuchacza nie tylko potrzebna jest odpowiednia akustyka danego pomieszczenia, która wpływa na to, w jaki sposób dźwięk odbija się od otaczających nas ścian i w jaki sposób do nas wraca, ale do tej pełnej immersji, zanurzenia w dźwięku konieczne jest, aby odgłosy dochodziły z wielu różnych kierunków. Dla nas było jasne, że kolejnym etapem w naszym rozwoju, jest właśnie dodanie możliwości obsługi dźwięku immersyjnego.
Przy pomocy naszego systemu jesteś w stanie kreować przestrzenie, wirtualne otoczenia dźwiękowe i poruszać obiektami w przestrzeni. To, co jest jednak absolutnie unikatowe w naszym rozwiązaniu, to fakt, że jest to zintegrowana platforma. Użytkownik jest w stanie równolegle tworzyć akustykę jednej przestrzeni i wstawiać źródła dźwięku, jakby znajdowały się w innych przestrzeniach akustycznych, słowem, jesteśmy w stanie niezależnie operować każdym ze źródeł dźwięku i tylko w jego zakresie operować jego brzmieniem, pozycją w przestrzeni itd.
Co więcej, zarówno jesteśmy w stanie odtwarzać zarejestrowane wcześniej materiały zarówno w technologii Dolby Atmos jak i w standardzie 7.1 Dolby Surround, ale oczywiście również pracować z żywymi źródłami, a także śledzić pozycję muzyka, wokalisty i aktora, która automatycznie będzie odzwierciedlona również w obrazie dźwiękowym.
System działa tak subtelnie, że słuchacze często mają wrażenie, że w sali nie pracuje żadna elektronika i ona po postu brzmi sama z siebie.
Na rynku mam wiele marek produkujących podobne systemy jak Wasz. Co, Twoim zdaniem, przede wszystkim wyróżnia rozwiązania marki AMADEUS Active Acoustics na tle konkurencji?
To po pierwsze technologia, która w pełni współpracuje z architekturą. Każdy system tworzymy zawsze w odniesieniu do tego, jaki jest kształt przestrzeni, jakie są jej proporcje, jakie ma rozmiary. Jesteśmy elastyczni jeżeli chodzi o dobór głośników i mikrofonów oraz ich lokalizację. Dodatkowo na poziomie oprogramowania jesteśmy w stanie pracować w samym procesorze z modelem 3D całej przestrzeni. W końcu, dzięki temu, że mówimy o systemie hybrydowy, który wykorzystuje tzw. regeneracyjne podejście do naturalnej poprawy akustyki, oraz liniową poprawę głośności wewnątrz pomieszczeń i generowania przestrzeni akustycznej na zewnątrz, system zapewnia niezwykle naturalnie brzmią aktywną akustykę. Z technologicznego punktu widzenia, można zatem powiedzieć, że stworzyliśmy najbardziej zaawansowane na świecie algorytmy.
Producent oferuje pełne wsparcie od etapu projektowego, przez wdrożenie, aż po późniejsze utrzymanie systemu.
Jakie są największe i najważniejsze dla Was realizacje, w których zostały zastosowane systemy AMADEUS Active Acoustics?
Jeżeli chodzi o projekty plenerowe, na pewno będzie to „Opera in the Quarry”. To organizowane pod gołym niebem wydarzenie, w trakcie którego najlepszych artystów występujących na scenie ogląda ponad pięciotysięczna publiczność.
Jeżeli chodzi o największą liczbę zainstalowanych dla potrzeb aktywnej akustyki głośników w jednym miejscu, to na pewno będzie to instalacja w Theater and der Wien. To miejsce w którym swoją premierę miał „Zaczarowany Flet” W.A. Mozarta i pracuje tam 170 głośników, co sprawia, że jest to największy projekt, który zrobiliśmy jak do tej pory.
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby z możliwości systemu skorzystać również w przestrzeni biurowej czy konferencyjnej.
Z myślą o jakich rynek wertykalnych i jakich klientach tworzycie przede wszystkim Wasze rozwiązania?
Przede wszystkim są to wielofunkcyjne sale koncertowe i w ogóle wielofunkcyjne przestrzenie. To przede wszystkim takie miejsca mogą w pełni czerpać z zalet rozwiązań AMADEUS. Jednak ogromny potencjał drzemie w naszym systemie również, gdy mówimy o operach, teatrach czy wszelkiego rodzaju centrach sztuki. Jednak oferowane przez nas rozwiązania doskonale sprawdzają się również w mniejszych przestrzeniach, audytoriach, salach prób, a nawet studiach nagrań.
W czerwcu tego roku wyłącznym dystrybutorem rozwiązań AMADEUS w Polsce została firma Commercial Audio, co zdecydowało o powierzeniu sprzedaży Waszych produktów właśnie tej firmie i jaki potencjał widzisz dla Waszych produktów na polskim rynku?
Najważniejszym powodem, dla którego zaczęliśmy współpracę z Commercial Audio, jest to, że to firma mogąca pochwalić się zespołem, który rozumie o czym mówi, rozumie co my robimy. Ogromną wartością jest to, że jesteśmy w stanie tworzyć rozwiązania dokładnie odpowiadające potrzebom klientów. Nie byłoby to możliwe, gdyby pracownicy firmy nie rozumieli technologii i samej akustyki. Commercial Audio to również firma, która jest bardzo obecna na rynku, jej młody, zmotywowany team cały czas się rozwija. Dodatkowo ogromną zaletą jest również to, że firma ma znakomicie rozbudowaną sieć partnerów. Dla nas bardzo istotne było również dobrze zbudowane jej portfolio dystrybucyjne, odpowiadające dokładnie temu czego potrzebuje AMADEUS, dzięki czemu jesteśmy w stanie dostarczyć naszym klientom kompletny pakiet rozwiązań. Bardzo istotne było również to, że w jej ofercie znajdują się rozwiązania marki Bose Professional, która może pochwalić się niezwykle szerokim portfolio oferowanych rozwiązań, zarówno zestawów głośnikowych point source, głośników sufitowych, kolumn naściennych itd.
W zależności od stopnia zaawansowania instalacji, przede wszystkim w przypadku systemów tworzonych od zera, specjalnie dla potrzeb danej przestrzeni z przyjemnością będziemy uczestniczyli w ich powstawaniu i wspierali naszego dystrybutora.
rozmawiał: Łukasz Kornafel , „AVIntegracje”
zdjęcia: AMADEUS Active Acoustics
