Prawdopodobnie trudniejszymi obiektami do nagłośnienia niż hale widowisko-sportowe są tylko pełne betonu i generującego wiele odbić marmuru kościoły i ogromne bazyliki czy katedry. Jednak tworząc system nagłośnieniowy w przestrzeni, gdzie mają odbywać się wydarzenia sportowe, jego projektanci również stają przed wieloma wyzwaniami. Zazwyczaj takie obiekty również mają ogromną kubaturę, często mało przychylne dla dźwięku rozwiązania architektoniczne czy są zbudowane z materiałów utrudniających równomierną i czytelną dystrybucję dźwięku. Dodatkowo zastosowane zestawy głośnikowe muszą być w stanie przebić się przez żywo wiwatującą i chętnie korzystającą z pełnego potencjału swoich gardeł publiczność.
Przed wszystkimi tymi wyzwaniami stanęła firma Commercial Audio, tworząc system nagłośnieniowy w nowo wyremontowanej hali widowiskowo-sportowej w Lesznie.
Rewitalizacja Hali widowiskowo–sportowej TRAPEZ im. Zbigniewa Białasa w Lesznie była jednym z flagowych projektów włodarzy miasta. Cała inwestycja rozpoczęła się w czerwcu 2022 roku i pierwotnie miała polegać tylko na termomodernizacji obiektu. Z czasem okazało się jednak, że zakres prac będzie dużo większy. W ramach całej inwestycji m.in. usunięto azbest, który w przeszłości stanowił pokrycie dachu, stworzono nowe przeszklenia, wymieniono solarkę drzwiową i okienną, przebudowano instalacje sanitarne i elektryczne, wyremontowano szatnie zawodników, które zyskały nowoczesną wentylację, a także zostały wymienione podłoga w hali, tablice wyników oraz stworzone przeszklone miejsca, które mogą zajmować osoby korzystające z wózków inwalidzkich.
Kolumny BOSE Professional F1 mają również możliwość zmiany kąta propagacji zestawu głośników HF.
W obiekcie znajduje się parkiet o wymiarach 47,60 x 23,80 m, przystosowany dla potrzeb rozgrywek w takich dyscyplinach sportowych jak koszykówka, piłka ręczna, piłka siatkowa oraz futsal rozrywany tutaj na poziomie najwyższego poziomu: Fogo Futsal Ekstraklasy. W trakcie meczów może tutaj zasiąść łącznie 640 kibiców.
Łącznie w całej instalacji zastosowano dziesięć sztuk F1: osiem z nich obsługuje dwie trybuny, znajdujące się po dwóch stronach parkietu, natomiast przy pomocy dwóch kolejnych zestawów jest nagłośniony znajdujący się również w hali balkon.
W ramach modernizacji w obiekcie zainstalowany został również nowoczesny system nagłośnieniowy. Zadanie stworzenia projektu i jego wdrożenia zostało powierzone partnerowi dystrybutora, firmie Promo Music, natomiast cały sprzęt dostarczył polski dystrybutor marki BOSE Professional, który również służył na każdym etapie niezbędnym wsparciem technicznym. Ze względu na ograniczenia budżetowe, zdecydowała się ona na dostarczenie do obiektu zestawów głośnikowych Bose Professional F1. Na wybór tego konkretnego modelu wpływ miało kilka czynników.
Inwestor stworzył również przeszklone miejsca, które mogą zajmować osoby korzystające z wózków inwalidzkich, dzięki czemu mogą śledzić wszystkie wydarzenia dziejące się na parkiecie w komfortowych warunkach.
Po pierwsze, to, że F1 jest konstrukcja aktywną, wykluczyło konieczność stosowania zewnętrznej elektroniki i okablowania, co przełożyłoby się na wzrost skomplikowania całej instalacji oraz na jej całościowy koszt. Bardzo istotna była też dostępna w tym modelu możliwość zmiany kąta propagacji. Aby dopasować dyspersję do potrzeb konkretnego scenariusza użycia kolumny, wystarczy tylko ustawić sekcję głośnikową, z magnetycznym mocowaniem, w odpowiedniej pozycji. Po dokonaniu wyboru system automatycznie zmienia ustawienia korekcji tak, aby uzyskać odpowiednią równowagę tonalną, bez względu na wybraną konfigurację.
W obiekcie znajduje się parkiet o wymiarach 47,60 x 23,80 m, przystosowany dla potrzeb rozgrywek w takich dyscyplinach sportowych jak koszykówka, piłka ręczna, piłka siatkowa oraz futsal rozrywany tutaj na poziomie najwyższego poziomu: Fogo Futsal Ekstraklasy. W trakcie meczów może tutaj zasiąść łącznie 640 kibiców.
Przed przystąpieniem do realizacji projektu został stworzony projekt akustyczny, który ułatwił wybór optymalnej lokalizacji dla poszczególnych zestawów głośnikowych. Głównym wyzwaniem, z którym musieli zmierzyć się projektanci systemu elektroakustycznego, jest znajdujący się w hali metalowy dach, generujący bardzo długi pogłos. Aby zyskać na zrozumiałości mowy, która jest kluczowa w tego typu obiektach, w torach mikrofonowych zostały podcięte niskie częstotliwości, stanowiące największy problem w obiekcie. W przypadku odtwarzanej muzyki transmitowany jest jednak cały zakres pasma, tak aby odtwarzany materiał nie był pozbawiony istotnych częstotliwości.
Łącznie w całej instalacji zastosowano dziesięć sztuk F1: osiem z nich obsługuje dwie trybuny, znajdujące się po dwóch stronach parkietu, natomiast przy pomocy dwóch kolejnych zestawów jest nagłośniony znajdujący się również w hali balkon.
W ramach całej inwestycji m.in. usunięto azbest, który w przeszłości stanowił pokrycie dachu, stworzono nowe przeszklenia, wymieniono solarkę drzwiową i okienną, przebudowano instalacje sanitarne i elektryczne, wyremontowano szatnie zawodników, które zyskały nowoczesną wentylację, a także zostały wymienione podłoga w hali, tablice wyników.
Wszystkie zestawy głośnikowe zostały zainstalowane na specjalnych, stworzonych na zamówienie uchwytach. Pozwoliły one na zainstalowanie zestawów F1 na odpowiedniej, wynikającej z projektu wysokości, ustawienie właściwego kąta zapewniającego optymalne pokrycie nagłaśnianej trybuny, a także dały możliwość stabilnego zamocowania ich do znajdujących się pod dachem legarów drewnianych.
Niełatwym zadaniem był również sam montaż głośników. Instalator musiał zabezpieczyć parkiet przy pomocy płyt OSB i dopiero na nich mogło zostać ustawione przejezdne rusztowanie, z którego wieszano kolumny.
Ze względu na odległości pomiędzy poszczególnymi elementami całej instalacji została ona skonfigurowana w domenie Dante. Ponieważ zestawy głośnikowe F1 nie mają wbudowanego złącza Ethernet, każdy z nich współpracuje z konwerterem AVIO, który zamienia sieciowe audio do postaci analogowej.
Całym systemem nagłośnieniowym zarządza procesor ControlSpace EX-440C. Aby ułatwić zarządzanie wszystkimi źródłami audio i sygnałami mikrofonowymi, firma Commercial Audio dostarczyła również mały mikser cyfrowy Bose Professional T8S ToneMatch, który został zainstalowany w pomieszczeniu spikera. Do miksera trafiają sygnały z dwóch bezprzewodowych systemów mikrofonowych i z playera audio. Dodatkowo przyłącze mikrofonowe zostało również wyprowadzone na płytę, dzięki czemu z łatwością można podłączyć również mikrofon przewodowy, wykorzystywany w trakcie organizowanych tutaj gal, spotkań, prezentacji czy konferencji.
Zestawy BOSE Professional zainstalowane pod dachem hali.
Podsumowanie
Pomimo konieczności pójścia na pewne kompromisy wynikające z architektury wnętrza czy możliwości konstrukcyjnych, firma Commercial Audio stworzyła system nagłośnieniowy zapewniający bezkompromisową jakość dźwięku. Wdrożone rozwiązania Bose Professional gwarantują świetną zrozumiałość mowy i odpowiednią jakość dźwięku gdy odtwarzana jest oprawa muzyczna.
Warto zwrócić uwagę również na to, że zgodnie z opracowaną koncepcją cały system bazuje na technologii Dante, dzięki której w przyszłości będzie mógł być swobodnie rozbudowywany.
Teraz zarówno w trakcie spotkań biznesowych, konferencji targów czy wydarzeń specjalnych organizowanych w hali, ale także w trakcie meczów i innych wydarzeń sportowych, żadne słowo nie umknie uwadze odbiorców. Nawet gdy będzie musiało przebić się przez wrzawę płynącą z tysiąca gardeł.
tekst: Łukasz Kornafel, „AVintegracje”
zdjęcia: Commercial Audio
Hala widowiskowo-sportowa TRAPEZ
im. Zbigniewa Białasa w Lesznie
