Muzeum Sztuki Współczesnej w Belgradzie powstało w 1965 roku. Zbiera, przechowuje i konserwuje dzieła stworzone w krajach byłej Jugosławii po 1900 roku. Promuje lokalną sztukę za granicą. Organizuje wystawy, prezentując sylwetki artystów, a także okresy, prądy i tendencje w sztuce współczesnej XX i XXI wieku. Tym razem w swoje gościnne progi przyjęło retrospektywną wystawę DO CZYSTA/THE CLEANER Mariny Abramović. Wystawę bardzo wymagającą nie tylko ze względu na aranżację przestrzeni i poziom skomplikowania instalacji, ale także dobór urządzeń, które dotrzymują kroku przekazom i stają się skutecznym narzędziem do wyeksponowania treści. To urządzenia Sony.
Marina Abramović znana jest na przykład ze słynnego performance „Artystka obecna” zrealizowanego w Museum of Modern Art w Nowym Jorku w 2010 roku. Przez cały miesiąc, po osiem godzin dziennie, artystka siedziała nieruchomo na krześle i patrzyła w oczy widzom, którzy siadali naprzeciw niej. Ich reakcje były bardzo zróżnicowane, a kolejki chętnych do udziału w performance ustawiały się przed muzeum już w nocy. Akcja ta została zarejestrowana, a film, który to dokumentuje, otrzymał wiele nagród. Wystawa DO CZYSTA/THE CLEANER to chronologiczne podsumowanie 50-letniej twórczości serbskiej artystki. Została pokazana w siedmiu europejskich miastach – Belgrad jest ostatnim z nich. Marina Abramović zgromadziła ponad 120 rysunków, obrazów i instalacji, a także materiałów wideo, rzeźb, obiektów i elementów archiwalnych. Wszystko to złożyło się na niezwykle skomplikowaną instalację audiowizualną. System sterowania odpowiada za włączanie i wyłączanie projektorów i monitorów oraz odtwarzanie treści. Jest wyposażony w oprogramowanie do konfiguracji parametrów systemu oraz aplikację do sterowania. Zarządzanie odbywa się przez sieć.
W instalacji zastosowano osiem projektorów laserowych VPL-FHZ66/B z obiektywami VPLL-3003, sześć projektorów laserowych VPL-FHZ58/B ze zmiennoogniskowym obiektywem o krótkiej ogniskowej (VPLL-Z3010), ze współczynnikiem promocji od 1,0:1 do 1,39:1 oraz dziewięć projektorów laserowych VPL-FHZ61/B z ultra-szerokokątnym obiektywem (VPLL-3003) ze współczynnikiem projekcji 0,33:1 i sześć laserowych projektorów VPL-PHZ10.
W oparciu o wymagania płynące z wizji artystycznej i zaplanowanych sposobów ekspozycji treści, wybrano laserowe projektory Sony, profesjonalne monitory Sony Bravia B2B oraz odtwarzacze multimedialne i aktywne głośniki dwukierunkowe. Treści multimedialne, na które składa się ponad 1300 plików w różnych formatach, są wyświetlane dzięki wykorzystaniu odtwarzaczy multimedialnych 4K/60 Hz, które obsługują różne formaty obrazów oraz treści audio i wideo. Wykorzystano 29 projektorów laserowych Sony oraz 28 monitorów profesjonalnych Sony Bravia B2B. W ściśle określonych miejscach zainstalowano laserowe projektory, których żywotność źródła światła wynosi 20 000 godzin. Jest to ważny element, przemawiąjący za bezpieczeństwem realizacji. Urządzenia muszą pracować przez kilka miesięcy, każdego dnia dając gwarancję niezawodności. W muzeum w Belgradzie wykorzystano – VPL-FHZ58 o sile światła 4200 lm, VPL-PHZ10 o sile światła 5000 lm i VPL-FHZ61 o sile światła 5100 lm oraz VPL-FHZ66 oferujący jasność aż 6100 lm. Oznacza to, że te projektory mogą wyświetlać dobrze widoczny obraz nawet w niezaciemnionych pomieszczeniach, co jest ważne przy realizacji wystawy. Kolejnym istotnym parametrem tych urządzeń jest rozdzielczość – WUXGA (1920 x 1200), która gwarantuje wysoką szczegółowość wyświetlanych materiałów. Z projektu wynikała konieczność wyświetlania treści w różnych formatach: 16:10; 16:9 oraz 4:3. Obraz miał być rzucany z różnych odległości, więc skorzystano z obiektywów z napędem silnikowym i możliwością dużego przesunięcia.
Z projektu wystawy wynikała potrzeba wyświetlania obrazów na podłodze, co oznaczało umieszczenie projektora prostopadle do tej powierzchni. Taka orientacja urządzenia jest możliwa do zrealizowana przy wykorzystaniu projektorów laserowych, które mogą być instalowane w dowolnej pozycji. Elementy ekspozycji wymagały wyświetlania materiałów na zakrzywionej powierzchni z rozmyciem krawędzi i wyświetlania trzech obrazów obok siebie. Kolejnym istotnym do spełnienia warunkiem był niski poziom hałasu generowany przez wykorzystywane urządzenia. Projektory Sony w trybie standardowym generują mniej niż 36 dB.
W opisywanej instalacji pracują jednak nie tylko projektory, ale również profesjonalne monitory wielkoformatowe. Dwadzieścia jeden monitorów Sony Bravia B2B – FW-43BZ35F i siedem monitorów Sony Bravia B2B – FW-55BZ35F.
Do ekspozycji treści wykorzystano też 28 profesjonalnych monitorów Sony Bravia B2B o przekątnych 43 i 55 cali. Urządzenia te wyświetlają znakomitej jakości obraz 4K HDR i są wyposażone w unikatową technologię TRILUMINOS Display, która zapewnia pełniejszą paletę naturalnie wyglądających barw. W przypadku tego rodzaju ekspozycji ma to często ogromne znaczenie. Monitory Sony mogą pracować niemal w dowolnej pozycji, w orientacji poziomej i pionowej, w pochyleniu, a także na stole.
Podsumowanie
Wystawa THE CLEANER to wyjątkowe podsumowanie twórczości Mariny Abramović i to jest w niej najważniejsze. Urządzenia mają za zadanie ją pokazać, wyeksponować, zaprezentować. Nie zwracając na siebie uwagi widzów. Są narzędziem, które ma pozostać niezauważalne, bo niezawodne.
TEKST: AVIntegracje
ZDJĘCIA: AVL
