Z całą pewnością wielu naszych czytelników pamięta, jakie emocje jeszcze dwadzieścia lat temu wywoływała środa, dzień w którym rozgrywane były mecze Ligi Mistrzów, transmitowane na otwartych kanałach TVP. Wystarczyło tylko wieczorem uruchomić telewizor i już przenosiliśmy się na największe areny piłkarskie Europy. Gdy jednak nie udało się zdążyć przed ekran, zostawało tylko dołączenie do transmisji już w takcie trwającego meczu lub późniejsze obejrzenie skrótów spotkania.
Tym większe wyzwanie dla fanów sportu stanowiły weekendy, gdy równocześnie odbywały się mecze Ekstraklasy, topowych europejskich lig, transmisje wyścigów, a wieczorem często dodatkowo jeszcze gale bokserskie. Jedynym sposobem, aby nie przeoczyć żadnego spotkania, był stary dobry magnetowid, a dla widzów o nieco bardziej zasobnych portfelach nagrywarka twardodyskowa.
Oglądanie wydarzeń sportowych zmieniło się z chwilą, gdy pojawiły się platformy streamingowe, dzięki którym widzowie mogą sięgnąć po każdą transmisję o wybranej porze.
Z całą pewnością jednym z europejskich gigantów w dziedzinie dostępnych na życzenie transmisji sportowych jest Viaplay.
Zajrzeliśmy za kulisy warszawskiego kompleksu platformy, w którym realizowany (i to w spektakularnej skali) jest polski komentarz do transmitowanych wydarzeń sportowych, a także produkowane są studia uatrakcyjniające kluczowe transmisje. Przyglądaliśmy się jak na co dzień wygląda praca tutaj i z jakich rozwiązań technicznych korzysta cała ekipa.
Platforma Viaplay rozpoczęła nadawanie w maju 2007, nosząc wtedy jeszcze nazwę Viasat OnDemand i zapewniając dostęp do programów sportowych i filmów w Danii, Norwegii i Szwecji. Cztery lata później, w marcu, została przeprowadzona restrukturyzacja, w wyniku której zyskała ona nazwę, pod którą funkcjonuje do dzisiaj.
Od początku włodarze platformy wkładają bardzo wiele wysiłku w promocję i budowanie jej marki. Jej twarzami są chociażby dwukrotny mistrz świata F1 Max Verstappen, który został ambasadorem przy okazji wejścia Viaplay na rynek holenderski czy Erling Haaland, promujący obecność na antenach platformy Premier League.
Chociaż Viaplay może pochwalić się ogromną biblioteką dostępnych na życzenie seriali, produkcji dokumentalnych, filmów fabularnych, bajek (mogąc się pochwalić w kilku krajach m.in. wyłącznym prawem do produkcji DreamWorks Animation) i wielu produkcji oryginalnych tworzonych pod szyldem Viaplay Originals, to niewątpliwie jej największą siłą są (często wyłączne) prawa do transmisji wielu dyscyplin sportowych, zarówno tych najpopularniejszych jak piłka nożna m.in. Bundesliga, Premier League, Liga Europy, Liga Konferencji Europy UEFA, KSW, hokej czy F1, jak i nieco bardziej niszowych jak wyścigi DTM, Le Mans (transmitowane nieprzerwanie na antenie przez dwadzieścia cztery godziny!), F2, F3, DARTS, golf, rugby czy snooker.
Widzowie platformy mogą oglądać również mecze niemieckiej Bundesligi czy angielskiej Premier League w formie tzw. multiligi, czyli transmisji łączonej, z maksymalnie czterema, pięcioma spotkaniami transmitowanymi w jednym streamie.
W porównaniu do klasycznych kanałów telewizji naziemnej czy satelitarnej, platforma Viaplay przynosi wiele zalet. Do jej odbioru wystarczy tylko dostęp do internetu i aplikacja umożliwiająca oglądanie nadawanych transmisji na ekranie telewizora, telefonu, tabletu czy komputera.
Co z pewnością jest szczególną zaletą, między poszczególnymi wydarzeniami sportowymi nie mamy reklam, a za to w przerwach transmisji na widzów czekają często studio, analizy, komentarze ekspertów i materiały promocyjne czy tzw. highlightsy z najciekawszych spotkań w różnych dyscyplinach sportowych.
W odróżnieniu do „klasycznych” kanałów telewizyjnych jest tutaj również wiele transmisji nadawanych równocześnie, wygodna aplikacja umożliwiająca przełączanie się między nimi, wiele różnych języków komentarza, a także możliwość późniejszego odtworzenia zakończonych transmisji.
W studiach Viaplay w Warszawie pracują kamery HD Sony HDC-3500 z optykami Canon i Fujinon. W większym studiu numer 1 pracuje pięć kamer, a w mniejszym studiu 2 wykorzystywane są cztery kamery.
W Polsce platforma jest obecna od 3 sierpnia 2021 roku i za sprawą umowy podpisanej ze spółkami ATM System i Ekstraklasa LivePark mieści się w kompleksie produkcyjnym na Wale Miedzeszyńskim w Warszawie.
Całe zaplecze produkcyjne i biurowe Viaplay Polska powierzchnię ponad 400 metrów kwadratowych, a dwa przedzielone ścianą studia mieszczą się w ponad 800-metrowej przestrzeni. ATM System była odpowiedzialna za wynajęcie i przygotowanie całej przestrzeni dla platformy, obsługę techniczną i technologiczną, zapewnienie urządzeń i ich utrzymanie. Ekipę realizacyjną dla potrzeb tworzonych tutaj programów, a więc realizatorów, specjalistów od grafiki, realizatorów wizji, dźwięku, operatorów kamer czy powtórek, zapewnia Ekstraklasa LivePark, marka dobrze znana już naszym czytelnikom i na co dzień również odpowiedzialna za dostarczanie sygnału z boisk, na których odbywają się mecze najwyższej klasy rozgrywkowej w naszym kraju. Viaplay Polska odpowiada natomiast za całą warstwę merytoryczną i redakcyjną.
Jedna z dwóch identycznych reżyserek wizyjnych
Studio platformy mieszczące się w siedzibie ATM Studio zostało zbudowane specjalnie dla potrzeb tego klienta. Liczba kamer, scenografia, układ, liczba budek komentatorskich, infrastruktura techniczna, w tym liczba sygnałów wejściowych i konfiguracja łączy światłowodowych, przy pomocy których można oddać gotowy materiał, zostały przygotowane zgodnie z jego potrzebami i standardami obejmującymi wszystkie studia grupy na świecie.
Warto wspomnieć, że projekt został zrealizowany w imponującym czasie, wynoszącym od wyprowadzki z poprzedniego mniejszego studia do pierwszego programu w zaledwie trzy miesiące.
W studiach Viaplay Polska została wybudowana imponujących rozmiarów scenografia, której bardzo istotnym elementem są potężne ekrany LED firm Samsung i SCEO wykonane w technologii SMD, o łącznej powierzchni prawie 100 m2. W studiu numer 1 ekrany mają wymiary 17,8 x 2,8 m i 6,7 x 2,1 m, a w drugim 16 x 1,9 m i 3,2 x 1,92 m.
Ponadto nad głowami prezenterów został również zainstalowany ring LED-owy, na którym wyświetlana jest m.in. identyfikacja poszczególnych dyscyplin sportowych czy logotypy samej platformy Viaplay. Wyświetlaniem grafik na ekranach LED zarządza oprogramowanie Watchout firmy Dataton.
Oczywiście nie mogło zabraknąć tutaj również kranu kamerowego, na którym pracuje kamera Sony HDC-P1. Jest na niej dodatkowo zainstalowany optyczny system Stype RedSpy, który, odbijając światło od specjalnych retrorefleksyjnych markerów, potrafi przekazywać pozycję kamery, co jest wykorzystywane przez Zero Density System, bazujący na silniku Unreal, do tworzenia wirtualnych elementów rozszerzonej rzeczywistości (AR), których chociaż nie ma fizycznie w studiu, są zauważalne na pierwszy rzut oka przez widzów i znacznie uatrakcyjniają cały przekaz ze studia. Są to chociażby wirtualne bolidy F1, logotypy drużyn w trakcie transmisji meczów piłki nożnej, taktyki, składy itp.
Biorąc pod uwagę globalny charakter marki Viaplay i fakt, że polska filia jest częścią dużej międzynarodowej grupy, wszystkie grafiki wyświetlane w studiu i w transmisji są dostarczane przez centralę i wyświetlane w trakcie realizowanych w Polsce produkcji.
Dodatkowo w trakcie produkcji wykorzystywana jest także aplikacja Paint firmy Chyron, umożliwiająca przeprowadzenie graficznej analizy wydarzeń na żywo. Może być ona sterowana zarówno z poziomu przejezdnego pulpitu, którego sercem jest potężny dotykowy wyświetlacz lub wprost z iPada.
Listę wyposażenia obydwu studiów zamyka oświetlenie, którego nie mogło tutaj rzecz jasna zabraknąć. Oprócz typowego dla planu telewizyjnego światła białego, jest tutaj również dosyć dużo światła efektowego. Przy jego pomocy realizowane są wejścia otwierające transmisję, przejścia między scenami, kadrami itp. Z pewnością elementem, który bardzo mocno buduje identyfikację wizualną studia i realizowanych w nim programów jest ring stworzony z lamp typu wash, zainstalowany nad stołem prezenterów.
Na planie pracują bezprzewodowe systemy mikrofonowe Shure ULXD. Natomiast komunikacja poprzez szyny IFB została zrealizowana w oparciu o odsłuchy douszne Sennheiser.
Gwar komentatorów
Głównym i najczęściej stosowanym scenariuszem wykorzystania przestrzeni produkcyjnej Viaplay Polska jest sytuacja, w której do międzynarodowego sygnału IFL (czyli dźwięków z wydarzenia – np. odgłosy stadionu, kopnięcia piłki itp.) „dokładany” jest polski komentarz.
Jak już wspomnieliśmy na etapie budowy studia platformy streamingowej, w kompleksie ATM System, pojawiła się konieczność stworzenia przestrzeni, w której wygodnie i efektywnie równocześnie będzie mogło pracować kilkudziesięciu komentatorów. W efekcie czego wybudowanych zostało aż dwanaście kabin komentatorskich. Chociaż jest ich tak wiele, w szczególności w weekendy, gdy w świecie sportu dzieje się najwięcej, są one bardzo mocno obłożone i zajęte praktycznie od wczesnego rana do później godzin nocnych. Po zakończeniu jednych rozgrywek, w „budce” zmienia się tylko obsada, wysyłany jest odpowiedni sygnał wideo, łączność i już kolejna ekipa może rozpocząć swoją pracę.
Dwanaście budek komentatorskich obsługuje sześć tzw. ACRów (Audio Control Room), niewielkich reżyserek, w których realizowany jest miks sygnału IFL oraz komentarza. W odróżnieniu do klasycznego wozu transmisyjnego czy studia TV każdy z realizatorów pracujących w ACRach miksuje równocześnie dwa wydarzenia sportowe na jednej konsolecie, a przygotowana konfiguracja sprzętowa pozwala, aby w sytuacji awaryjnej były to nawet trzy miksy.
Ciekawostką jest fakt, że w jednej z budek komentatorskich została zainstalowana kamera PTZ i oświetlenie, dzięki czemu w trakcie programu można połączyć się z nią i pokazać kulisy pracy komentatorów i ich gości czy mogą się oni przywitać na antenie z widzami, już nie tylko głosowo.
Polski komentarz do transmitowanych przez Viaplay wydarzeń sportowych jest realizowany na kilka różnych sposobów.
Pierwszy scenariusz wydaje się być najbardziej oczywisty i zarazem najłatwiejszy do zrealizowania. Komentatorzy zasiadają w jednej z budek znajdujących się na miejscu i komentują dane wydarzenie na znajdującym się przed nim monitorem lub kilkoma ekranami. Tak jest na przykład w przypadku Formuły 1. Eksperci patrzą nie tylko na program, ale również na wyświetlają na żywo telemetrię, co ułatwia orientację w sytuacji na torze i pozwala na wyłuskanie interesujących detali.
W każdej z budek znajduje się pulpit komentatorski Prodys Quantum2 W, do którego podłączone są dwa, będące już dzisiaj standardem branżowym, zestawy słuchawkowe z mikrofonem HMD 27 marki Sennheiser. Sam interfejs pulpitu jest niezwykle prosty i daje możliwość każdej z osób zasiadających w kabinie dopasowania poziomów głośności IFL, interkomu i drugiej komentującej osoby, zgodnie z własnym preferencjami i potrzebami. Co ważne, sam odsłuch komentatorów nie jest wysyłany z szyn AUX w konsolecie, jak to ma miejsce np. w realizacjach koncertowych, ale wprost z pulpitu, tak aby uniknąć latencji praktycznie uniemożliwiającej prowadzenie komentarza.
W pomieszczeniu MCR zostało zainstalowane również bardzo interesujące i niezwykle użyteczne urządzenie marki Wohler, umożliwiające monitorowanie wszystkich streamów wejściowych, wszystkich sygnałów SDI i wszystkich wysyłanych w świat wyjść PGM. Dodatkowo przy jego pomocy operator może wybrać, czy chce słuchać wszystkich ścieżek audio na raz czy tylko jednej wybranej.
Już na poziomie urządzeń Prodys sygnał audio jest poddawany wstępnej obróbce: na każdym torze mikrofonowym pracuje filtr HPF na 80Hz i prosty układ AGC, co pozwala na poddanie go koniecznym zabiegom. Tak obrobiony sygnał, przy pomocy protokołu AES67/Ravenna, wysyłany jest do sieci audio opinającej całe studio.
Bywają jednak również sytuacje, w których specjaliści od danej dyscypliny nie udają się do budki, ale jadą na stadion. I tutaj znów mamy kilka modeli realizacji komentarza. Pierwszym z nich jest sytuacja, w której redakcja zamawia kompletne, gotowe stanowiska do pracy dla komentatorów. W takim wariancie sygnał jest przesyłany przy pomocy łącza internetowego i urządzeń Comrex, które łączą się między stadionem i studiem punkt-punkt, a za konfigurację urządzeń na miejscu wydarzenia odpowiedzialny jest przydzielony technik.
Silniki audio Lawo Power Core
Nieco inaczej wygląda to w przypadku spotkań Bundesligi. Zamiast Comrexa wykorzystywane są wyjazdowe, mobilne pulpity marki Prodys, czyli producenta, którego rozwiązania pracują w budkach komentatorskich w Warszawie. Niewątpliwą ich zaletą jest to, że do pracy potrzebne jest tylko łącze internetowe. Po wpięciu pulpitu na stadionie, pojawia się on w zewnętrznej sieci warszawskiego studia Viaplay, na przygotowanych adresach IP, a same sygnały audio są natychmiast dostępne w konsoletach audio w studiu, dzięki czemu można od razu przystąpić do pracy. Sygnał z pulpitów wyjazdowych jest przesyłany do czterech urządzeń rackowych Prodys, gdzie jest zamieniany na format AES67, w oparciu o który zrealizowana jest transmisja audio w całym studio.
Zaletą tego systemu jest z pewnością też możliwość zdalnego dostępu. Tym samym wprost z Warszawy inżynier może np. zdalnie zmienić poziom czy wprowadzić korekty w obróbce sygnału audio.
Przestrzeń MCR
W pełni elastyczny system audio
W skład przestrzeni produkcyjnej znajdującej się w kompleksie ATM Studio na Wale Miedzeszyńskim w Warszawie wchodzi aż dwanaście budek komentatorskich, dwa studia, i dwie identyczne reżyserki wizyjne. Taki układ i duży stopień rozbudowania przestrzeni umożliwiają realizację nawet kilkunastu streamów równocześnie, co zresztą przeważnie ma miejsce w każdy weekend wypełniony po brzegi rozgrywkami i zmaganiami toczonymi w ramach różnych dyscyplin sportowych.
Właśnie ta duża, wielofunkcyjna przestrzeni wymusiła zastosowanie odpowiednich rozwiązań sprzętowych nie tylko pod względem ich rodzaju, ale również liczby.
Dwanaście budek komentatorskich obsługuje sześć tzw. ACR-ów (Audio Control Room), niewielkich reżyserek w których realizowany jest miks sygnału IFL oraz komentarza.
W odróżnieniu do klasycznego wozu transmisyjnego czy studia TV każdy z realizatorów pracujących w ACR-ach miksuje równocześnie dwa wydarzenia sportowe na jednej konsolecie, a przygotowana konfiguracja sprzętowa pozwala, aby w sytuacji awaryjnej były to nawet trzy miksy.
System miksujący został zrealizowany w oparciu o rozwiązania marki Lawo. W każdej z sześciu reżyserek pracuje kontroler diamond i dwa takie urządzenia współpracują z pojedynczym procesorem Power Core odpowiedzialnym za przetwarzanie sygnałów.
Liczba połączeń kablowych robi ogromne wrażenie!
System monitoringu w ACR-ach zrealizowany w oparciu o będące standardem branżowym monitory Genelec.
Realizator audio pracujący za konsoletą diamond w pomieszczeniu ACR ma dostępny sygnał z mikrofonu komentatora 1, sygnał z mikrofonu komentatora 2, ścieżkę stereo IFL i tzw. sygnał FEXT. Na tej ścieżce, w szczególności w dyscyplinach nietypowych takich jak rzutki czy bilard, podawane są dodatkowe materiały tworzone na miejscu, przed rozgrywkami i w przerwach. Mowa tutaj np. o wywiadach, komentarzach ekspertów czy wydarzeniach specjalnych. Ścieżka ta jest wykorzystywana też przez niektórych komentatorów do słuchania angielskiego komentarza, będącego świetnym punktem odniesienia.
Biorąc pod uwagę, że tak wiele rozwiązań w studiu Viaplay pracuje w oparciu o sieć, nie mogło tutaj również zabraknąć przełączników sieciowych NETGEAR M4250 z serii AV Line.
Każdy z małych sterowników diamond pozwala również na zrealizowanie miksów AUX umożliwiających wysłanie sygnałów audio z planu, a więc przede wszystkim z mikrofonów prowadzących, dzięki którym znajdujący się w kabinie komentatorzy słyszą, co dzieje się w studiu i dokładnie wiedzą, kiedy przekazywany jest im głos i kiedy wchodzą na antenę (co znacząco poprawia komfort pracy i eliminuje konieczność odliczania przez wydawcę czy sterowania komentatorów poprzez interkom).
Co ważne, każda z małych reżyserek może pracować samodzielnie i taki scenariusz wykorzystania jest stosowany we wszystkich sytuacjach, gdy na antenę wysyłana jest czysta transmisja wydarzenia sportowego, z polskim komentarzem, bez dodatkowej oprawy w postaci studia, analiz czy wypowiedzi ekspertów znajdujących się w Warszawie.
Sygnały IFL przychodzące do Warszawy z miejsca rozgrywek trafiają do sieci Mediornet, w oparciu o którą wideo jest dystrybuowane w obrębie studia. Następnie audio jest deembedowane i przy pomocy urządzeń DirectOut Prodigy jest konwertowane na AES67.
Aby było możliwe wysłanie gotowego sygnału z Warszawy i odebranie kilkaset kilometrów dalej, w Szwecji, w siedzibie głównej Viaplay, wykorzystywane są urządzenia transmisyjne Nimbra wyposażone we wkładki światłowodowe SFP i wejścia SDI.
Ten sześćdziesięcioczterokanałowy stream jest już widoczny w sieci audio i umożliwia przesłanie do miejsca studia w którym w danym momencie potrzebne są dane sygnały. Chociaż każdy miks wysyłany do studia Viaplay (tzw. IFL) realizowany na miejscu rozgrywanej dyscypliny sportowej, w wozie transmisyjnym czy w wybudowanym kompleksie produkcyjnym spełnia wysokie standardy emisyjne, w szczególności gdy mówimy o tak dojrzałych dyscyplinach jak piłka nożna czy F1, to jednak sytuacja, jeżeli chodzi o dźwięk jest nieco bardziej skomplikowana, gdy mówimy o bardziej niszowych sportach jak rzutki czy snooker, które również są transmitowane na antenie platformy.
Oprócz typowego dla planu telewizyjnego światła białego, jest tutaj również dosyć dużo światła efektowego. Przy jego pomocy realizowane są wejścia otwierające transmisję, przejścia między scenami, kadrami itp. Z pewnością elementem, który bardzo mocno buduje identyfikację wizualną studia i realizowanych w nim programów jest ring stworzony z lamp typu wash, zainstalowany nad stołem prezenterów.
W takim wypadku realizator odpowiedzialny za miks IFL’a i komentarza musi wykazać się bardzo dużą czujnością i szybkimi reakcjami, tak aby produkowany sygnał był wysokiej jakości, proporcje między efektami, krzykiem kibiców na stadionie czy rykiem silników i komentarzem był zachowany, a przede wszystkim, aby była zachowana jego odpowiednia czytelność. W tym celu często sygnał IFL jest poddawany korekcji czy obróbce dynamicznej tak aby zrobić w miksie miejsce i zapanować nad wybijającymi się elementami oprawy stadionowej takimi jak krzyki, bębny czy wuwuzele. Tutaj najważniejsza jest powtarzalność każdej transmisji i głośność produkowanego sygnału na poziomie -13LUFS.
Oprócz systemu odsłuchowego bazującego na monitorach Genelec, znajdującego się w każdej reżyserce ACR, pracujący tam realizator jest wyposażony także w iPada, na którym jest zainstalowana aplikacja Viaplay, dzięki czemu może on na bieżąco śledzić, jak miks brzmi na końcu łańcucha i w jakiej formie dociera do widzów.
Zestaw beltpacków Riedel Bolero ułatwia komunikację na planie techników, kierowników planu i wszystkich tych, którzy do swojej pracy potrzebują mobilnego interkomu.
Sytuacja jest jeszcze bardziej skomplikowana, gdy pochylimy się nad konfiguracją dwóch głównych reżyserek przypisanych do każdego ze studiów. Biorąc pod uwagę, że realizator nie pracuje tutaj już tylko z dwoma sygnałami (IFL i komentarz), ale musi obsłużyć całą masę sygnałów takich jak: jingle, podkłady, sygnały audio z maszyn EVS, sygnały z bezprzewodowych systemów mikrofonowych Shure ULXD pracujących na planie, a do tego ma także sygnały produkowane w każdym z pomieszczeń ACR, do pierwszej reżyserki została dostarczona konsoleta Lawo mc2 36 MK I, a w drugiej zainstalowano model Lawo mc2 36 MK II.
Pracujący za tymi konsoletami realizatorzy muszą działać w reżyserkach Viaplay niezwykle sprawnie. Wystarczy tylko powiedzieć, że ze względu na liczbę transmisji i model pracy, przed wejściem na antenę praktycznie nie ma czasu, aby sprawdzić poziom mikrofonu czy zrobić korekcję, a pomiędzy kolejnymi transmisjami czy wejściem studia jest często zaledwie kilkadziesiąt sekund.
Dystrybucja sygnałów wideo wewnątrz studiu realizowana jest w oparciu o system Riedel MicroN
Dlatego realizacją zajmują się specjaliści mający kilkanaście lat doświadczenia i robiący wiele rzeczy automatycznie, zgodnie z wypracowanymi standardami.
Jeszcze więcej pracy mają ekipy pracujące w Warszawie, gdy w trakcie produkcji pracuje studio lub dwa. Wtedy w ramach oprawy przed transmisją i w jej przerwach wypuszczane są grafiki, uruchamiane odpowiednie sceny oświetleniowe, a wraz z nimi również efekty dźwiękowe i jingle. Do tego zadania wykorzystywany jest zarówno prosty player umożliwiający stworzenie kolejki jak i Ableton, który potrafi reagować na komunikaty midi, dzięki czemu podnosząc fader na właściwym kanale, automatycznie startuje również jingiel.
Ciekawostką może być fakt, że w obydwu reżyserkach pracują dosyć nietypowe miksery wideo. Mowa tutaj o urządzeniach DYVI marki EVS, a więc producenta, który zajmuje się dostarczaniem, uznawanych przez większość specjalistów wideo za najlepsze na świecie, serwerów powtórkowych. Jest to bardzo interesujące rozwiązanie do realizacji wideo, ponieważ cały processing nie odbywa się na fizycznej jednostce sprzętowej, ale w warstwie software’owej, co daje ogromne możliwość konfiguracyjne.
Czy mnie słychać?
Ze względu na stopień rozbudowania całego kompleksu, podział na wiele, oddalonych od siebie pomieszczeń, liczbę budek komentatorskich, lokalizację studia i reżyserek na różnych poziomach, udział w produkcji wielu różnych podmiotów i pionów technicznych, a także częste wyjazdy reporterów i komentatorów na miejsce wydarzeń sportowych, realizacja transmisji bez rozbudowanego i elastycznego systemu interkomowego byłaby praktycznie niemożliwa. Dlatego na etapie budowy i konfiguracji studia został tutaj wdrożony system Riedel bazujący, aż na trzech ramach: Artist 32, Artist 32 i Artist 1024, umożliwiający realizację ogromnej liczby różnych relacji, których łączna liczba wynosi 144.
Z ramami współpracują zarówno panele rackowe RSP-2318, RSP-1232HL, jak i zestaw beltpacków Bolero.
Dla potrzeb każdej z budek komentatorskich mamy jedną, przydzieloną relację, co łącznie już daje liczbę dwunastu, do tego mamy pulpity pracujące przy każdym ze stanowisk realizacyjnych. Swoje urządzenia z logo Riedel mają mi.in. realizatorzy audio, realizatorzy wizji, technicy poziomów, operatorzy EVS, specjaliści od grafik, operatorzy światła, a dodatkowo mamy szyny IFB do prowadzących, a także zestaw beltpacków Bolero z których korzystają technicy i kierownicy pracujący na planie czy dodatkowe relacje dla operatorów kamer, zestawione w oparciu o połączenia 4-wire i technologię partyline.
Z ramami interkomowymi Riedel współpracują panele rackowe RSP-2318, RSP-1232HL.
Ponadto system interkomowy jest skonfigurowany w taki sposób, że wprost z pulpitu znajdującego się w studio jesteśmy w stanie również bezpośrednio skomunikować się z reporterem pracującym na planie na drugim końcu świata, który będzie doskonale słyszał wszystkie zlecenia w swoim IFB w uchu.
Przed rozpoczęciem realizacji danego programu, relacje IFB w studiu są nazywane imionami prowadzących, dzięki czemu na wyświetlaczu systemu interkomowego nie wyświetla się opis „prowadzący 1” czy „ucho 2”, ale mamy konkretne imię, co znacząco przyspiesza reakcję w nagłych sytuacjach. To szybkie i efektywne rekonfigurowanie systemu łączności umożliwia aplikacja Riedel Director, która jest wykorzystywana w zasadzie na wciąż.
W dwóch reżyserkach audio pracują konsolety Lawo mc2 36 MK I i Lawo mc2 36 MK II.
Sama komunikacja z reporterami pracującymi w terenie, w zależności od lokalizacji również może być realizowana w różny sposób. Może to być połączenie poprzez system bezprzewodowych transmiterów wideo LiveU (charakterystyczny plecak umożliwiający przesłanie poprzez sieć LTE/5G sygnału audio-wideo), wtedy podłączany jest do niego bezprzewodowy system odsłuchowy zapewniający komunikację. Poprzez hybrydę telefoniczną, w takiej sytuacji reżyserka wdzwania się w numer reportera pracującego na miejscu i wydawca, realizatorzy czy koledzy redaktorzy pracujący w studiu w Warszawie są znakomicie słyszalnie w słuchawkach podłączonych przewodowo lub sparowanych z telefonem reportera przy pomocy protokołu Bluetooth. Natomiast w przypadku niektórych transmisji np. Bundesligi, studio łączy się poprzez wybrany kodek z pracującym na miejscu wozem, realizującym sygnał międzynarodowy. W takiej sytuacji reporter dostaje lokalnie bezprzewodowy odsłuch, przy pomocy którego może słyszeć zlecenia ze studia.
MCR
Miejscem w którym można na bieżąco monitorować to, co dzieje się na poszczególnych „antenach”, a więc w tym wypadku w poszczególnych streamach, sprawdzać, co dzieje się w przychodzących do studia feedach czy konfigurować system interkomowy dla potrzeb danej produkcji, jest tzw. MCR (Master Control Room). Tutaj na czterech wielkoformatowych monitorach NEC wyświetlany jest widok multiviewera, który pozwala na bieżące monitorowanie wszystkich sygnałów, programów, a dodatkowo na osobnych monitorach wystawione aplikacje do zarządzania siecią Mediornet, interkomem, pulpitami komentatorów, a także pogląd tego, co dzieje się w EVS-ach, cały czas rejestrujących spływające sygnały czy monitory, na których wyświetlane są narzędzia do zaawansowanej analizy sygnałów wideo.
System monitoringu w ACRach, we wszystkich reżyserkach i w pomieszczeniu MCR został zrealizowany w oparciu o będące niewątpliwym standardem branżowym monitory Genelec.
Znajduje się tutaj również bardzo interesujące i niezwykle użyteczne urządzenie marki Wohler, umożliwiające monitorowanie wszystkich streamów wejściowych, wszystkich sygnałów SDI i wszystkich wysyłanych w świat wyjść PGM. Dodatkowo przy jego pomocy operator może wybrać, czy chce słuchać wszystkich ścieżek audio na raz czy tylko jednej wybranej.
Gotowy, wyprodukowany program składający się z sygnału audio-wideo przychodzącego z miejsca rozgrywek, studia oraz zaembedowanego komentarza jest wysyłany do siedziby głównej Viaplay do Szwecji przy pomocy jednogigabitowego połączenia światłowodowego i trafia na antenę w formie 1:1. Dlatego konieczne jest, aby spełniał on najwyższe standardy emisyjne. Musi to zatem być najwyższej jakości sygnał, zarówno jeżeli chodzi o obraz, jak i dźwięk. Aby było możliwe wysłanie go z Warszawy i odebranie kilkaset kilometrów dalej, wykorzystywane są urządzenia transmisyjne Nimbra wyposażone we wkładki światłowodowe SFP i wejścia SDI. Dodatkowo w transmisjach wykorzystywane są także sygnały odbierane drogą satelitarną, które są zarządzane bezpośrednio przez MCR ATM System. Sygnały satelitarne mogą zostać wykorzystane jako główne sygnały w produkowanych transmisjach lub mogą służyć jako backup – w sytuacji, gdy sygnał główny używany w transmisji odbierany jest drogą światłowodową, a sygnał zapasowy jest sygnałem satelitarnym.
Serwerownia Viaplay
Nietypowa konfiguracja wideo
W studiach Viaplay w Warszawie pracują kamery HD Sony HDC-3500 z optykami Canon i Fujinon. W większym studiu numer 1 pracuje pięć kamer, a w mniejszym studiu 2 wykorzystywane są cztery kamery.
Oczywiście nie mogło zabraknąć tutaj również kranu kamerowego, na którym pracuje kamera Sony HDC-P1. Jest na niej dodatkowo zainstalowany optyczny system Stype RedSpy, który odbijając światło od specjalnych retrorefleksyjnych markerów, potrafi przekazywać pozycję kamery, co jest wykorzystywane przez Zero Density System, bazujący na silniku Unreal do tworzenia wirtualnych elementów rozszerzonej rzeczywistości (AR), których chociaż nie ma fizycznie w studiu, są zauważalne na pierwszy rzut oka przez widzów i znacznie uatrakcyjniają cały przekaz ze studia. Są to chociażby wirtualne bolidy F1, logotypy drużyn w trakcie transmisji meczów piłki nożnej, taktyki, składy itp.
W pierwszym studiu pracuje również jedna kamera PTZ, która umożliwia pokazanie z góry pulpitu dotykowego w trakcie prowadzonych analiz.
Jeżeli chodzi o same reżyserki współpracujące z obydwoma studiami, są one zarówno pod względem układu ,jak i wyposażenia dokładnie takie same, drobnym wyjątkiem jest stanowisko AR, którego nie ma w reżyserce numer dwa, ponieważ w tej przestrzeni nie są realizowane elementy rozszerzonej rzeczywistości.
Taka spójna konfiguracja sprawia, że ekipa realizacyjna, niezależnie od tego, w której reżyserce pracuje, ma do dyspozycji taki sam sprzęt, w takiej samej konfiguracji połączeń i nawet w tych samych miejscach, co ogranicza pojawianie się dodatkowych trudności i pozwala na pracę ad hoc i „na pamięć”.
W każdej z dwunastu budek znajduje się pulpit komentatorski Prodys Quantum2 W, do którego podłączone są dwa, będące już dzisiaj standardem branżowym, zestawy słuchawkowe z mikrofonem HMD 27 marki Sennheiser.
Ciekawostką może być fakt, że w obydwu reżyserkach pracują dosyć nietypowe miksery wideo. Mowa tutaj o urządzeniach DYVI marki EVS, a więc producenta, który zajmuje się dostarczaniem, uznawanych przez większość specjalistów wideo za najlepsze na świecie, serwerów powtórkowych.Jest to bardzo interesujące rozwiązanie do realizacji wideo, ponieważ cały processing nie odbywa się na fizycznej jednostce sprzętowej, ale w warstwie software’owej. Mamy fizyczny panel, ramę z kartami, które zapewniają odpowiednią liczbę wejść i wyjść, ale sama obróbka odbywa się w serwerze, co daje znacznie większe możliwości i eliminuje ograniczenia np. po względem liczby okien, PIP-ów czy warstw z kluczowaniem. Dodatkowo mamy tutaj pełną elastyczność konfiguracyjną samego pulpitu. Każdy przycisk może odpowiadać zarówno za przełączanie sygnałów wejściowych, sygnałów z kamer, wyzwalanie makr, przejścia, powtórki, a nawet sterowanie ścianami LED. Wystarczy tylko przywołać odpowiedni projekt, odpowiadający konkretnej produkcji, aby realizator miał dostęp do wszystkich elementów wykorzystywanych w ramach danego programu.
Konsoleta wideo nie jest jednak jedynym rozwiązaniem z logo EVS pracującym w tej przestrzeni.
W studiach Viaplay Polska została wybudowana imponujących rozmiarów scenografia, której bardzo istotnym elementem są potężne ekrany LED firm Samsung i SCEO wykonane w technologii SMD, o łącznej powierzchni prawie 100 m2. W studiu numer 1 ekrany mają wymiary 17,8 x 2,8 m i 6,7 x 2,1 m, a w drugim 16 x 1,9 m i 3,2 x 1,92 m.
Chociaż do warszawskiego studia przychodzi gotowy, wyprodukowany sygnał z miejsca, gdzie toczą się rozgrywki czy odbywają się zawody w danej dyscyplinie sportowej, to jednak maszyny powtórkowe mają tutaj kilka bardzo istotnych ról. Cały zapis dyskowy jest realizowany w oparciu o urządzenia marki EVS, a dokładnie model XT-VIA. Zanim zarejestrowane treści zostaną nadpisane mija 48 godzin, a więc zawsze można wrócić do czegoś, co zostało zapisane, jest potrzebne w danym momencie, a nie było jeszcze wcześniej wyemitowane, na przykład, ze względu na brak czasu antenowego. Ponadto serwery są wykorzystywane jako system playoutowy do odtwarzania klipów przed transmisjami, po nich, do tworzenia tzw. highlightsów, a więc paczek, które montuje się z w oparciu o najbardziej interesujące wydarzenia w transmisji. Ponadto pozwalają one również na zapisanie wywiadów, które spływają w trakcie meczu, a na które nie ma czasu w trakcie spotkania. Właśnie dzięki serwerom EVS można z łatwością otworzyć je w dogodnym momencie.
W reżyserkach oprócz stanowiska z mikserem wizyjnym, za którym pracuje realizator wizji, są również stanowiska inżyniera wideo odpowiedzialnego za konfigurację systemu do transmisji i rejestracji obrazu, asystenta produkcji, który sprawdza, czy komentatorzy są w budkach, czy jest łączność ze wszystkimi osobami zaangażowanymi w transmisję, a także nawiązuje połączenie z gośćmi zdalnymi biorącymi udział w programie poprzez aplikację Zoom, Teams czy Skype. Na kolejnym stanowisku w każdej reżyserce pracuje kierownik produkcji, który z ramienia firmy LivePark odpowiedzialnej za całą ekipę realizacyjną na miejscu, dba aby wszyscy byli na miejscach i aby sam proces produkcji przebiegał płynnie.
Szybkie i efektywne rekonfigurowanie systemu łączności umożliwia aplikacja Riedel Director.
Podsumowanie
Dla potrzeb Viaplay Polska w kompleksie ATM System została stworzona ogromna przestrzeń produkcyjna o jeszcze większych możliwościach. W słynnej już lokalizacji na Wale Miedzeszyńskim, gdzie obecnie i w przeszłości powstawało bardzo wiele cieszących się popularnością show telewizyjnych, do dyspozycji platformy streamingowej są dwa studia, dwie duże reżyserki wideo, sześć małych i dwie duże reżyserki audio, master control room, w którym cały czas sprawowany jest nadzór nad otrzymywanymi i wysyłanymi sygnałami i aż dwanaście kabin komentatorskich. To musi robić wrażenie.
Ale prawdziwą siłą Viaplay Polska nie jest tylko duża, wielofunkcyjna przestrzeń, ale przede wszystkim znakomity zespół specjalistów z wieloletnim doświadczeniem w telewizyjnych produkcjach sportowych, potrafiących reagować natychmiast i bardzo skutecznie, nawet w przypadku najbardziej nieoczekiwanych sytuacji. Najlepszą recenzją ich pracy niech będzie fakt, że wiele pomysłów zrealizowanych w Polsce po raz pierwszy trafiło do innych studiów na świecie, gdzie są na co dzień wykorzystywane.
Drugim istotnym filarem, który przełożył się na sukces całego projektu, jest wyjątkowa konfiguracja sprzętu z transmisją dźwięku w oparciu o protokół IP, wieloma serwerami EVS, zaawansowaną i rozbudowaną siecią wideo, systemem komunikacji marki Riedel zapewniającym łączność zarówno w całym studio, jak i w dowolnym miejscu na świecie, i innymi systemami towarzyszącymi, dającymi elastyczność i potrafiącymi odpowiedzieć na potrzeby studia, nawet w trakcie najbardziej pracowitych i pełnych transmisji weekendów.
To nie studio telewizyjne, to nie platforma streamingowa, to po prostu Viaplay!
Tekst i zdjęcia: Łukasz Kornafel, „AVIntegracje”
