EAW, czyli Eastern Acoustic Works, to amerykańska firma, która ma już ponad 40-letnie doświadczenie w branży i wiele wysoko ocenianych produktów na koncie. Szczególnie ważnym segmentem rynku w przypadku tego sprzętu są zastosowania w dużych obiektach, jak stadiony, hale sportowe, koncertowe itp. I właśnie w nich doskonale sprawdzą się zestawy serii QX, którym przyjrzymy się w niniejszym artykule.
Sam producent bardzo pomysłowo reklamuje QX Series, głosząc, że oferują możliwości kontroli, a także moc zestawów liniowych, ale bez konieczności stosowania takowych. I trzeba przyznać, że coś w tym naprawdę jest – seria tych źródeł punktowych została stworzona przede wszystkim z myślą o stałych instalacjach nagłośnieniowych (średnich i dużych), które wymagają precyzyjnej kierunkowości czy odpowiedniego poziomu, przy zachowaniu kompaktowych rozmiarów. QX Series to dwie linie modelowe zestawów pasywnych – dwudrożne QX300 oraz trójdrożne QX500. W ramach każdej z nich potencjalny nabywca ma do wyboru po kilka modeli różniących się charakterystyką kierunkowości. O czym zresztą powiemy sobie już za chwilę. Oczywiście, jest także wiele cech wspólnych – na pierwszy rzut oka widać trapezoidalny kształt obudowy, z dużym grillem, który trudno pomylić z jakąkolwiek inną marką. W przypadku rodziny QX300 rozmiary i waga są zawsze takie same, czyli 602 x 602 x 505 mm, przy wadze 43 kg. Każdy zestaw ma cztery wyrównane fazowo (Phase Aligned) i parowane zarówno w pionie, jak i poziomie neodymowe przetworniki niskotonowe o średnicy 10 cali. Zaletą takiego rozwiązania jest precyzyjna kierunkowość w niskich pasmach, ich odpowiedni poziom, które uzyskujemy, zachowując rozsądne rozmiary instalowanego zestawu. Dodajmy, że każda z par tych przetworników ma swoje osobne wyprowadzenie na terminal, dzięki czemu dają się łączyć zarówno równolegle, jak i szeregowo. W przypadku tej rodziny użytkownik może wybrać jeden z trybów pracy: single amp, albo bi-amp, podczas gdy modele linii QX500 oferują już tylko bi-amp. Są także odpowiednio większe, bowiem przy wymiarach 710 x 710 x 605 mm ważą po 68 kg, co jednak wciąż jest bardzo dobrym wynikiem, a przypominam, że w ich wypadku mamy do czynienia z zestawami trójdrożnymi. Większą średnicę, bo 12 cali, mają także cztery przetworniki niskotonowe. Największe różnice między obiema rodzinami, a także w ramach każdej z nich, widać na przykładzie innych przetworników. I tak, QX300 wyposażono w przetwornik wysokotonowy o średnicy 1,4 cala, z cewką 4-calową. Do wyboru mamy 6 modeli z różnymi tubami, które sprawiają, że każdy charakteryzuje się inną dyspersją. W przypadku QX326 jest to 120° na 60° (w naszych opisach pierwsza liczba zawsze określa poziomą, druga pionową), QX364 oferuje 60° na 45°, QX366 zaś 60° na 60°, QX394 90° na 45°, QX396 90° na 60°, a QX399 90° na 90°. Wszystkie mają takie same pasmo przenoszenia, od 66 Hz do 20 kHz i bardzo zbliżony maksymalny poziom SPL – od 141 dB do 145 dB. Potencjalny nabywca może zatem wybrać taki model, który będzie najlepiej odpowiadał jego potrzebom, akustyce miejsca docelowej instalacji itp.
Z kolei QX500 mają przetwornik średniotonowy o średnicy 2 cali (cewka ma 3,5 cala) oraz 2-calowy wysokotonowy (z cewką 1,75 cala). Tu mamy do wyboru 5 różnych rodzajów tub, pozwalających na uzyskanie następujących parametrów dyspersji: QX544i oferuje 45° na 45°, podczas gdy QX564i 60° na 45°, QX566i 60° na 60°, zaś QX594i 90° na 45° i wreszcie QX596i 60° na 60°. W przypadku tej rodziny większość zestawów charakteryzuje się pasmem przenoszenia w zakresie od 55 Hz do 20 kHz, jedynie w przypadku QX564i oraz QX594i górna granica wynosi 19 kHz. Maksymalny poziom SPL waha się od 145 dB do 147 dB, zatem różnice między poszczególnymi modelami są niewielkie. Zwróćmy jeszcze uwagę na istotny szczegół konstrukcyjny serii QX – otóż przetworniki wysokotonowe (w przypadku QX500 także średniotonowe) są symetrycznie otoczone przez cztery niskotonowe, co oznacza, że dla odbiorca subiektywnie odbiera pełny zakres częstotliwości jako dobiegający z jednego punktu.
W przypadku obu rodzin producent udostępnia na swojej stronie szczegółowe dane na temat właściwości akustycznych każdego modelu, znajdziemy tu wykresy charakterystyk przenoszenia (bardzo zresztą wyrównanych), kierunkowości w poziomie, pionie i wiele innych. Pozwala to ocenić walory tych zestawów, a jednocześnie pomaga w wyborze konkretnego, najbardziej pasującego. QX Series generalnie została skonstruowana w taki sposób, by zapewnić optymalne nagłośnienie, mocny, naturalny dźwięk wysokiej jakości w każdych warunkach – gwarantuje to m.in. szerokopasmowa kontrola kierunkowości. Seria charakteryzuje się także innymi cechami, jak możliwością symetrycznej lokacji źródeł względem jednej osi, co zapewnia doskonałą spójność i jednakowe warunki odsłuchu w każdym miejscu. Omawiane w tym tekście zestawy przeznaczone są do wielu miejsc, które często nie były konstruowane pod kątem optymalnej, neutralnej akustyki – jak choćby stadiony, obiekty sakralne itp. W takich lokalizacjach częstym problemem jest mocny i relatywnie długi pogłos, nakładający się na każdy dźwięk i bardzo utrudniający uzyskanie pożądanych efektów. W takim wypadku zestawy EAW QX Series mogą jednak okazać się rozwiązaniem wprost idealnym, tym bardziej, że mamy tak duży wybór różnych modeli. Dobierając właściwe źródła punktowe i odpowiednio je konfigurując, jesteśmy w stanie skupić energię na publiczności, jednocześnie minimalizując odbicia od ścian, sufitów, elementów konstrukcyjnych – zatem tego, co tworzy pogłos w danym miejscu. Wspomnijmy także o tym, że QX Series korzysta ze specjalnego algorytmu (DSP), który dostraja odpowiedź impulsową, sprawiając, że w realnych warunkach (jak przestrzenie publiczne) uzyskujemy bardzo wyrównany i naturalny dźwięk. Producent w swoich materiałach wręcz sugeruje, że finalny efekt bardziej przypomina studyjne monitory niż typowe nagłośnienie instalacyjne.
Podczas pracy z produktami EAW (zatem oczywiście także serią QX) niezwykle pomocnym narzędziem będzie oprogramowanie Resolution, które tworzy precyzyjną symulację nagłośnienia w konkretnej lokalizacji. Przewiduje, jak zachowają się zestawy, jakie będą poziomy SPL dosłownie w każdym punkcie, a nawet jakie będzie pasmo przenoszenia, do tego czy nagłośnienie będzie mieć mieć jakiś wpływ na elementy konstrukcyjne obiektu itp. Uwzględnia w swoich kalkulacjach także wpływ warunków środowiska, jak temperatura i wilgotność. Resolution bazuje na opracowanym przez EAW modelowaniu akustycznym (F-Chart), pozwalając na zaprojektowanie optymalnego nagłośnienia dla danego miejsca – wierność takiej symulacji jest bezkonkurencyjna, wszystko co dzieje się w domenie wirtualnej odpowiada zachowaniu dźwięku w warunkach rzeczywistych. W ramach programu możemy ręcznie określić położenie źródeł albo skorzystać z narzędzia, które samo zasugeruje najbardziej odpowiednie. Biorąc zatem pod uwagę przeznaczenie QX Series, wydaje się, że wspomniane oprogramowanie jest wręcz obowiązkowym dodatkiem do tych zestawów.
Producent zaleca, by omawiane pasywne źródła punktowe napędzać wzmacniaczami serii UXA, jak choćby czterokanałowym 4410, oferującym moc 2500 W na kanał (4Ω), względnie nawet 5000 W przy mostkowaniu pary kanałów. Wzmacniacz wyposażony jest w wejścia AES3 oraz Dante, a także wewnętrzny procesor DSP. W przypadku rodziny QX300 mamy do wyboru zasilanie pasywne lub bi-amp. W pierwszym z nich do UXA4410 możemy podłączyć do 8 zestawów, w drugim zaś – dwa. Druga z opcji ma także zastosowanie dla rodziny QX500. Wspomniane wzmacniacze, łączące w sobie potencjał sprzętu i oprogramowania, bazują na technologii Greybox, wykorzystanej do sterowania dźwiękiem. Inaczej mówiąc, Greybox to rodzaj elektronicznego mózgu, który zarządza funkcjami urządzenia. Jak cyfrowym przetwarzaniem, którego celem jest uzyskanie optymalnej odpowiedzi impulsowej głośnika w domenie czasowej, przy jednoczesnej eliminacji wszelkich artefaktów (producent określa te zadania terminem Focusing). Z kolei DynO wykonuje niezbędną obróbkę dynamiczną, włącznie z ew. zastosowaniem limitera. Słowem, mamy do czynienia z inteligentnym narzędziem współczesnego realizatora.
Zrzut ekranu programu Resolution
Podsumowanie
Źródła punktowe EAW QX Series są bardzo uniwersalnymi zestawami do stałych instalacji, przede wszystkich w średnich i dużych obiektach. Optymalizowano je pod kątem uzyskania naturalnego i znakomitego dźwięku nawet w trudnych warunkach akustycznych czy też w miejscach, których nie projektowano z myślą o wysokiej jakości reprodukcji. Ich naturalnym środowiskiem są stadiony, hale sportowe, obiekty o dużej kubaturze – zarówno otwarte, jak i zamknięte. Zbudowany w oparciu o omówione zestawy system nagłośnienia pozwoli na przekształcenie ich w miejsca zdolne do zapewnienia słuchaczom jak najlepszych wrażeń – bez względu na charakter wydarzenia, zatem włącznie z bardzo zaawansowanymi koncertami. QX Series w połączeniu z oprogramowaniem Resolution oraz wzmacniaczami UXA pozwoli na odpowiednie skupienie dźwięku i skierowanie całej mocy na publiczność, unikając psujących wrażenie odbić od ścian i innych elementów konstrukcyjnych. Te zestawy sprawdzą się także w obiektach sakralnych, zwykle charakteryzujących się długim i mocnym pogłosem, w dużych halach wystawowych, parkach tematycznych itp. Wielką zaletą jest oczywiście wysoka jakość wykonania, gwarantująca długowieczność i bezawaryjność zestawów. Z drugiej zaś strony duży wybór modeli z różnymi tubami i zarazem charakterystykami kierunkowości, co pozwala na dobranie najbardziej odpowiednich dla danej lokalizacji parametrów. Producent ma w ofercie różne akcesoria, jak zestawy uchwytów do podwieszania, czy osłony przeciwdeszczowe. Ponadto można zamówić różne warianty wykończenia i koloru – standardowo są to białe lub czarne, ale chcąc dopasować je do stylistyki konkretnej lokalizacji mamy także do dyspozycji szerszą paletę.
TEKST: Dariusz Mazurowski, „AVIntegracje”
