W ostatnich latach na mapie Polski pojawiło się bardzo wiele muzeów poświęconych militariom, wojskowości czy historycznym bitwom. Takie obiekty jak Muzeum Powstania Warszawskiego czy gdańskie Muzeum II Wojny Światowej to przestrzenie, które w krótko po otwarciu zyskały międzynarodową estymę, każdego roku goszcząc odwiedzających z całego świata. Jednak na mapie Polski można znaleźć również bardzo wiele mniejszych obiektów, które chociaż nie mogą pochwalić się ogromną powierzchnią, to jednak wciąż są bardzo interesującymi przestrzeniami, w których skupiono się na wyspecjalizowanej tematyce. Takim przykładem jest Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, opowiadające historię Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej przez pryzmat uzbrojenia, okrętów, dokumentów, mundurów, kultury czy pamiątek. Sercem muzeum jest nowo otwarta wystawa stała zatytułowana: „Mamy rozkaz cię utrzymać”, gdzie spotyka się nowoczesność z historią opowiadaną przy pomocy multimediów.
W ubiegłym roku gdyńskie Muzeum Marynarki Wojennej świętowało swoją sześćdziesiątą piątą rocznicę działalności. Instytucja powstała dokładnie 28 czerwca 1953 roku nakładem starań Dowództwa Marynarki Wojennej oraz pasjonatów i historyków zajmujących się badaniem morskiego rodzaju sił zbrojnych. Na początku działalności siedzibą instytucji była przedwojenna willa znajdująca się przy gdyńskiej plaży. Pod jej dachem została zlokalizowana ekspozycja, a na przyległym do niej terenie o powierzchni dwóch tysięcy metrów kwadratowych ustawione zostały elementy wyposażenia okrętów i ciężkie uzbrojenie. Punktem zwrotnym w historii instytucji był rok 1960, kiedy to zasoby muzeum zasilił przekształcony na muzeum okręt niszczyciel ORP Burza, a w 1976 roku zastąpił go inny polski okręt z okresu drugiej wojny światowej – ORP Błyskawica. Przez wiele lat instytucja borykała się z problemem braku własnej siedziby umożliwiającej rozwój posiadanych zbiorów oraz odpowiedniej prezentacji eksponatów. W 2002 roku podjęto działania mające na celu budowę własnego budynku muzeum, który powstał po prawie dziesięciu latach i oficjalnie zainaugurował swoją działalność 28 listopada 2012 roku. Znajdujący się przy jednej z najpopularniejszych tras spacerowych Gdyni, Bulwarze Nadmorskim, obiekt ma cztery klimatyzowane kondygnacje, salę audiowizualną, nowoczesną bibliotekę i kawiarnię, w której można odpocząć po jego zwiedzaniu i podziwiać panoramę Gdyni z przylegającego do niej tarasu widokowego. Łącznie nowy obiekt ma ponad trzy tysiące metrów kwadratowych. Chociaż już rok 2012 i otwarcie nowej siedziby było dla muzeum rokiem przełomowym, to jednak włodarze instytucji nie poprzestali w jej rozwoju. Ich dążeniem było stworzenie unikalnej, multimedialnej wystawy opowiadającej o historii i teraźniejszości polskich sił morskich. Wystawy oddziaływującej na emocje, w atrakcyjny i łatwy do przyswojenia sposób przekazującej wiedzę i opowiadającej historię Marynarki Wojennej. I tak powstała wystawa stała zatytułowana: „Mamy rozkaz cię utrzymać”. Jej oficjalne otwarcie odbyło się 28 listopada 2018, w setną rocznicę utworzenia morskiego rodzaju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Na wystawę składają się szklane i metalowe gabloty, zabytki z eksponatami, dokumenty archiwalne i obrazy połączone z multimediami. Wykonaniem całego systemu AV na wystawie, montażem wszystkich rozwiązań oraz położeniem instalacji zajęła się firma Eurotrend z Gdyni.
Zastosowane na wystawie multimedia nie odciągają uwagi od eksponatów, ale równocześnie pozwalają widzowi na lepsze przyswojenie prezentowanych treści.
Eksponaty, których można dotknąć
Jak wspomniano, wystawa w umiejętny sposób łączy historyczne eksponaty z nowoczesnymi multimediami. Aby móc zaciekawić gości wystawy i w atrakcyjny sposób przedstawić historię Marynarki Wojennej w kilku miejscach wystawy zostały stworzone stanowiska multimedialne. Do ich realizacji użyto monitorów LG 49SM5KD o przekątnej 49” lub 32SM5KD odznaczających się przekątną 32”. Zostały one wykorzystane do budowy stojących na podłodze infokiosków lub zabudowane w ścianach, tworząc wraz z namalowaną na ścianie grafiką interesujący i – co więcej – interaktywny wystrój wnętrza. Na tych monitorach zostały zastosowane nakładki dotykowe w technologii P-CAP, podobnej do tej, jaką można znaleźć w telefonach komórkowych. Do niewątpliwych zalet zastosowania tej technologii należy duża precyzja wykrywanego ruchu, ale przede wszystkim możliwość równoczesnego śledzenia do dziesięciu punktów dotyku. Inny rodzaj stanowisk multimedialnych stanowią tzw. studnie. Są to elementy o kształcie walca, wykonane z blachy z zabudowanymi monitorami dotykowymi Flotouch 1291L w rozmiarze 12”.
Dla potrzeb tego projektu integrator zdecydował się sięgnąć po projektory Epson EB-L615U o mocy 6 000 lumenów, które rzutują na czarnych ścianach.
Projekcja na czarno
Dla potrzeb tego projektu integrator zdecydował się sięgnąć po projektory z oferty firmy Epson. Wybrane zostały laserowe projektory EB-L615U o mocy 6 000 lumenów, odznaczające się rozdzielczością WUXGA. W urządzeniach zostały zastosowane zarówno złącza HDBaseT, jak i HDMI, które pozwoliły na bezproblemowe podłączenie odtwarzaczy Digital Signage znajdujących się zaraz przy projektorach, nad stropem technicznym. W opisywanej realizacji urządzenia zostały zastosowane do wyświetlenia filmów i tekstów na czarnych ścianach, co w połączeniu z wysoką jasnością i odpowiednio wysokim współczynnikiem kontrastu, zapewniło bardzo wyraźną, czytelną projekcję. Jak przyznał Radosław Pałubicki z firmy Eurotrend o wyborze tych projektorów zdecydowało przede wszystkim zastosowane w nich źródło laserowe gwarantujące bezobsługową pracę przez minimum 12 000 godzin, pięcioletnia gwarancja oraz jasność i parametry wyświetlanego obrazu. Niewątpliwą zaletą wybranych urządzeń było również to, że są one dostępne zarówno w kolorze białym, jak i czarnym. Dla potrzeb tej realizacji został wybrany właśnie ten drugi wariant kolorystyczny. Biorąc pod uwagę, że sufity na ekspozycji mają kolor czarny, nie było konieczności dodatkowego maskowania projektorów, które z łatwością udało się wkomponować w ogólną stylistykę i kolorystykę wnętrza. Dodatkowo samo urządzenie jest bardzo lekkie (ponieważ jego waga to zaledwie 8,5 kg), co czyni cały proces instalacji znacznie prostszym i niewymagającym konieczności stosowania dodatkowych podkonstrukcji. Niewątpliwą zaletą jest również fakt, że projektory są dostarczane z oryginalnymi obudowami zakrywającymi kable, dzięki czemu są one w estetyczny sposób zakryte i nie wpływają niekorzystnie na wygląd wnętrza.
Oś czasu, na której prezentowane są różne wydarzenia z historii Marynarki Wojennej, jest wyświetlana na monitorze Ultra Stretch Signage 88BH7D firmy LG.
Na osi czasu
Życzeniem twórców wystawy było to, aby jedno ze stanowisk multimedialnych prezentowało oś czasu, na której będą zaznaczone wydarzenia, o których opowiada wystawa. Oczywiste jest to, że najlepszym nośnikiem do wyświetlenia takiej osi czasu jest ekran panoramiczny. Pierwotnie do stworzenia takiego podłużnego ekranu miały zostać użyte dwa ekrany do budowy ścian wideo. Szybko okazało się jednak, że znajdujące się pomiędzy nimi łączenie, nawet najcieńsze, wpłynie negatywnie na wyświetlany obraz. Dlatego zdecydowano, że najlepszym monitorem do tego zadania będzie typ Ultra Stretch Signage z oferty firmy LG, która ma w swoim portfolio kilka, różnych tego rodzaju rozwiązań. Ostatecznie wybór padł na model 88BH7D. Jest to ekran o przekątnej 88” i proporcjach 32:9. Monitor koreańskiego producenta może się również pochwalić wysoką jasnością, na poziomie 700 cd/m2 i odznacza się bardzo wąską ramką o szerokości 4,4 mm, co ułatwiło instalację ekranu w ścianie i jego proste wkomponowanie w elementy architektoniczne tworzące wystrój wystawy. Jak przyznali przedstawiciele integratora, nie lada wyzwaniem było również przygotowanie odpowiedniego contentu multimedialnego, ponieważ ekran ma rozdzielczość aż 3840 x 1080 pikseli, jednak ostatecznie materiały wyświetlane na ekranie zostały przygotowane w rozdzielczościach natywnych, co pozwoliło na uzyskanie bardzo wysokiej jakości. Opisywany ekran na wystawie w Muzeum Marynarki Wojennej nie służy jednak tylko do wyświetlania materiałów. Dzięki zainstalowanej przez firmę Videofonika nakładce dotykowej bazującej na podczerwieni, widzowie mogą wchodzić w interakcje z wyświetlanymi materiałami.
Wiele z ekranów firmy LG zainstalowanych na wystawie zostało wyposażonych w nakładki dotykowe umożliwiające interakcje.
Playery lokalne zarządzane globalnie
Materiały wideo, grafiki i animacje prezentowane zarówno z pomocą projektorów na ścianie, jak i na ekranach, są odtwarzane z playerów digital signage marki Brightsign. Wśród wielu zalet, które wskazał integrator, wystarczy wymienić chociażby to, że amerykański producent oferuje urządzenia łączące sprzęt i oprogramowanie, dzięki czemu nie ma konieczności żmudnej konfiguracji sprzętu i późniejszego doboru systemu, pod kontrolą którego będzie on pracował. Z bogatej oferty Brightsign, firma Eurotrend zdecydowała się wybrać modele XD233 oraz XD1033. Obydwa modele oferują obsługę rozdzielczości 1920 x 1080 Full HD i 60 klatek na sekundę, wspierają kodek H.265, standard HDR10+ oraz mogą odtwarzać treści dostarczane na żywo z kanałów społecznościowych, ale także tekst lub wiadomości finansowe, sportowe czy prognozę pogody z kanałów RSS. Dużym ułatwieniem jest również to, że urządzenia są wyposażone w czytniki kart SD. Co jest najważniejsze z punktu widzenia gdyńskiego muzeum, model Brightsign XD1033 jest wyposażony w wysokowydajny silnik, umożliwiający wyświetlanie treści nawet w rozdzielczości 4K czy materiałów pisanych w oparciu o skrypty HTML5. Wykorzystany player ma również wbudowane narzędzia, które pozwalają na wprowadzenie interakcji z wyświetlanymi materiałami. Dzięki nim takie funkcje jak: dzielenie ekranu na obszary wyświetlające różne treści, przesuwanie, powiększanie czy szczypanie, mogą być realizowane bez konieczności pisania specjalistycznych skryptów. Komunikacja z ekranem dotykowym odbywa się przy pomocy dwóch portów USB 2.0. Wszystkie odtwarzacze zostały zainstalowane lokalnie, za ekranami lub nad projektorami na stropie technicznym i połączone z urządzeniami do wyświetlania obrazu za pomocą krótkich połączeń kablowych. Oprócz sygnałów i zasilania, playery Brightsign zostały również wpięte do sieci lan. Dzięki czemu, chociaż odtwarzacze są zlokalizowane lokalnie, można zarządzać nimi w sposób scentralizowany.
Inny rodzaj stanowisk multimedialnych stanowią tzw. studnie. Są to elementy o kształcie walca, wykonane z blachy z zabudowanymi monitorami dotykowymi ProDVX w rozmiarze 15,6”.
Pełna integracja
Wystawa stała „Mamy rozkaz cię utrzymać” jest tylko jedną z wielu przestrzeni muzealnych znajdujących się w obiekcie. Głównym protokołem, któremu powierzone zostało zarządzanie całym budynkiem i z pomocą którego komunikuje się większość urządzeń elektrycznych w budynku, jest standard KNX. Inwestor wymagał, aby również wystawa komunikowała się z już istniejącymi rozwiązaniami i aby w sposób scentralizowany można było zarządzać nie tylko rozwiązaniami AV, ale również oświetleniem. Aby tego dokonać, firma Eurotrend zastosowała główny procesor Crestron CP3. W celu integracji systemu zarządzania wystawą z istniejącym systemem KNX odpowiadającym za sterowanie oświetleniem całej przestrzeni wystawienniczej zastosowano bramkę komunikacyjną Crestron CGEIB-IP, natomiast zarządzanie oświetleniem gablot wystawienniczych powierzono modułom wykonawczym Crestron DIN-4DIM-FLV4 oraz DIN-8SW8-I. Dla użytkownika został przygotowany interfejs umożliwiający tworzenie harmonogramu pracy wystawy indywidualnie. Pozwolił on na stworzenie harmonogramu zdarzeń, w oparciu o który wszystkie urządzenia na wystawie są włączane przed otwarciem muzeum i wyłączane po jego zamknięciu w sposób automatyczny – wyjątkiem jest poniedziałek, gdy muzeum jest zamknięte, co również zostało uwzględnione w harmonogramie. Oczywiście w razie konieczności całą wystawę można uruchomić również manualnie, np. dla potrzeb specjalnego pokazu dla gości VIP muzeum.
Całą ekspozycją zarządza procesor Crestron, którym sterować można również bezprzewodowo z poziomu tabletu.
Podsumowanie
Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni jest doskonałym przykładem na to, że aby stworzyć interesujące i angażujące muzeum nie jest wcale potrzebny budynek o wymyślnej architekturze, ogromna powierzchnia czy wielkie środki marketingowe. Najważniejszy jest unikatowy pomysł i wyjątkowa strona merytoryczna. I to właśnie ma opisywane w tym artykule muzeum. Integrator, firma Eurotrend, w umiejętny sposób połączył wystrój wnętrz, realne eksponaty z treściami multimedialnymi wyświetlanymi na różnorodnych nośnikach. Przyniosło to doskonały efekt, ponieważ muzeum nie jest przeładowane multimediami, które mogłyby odciągać uwagę od treści merytorycznych. Z całą pewnością to multimedia i rozwiązania AV są trendem, który będzie jeszcze bardziej widoczny w projektach z obszaru muzealnego realizowanych w najbliższych latach. Oczywiście znajdą się malkontenci, którzy powiedzą, że przecież przed erą cyfrową muzea również miały się dobrze. Jednak wystarczy spojrzeć na badania, żeby się przekonać, jak nowoczesne sposoby prezentacji treści wpłynęły na zainteresowanie muzeami przez ludzi młodych i jak wpłynęło to na podniesienie atrakcyjności przekazywanej wiedzy, która stała się znacznie prostsza do przyswojenia. Patrząc na liczbę muzeów, w których już dzisiaj można znaleźć wystawy pełne rozwiązań AV, śmiało można zacząć używać pojęcia „renesansu multimedialnych muzeów”. Jeżeli się przyjmie, to pamiętajcie, że to właśnie my użyliśmy go po raz pierwszy.
TEKST: Łukasz Kornafel, AVIntegracje
ZDJĘCIA: Eurotrend
