Sposób, w jaki przekazuje się wiedzę, nie zmienia się od zarania dziejów. Opowieści, przykłady, powtórzenia, próby mniej i bardziej udane. Co się zmienia to dostęp do wiedzy oraz medium, za pomocą którego jest ona przekazywana. Nie ma w tym nic dziwnego, jeśli weźmiemy pod uwagę szybko zmieniający się świat oraz wszechobecne multimedia, które wkroczyły również do szkół. Jak współczesna edukacja może wykorzystać multimedia?
Dzieci XXI wieku urodziły się z ekranem dotykowym w ręku. Każdy, kto ma dzieci, wie, jak sprawnie – nawet najmłodsze z nich – posługują się narzędziami multimedialnymi i jak dzięki multimediom zmienia się sposób, w który dzieci poznają świat. Aby wspierać tę ewolucję, należy w sposób odpowiedzialny wprowadzać dzieci w świat multimediów, aby stały się one ich sprzymierzeńcem – zarówno w domu, jak i w szkole, która siłą rzeczy powinna przystosować sposób komunikacji do percepcji odbiorcy. Na szczęście zostało to zauważone przez MEN, który w latach 2017-2019 prowadzi program mający na celu wyposażenie szkół podstawowych między innymi w tablice interaktywne, interaktywne monitory dotykowe o przekątnej ekranu co najmniej 55”, projektory, głośniki lub inne urządzenia pozwalające na przekaz dźwięku – Aktywna tablica, a także Szkolne laboratoria (2018-2021), czyli dofinansowania pracowni fizycznych, chemicznych i biologicznych oraz pracowni komputerowych.* Pozwala to nie tylko na unowocześnienie polskich szkół i wymianę przestarzałego sprzętu, który – w przeciwieństwie do takich rozwiązań jak na przykład V-Screen – wymaga stałego serwisowania, ma słabsze parametry techniczne, a także nierzadko służy jedynie do wyświetlania treści i to często w sposób niewygodny dla ucznia i wykładowcy, z powodu oślepiającego światła, cienia na ekranie czy konieczności zaciemnienia sali.
Jak zatem nowoczesne rozwiązania multimedialne mogą wspierać edukację na każdym jej etapie – zarówno w szkole podstawowej, jak i średniej oraz na studiach? Przede wszystkim ekrany dotykowe wprowadzają element interaktywnej nauki. Dzięki temu wiedza może być przyswajana, nie jak do tej pory pasywnie, poprzez zapamiętywanie informacji przeczytanej w książce czy przekazanej na wykładzie, ale aktywnie, dzięki możliwości wyświetlania na ekranie różnorodnych interaktywnych elementów. Ekran dotykowy śmiało zastąpi szkolną tablicę, ponieważ nie tylko można na nim pisać, ale także wspólnie notować, przesyłać informacje na urządzenia członków zespołu, który, co bardzo ważne, może w tym samym czasie pracować nad jednym projektem, dzięki zastosowaniu wielokrotnych punktów dotyku jednocześnie. Jest to zatem sposób nie tylko na wprowadzenie do klas i sal wykładowych aktywnego sposobu uczenia się, ale także konieczności i umiejętności współpracy. To szczególnie istotne w sytuacji, w której od najmłodszych lat zamykamy się na innych w naszych prywatnych światach, jakimi stały się smartfony czy tablety. Dzieci i młodzież mają nie tylko szansę rozwijać umiejętności interpersonalne, ale także uczą się budować relacje, rozwijają cechy lidera, uczestniczą w burzy mózgów, uczą się analizować, tworzyć prezentacje, rozwiązywać problem itd., co na pewno przyda im się w pracy zawodowej. Nie da się też ukryć, że interaktywne rozwiązania w klasie czy na uczelni sprawiają, że odbiorcy przekazu podchodzą do przedstawionego im problemu czy zagadnienie z większym entuzjazmem, są bardziej zaangażowani w przebieg lekcji czy wykładu, a także bardziej aktywni i zmotywowani do pracy — chętniej uczestniczą w przebiegu zajęć. Dzieje się tak dlatego, że oddziałujące na odbiorcę różnorodne bodźce prezentowane na ekranie, takie jak obraz, dźwięk, video czy pismo, które często pojawiają się symultanicznie, w połączeniu z możliwością dotyku stymuluje mózg do pracy. Nie bez znaczenia jest również fakt, że dotykowe rozwiązania multimedialne pozwalają na lepszy dostęp do wiedzy, a także na lepszy kontakt z grupą osobom niepełnosprawnym. Specjalnie dopasowane rysiki oraz możliwość pisania rękoma pozwala przełamać im dotychczasowe bariery. Interaktywność ekranów dotykowych sprawia, że prezentacja w szkolnej klasie, audytorium uczelni czy podczas szkolenia zyskuje elementy gry i zabawy, które pozwalają na skupienie uwagi słuchaczy, skuteczniejsze panowanie nad grupą zebranych osób przez wykładowcę, ale także lepsze zapamiętywanie informacji przez słuchaczy, a zatem na efektywniejszą naukę. Interaktywność rozwiązań dotykowych to nie jedyny ich atut, który powoduje, że stają się coraz bardziej popularne w szkołach, na uniwersytetach, w firmach szkoleniowych czy kompleksach badawczych. Każdy z tych ekranów dotykowych można indywidualnie dopasować do konkretnych potrzeb. Mogą być to pojedyncze ekrany, duże ściany wideo, a nawet stoły w przeróżnych kształtach. Każdy z nich jest z odpowiednio dostosowanym oprogramowaniem, a także w wersji mobilnej, która ułatwia przemieszczanie ekranu. Co więcej, taki dotykowy ekran może służyć nie tylko jako tablica, ale także pozwala przeprowadzić wideo- czy telekonferencję. Ekrany dotykowe w edukacji sprawiają, że nauka staje się nieustannym doświadczaniem poprzez słowo, obraz, dźwięki i dotyk. Nie bez znaczenia jest również wielozadaniowość takich rozwiązań, jak i możliwość dopasowania formy przekazu do percepcji odbiorcy – niezależnie od tego, czy jest nim dziecko, czy osoba dorosła.
* Informacje ze strony aktywnatablica.org
TEKST: Jakub Boni, Videofonika
ZDJĘCIA: Videofonika
