Edukacja jest jednym z tych obszarów, które praktycznie nie mogą funkcjonować bez nowoczesnych narzędzi z dziedziny IT czy AV. Aby można było przekazać daną porcję wiedzy słuchaczom, w pierwszym kroku trzeba w ogóle zdobyć ich uwagę. W dobie obrazkowego stylu życia coraz trudniej jest zdobyć zainteresowanie za pomocą plansz czy kredy i tablicy. Już wiele lat temu nauka przeniosła się do sfery multimedialnej, dzięki czemu zajęcia są nie tylko ciekawsze, ale w wielu przypadkach w ogóle możliwe do zrealizowania. Jednym z obszarów, które w sposób szczególny wymagają zastosowania technologii audiowizualnych w procesie kształcenia, jest nauka języków – szczególnie jeżeli mówimy o przyszłych nauczycielach języków czy tłumaczach symultanicznych.
Po ponad pięćdziesięciu latach od pojawienia się pomysłu Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w 2015 roku
zyskał siedzibę, w której nauka języków może być prowadzona zgodnie
z europejskimi i światowymi standardami. Nowy obiekt to oczywiście
nie tylko interesująca koncepcja architektoniczna i świetna lokalizacja
w centrum miasta, ale także szereg nowoczesnych rozwiązań z dziedziny AV.
Historia budowy obiektu Collegium Paderevianum II sięga tak naprawdę roku 1964, kiedy to powstał budynek tzw. Dużego Paderevianum. Został on ukończony dzięki darowiźnie zapisanej w ostatniej woli Ignacego Paderewskiego. Docelowo miał być on tylko budynkiem administracyjnym dla Wydziału Filologicznego UJ, pełniąc funkcję przestrzeni dydaktycznej tylko do czasu wybudowania właściwego gmachu na potrzeby edukacyjne. Ze względu na fakt, że na przestrzeni lat plany uczelni uległy zmianie i jako priorytetowe inwestycje zostały wybrane budynki Nowego Kampusu oraz znajdujące się nieopodal Auditorium Maximum, decyzja o budowie Paderevianum II zapadła dopiero w 2004 roku. Budowa obiektu była okupiona wieloma trudnościami i przeszkodami. Na początku były to protesty mieszkańców, którym nie odpowiadała koncepcja budowy nowego gmachu. Później, gdy zostały już wylane fundamenty nowego obiektu, firma budowlana zbankrutowała, w związku z czym konieczne było ponowne ogłoszenie przetargu i wybranie nowego wykonawcy. Warto wspomnieć, że w tym okresie największy Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego miał aż siedemnaście (!) różnych adresów, co w oczywisty sposób odbijało się zarówno na studentach, jak i prowadzących zajęcia. Z początkiem roku akademickiego 2015/2016 swoją działalność zainaugurował nowy obiekt zlokalizowany u zbiegu ulic Krupniczej i Alei Mickiewicz. Paderevianum II składa się tak naprawdę z dwóch budynków: A i B. Ich całkowita powierzchnia to prawie 7000 m2. W sześciokondygnacyjnym budynku „A” mieszczą się sale wykładowe, seminaryjne, a także biblioteka z czytelnią. W budynku „B”, do którego prowadzi przeszklone wejście, zostały zlokalizowane gabinety i sale konferencyjne. Dziedziniec został zagospodarowany w formie zielonego patio, w sercu którego stanął pomnik Ignacego Paderewskiego. W nowym obiekcie znajdują się także laboratoria fonetyczne, laboratoria tłumaczeń, a także centrum wsparcia edukacyjnego niepełnosprawnych. Nowy budynek Collegium Paderevianum został wybudowany od zera. Realizacją prac budowlanych zajęła się firma Budimex z Warszawy, natomiast autorem projektu jest Bożena Bończa Tomaszewska wraz z zespołem Bończa Studio. Biorąc pod uwagę charakter wydziału, dla potrzeb którego został wybudowany nowy budynek, a więc jednostki kształcącej studentów na kierunkach językowych, konieczne było uzbrojenie obiektu w szereg rozwiązań z zakresu AV. W tym celu biuro architektoniczne współpracowało z krakowską firmą 3Logic, której zostało powierzone wykonanie całej projektu z zakresu instalacji i rozwiązań audiowizualnych. Krakowski integrator zajął się zarówno zaprojektowaniem wszystkich systemów, jak i wykonaniem instalacji – w tym tras kablowych, koryt, peszli, kanałów podłogowych itp. Prace firmy 3Logic rozpoczęły się po wybudowaniu szkieletu obiektu i były prowadzone wraz z pozostałymi instalacjami elektrycznymi i teletechnicznymi wykonywanymi w obiekcie.
Budynek A Nauka w kameralnym gronie
Najmniejszymi pod względem wielkości salami znajdującymi się w budynku A, w których zostały zainstalowane rozwiązania AV, są dwunastoosobowe sale seminaryjne. Łącznie w obiekcie znajdują się aż dwadzieścia dwa takie pomieszczenia. W każdym z nich został zainstalowany projektor Optoma W300, odznaczający się jasnością na poziomie 3000 ANSI lumenów i kontrastem o współczynniku 18 000 : 1. Wszystkie projektory zostały zainstalowane na uchwytach Edbak PM1. Obraz z projektorów jest wyświetlany na elektrycznie zwijanym ekranie Avers Cumulus X 21-12MW o podstawie 210 cm i proporcjach 16 : 10. Nagłośnienie we wszystkich małych salach składa się z dwóch głośników sufitowych CM6E marki Apart Audio zasilanych za pomocą wzmacniacza Monacor SA-230/SW. Możliwość podania sygnałów AV do systemu w każdej z sal seminaryjnych umożliwiają zainstalowane przyłącza ścienne. Dzięki nim użytkownik może w prosty sposób podać zarówno obraz, jak i dźwięk poprzez złącza HDMI, VGA i audio. Pracujące w salach przyłącza to rozwiązania Liberty PC-G1795-E-P-C. Zastosowany w tych przestrzeniach system sterowania bazuje na procesorze RTI CPB1 wyposażonym w jeden port RS-232 oraz dwa porty podczerwieni. Sterowanie całym systemem audio-wideo umożliwia ośmioprzyciskowa klawiatura sterująca RTI RK1-8 zainstalowana na ścianie w każdej z sal. Rozwiązania analogiczne do tych z sal seminaryjnych znajdują się w laboratorium językowym. Pracuje tutaj również projektor Optoma z ekranem Avers, a całością zawiaduje procesor marki RTI. Do tej przestrzeni przeznaczono zestaw mikrofonów Shure. Oprócz mikrofonu bezprzewodowego do ręki PG58 z systemem bezprzewodowym PG24, dostarczono tutaj przewodowy mikrofon nagłowny BETA53. Specjalnie dla niego w przyłączach ściennych zostało przewidziane złącze XLR. Ze względu na liczbę sygnałów i na konieczność jej dystrybucji zastosowano mikser audio AMC iMix2. Przestrzeń dla większego gremium
W budynku A zlokalizowana została również nieco większa sala seminaryjna, zapewniająca przestrzeń do komfortowej pracy dla maksymalnie dwudziestu osób. System projekcji składa się tutaj także z projektora Optoma W300. Podobnie jak w przypadku mniejszych sal, projektor jest zainstalowany na uchwycie Edbak PM1, a sygnały z przyłączy ściennych Liberty są doprowadzone do projektora za pomocą przewodów HDMI, VGA i Audio. Ze względu na większy rozmiar sali za nagłośnienie są tutaj odpowiedzialne cztery głośniki sufitowe Apart Audio CM6E, zainstalowane w sufitach podwieszanych wykonanych z płyty gipsowo-kartonowej. Za ich zasilanie odpowiada wzmacniacz Monacor STA-450D odznaczający się mocą 300 W. Sterowanie całym systemem jest realizowane z poziomu procesora RTI CPB1, którym zarządza się za pomocą ośmioprzyciskowej naściennej klawiatury sterującej RTI RK1-8.
Sale seminaryjne XL
Dwoma największymi przestrzeniami seminaryjnymi w tej części nowo wybudowanego Collegium Paderevianum są sale dla czterdziestu i pięćdziesięciu osób. Chociaż są one przeznaczone dla różnej liczby osób, w obydwu salach zainstalowano identyczne rozwiązania audio-wideo. Pracują tutaj projektory NEC M402W o jasności 4000 ANSI lumenów i kontraście 10 000 : 1. Rzutują one na elektrycznie zwijane ekrany Avers Solaris 35-20 MW o podstawie o długości 350 cm i proporcjach 16 : 10. System audio w każdej sali składa się z sześciu głośników sufitowych CM6E marki Apart Audio zasilanych wzmacniaczami MA125 tego samego producenta. Aby zapewnić odpowiednią słyszalność treści przekazywanych przez prowadzących, do sal zostały dostarczone różnorodne rozwiązania mikrofonowe. W każdym z dwóch pomieszczeń pracuje jeden mikrofon na gęsiej szyjce Shure MX412D/C, jeden mikrofon bezprzewodowy do klapy Shure 185 z systemem PG14 oraz mikrofon bezprzewodowy do ręki PG58 z systemem PG24. Poszczególnymi sygnałami wchodzącymi do systemu zarządza mikser audio iMix2 firmy AMC. Jak przyznają projektanci, o jego wyborze zadecydowały nie tylko możliwości, ale także fakt, że jest to rozwiązanie wyposażone w protokół RS-232 umożliwiający komunikację z procesorem RTI zarządzającym całym systemem. Podłączenie zewnętrznych źródeł dźwięku i obrazu umożliwia w każdej z sal zestaw dwóch przyłączy podłogowych i jednego stołowego marki Bachmann. Każde z nich jest wyposażone w zestaw złączy HDMI, VGA i audio. Sygnały z nich trafiają do skalera/przełącznika SW1102 marki Wyrestorm. Jego instalacja umożliwia zachowanie takich samych parametrów wyświetlania obrazu niezależnie od podłączonego źródła, co w zasadniczy sposób ułatwia codzienne korzystanie z sali. Sygnały z urządzenia Wyrestorm do projektora są przesyłane za pomocą połączenia HDMI. Ze względu na fakt, że odległości między urządzeniami nie są duże, nie było konieczności stosowania rozwiązań do transmisji za pomocą Ethernetu czy światłowodu. System sterowania w sali bazuje na procesorze XP-6 marki RTI. Komunikuje się on z pozostałymi urządzeniami za pomocą dwóch dwukierunkowych portów RS232, sześciu portów programowalnych (z możliwością wyboru IR lub jednokierunkowego RS232) oraz trzech wyjść przekaźnikowych. Użytkownicy sal otrzymują dostęp do procesora z poziomu pilota bezprzewodowego T2CS+ wyposażonego w dotykowy wyświetlacz o przekątnej 2,4 cala oraz czterdziestu programowalnych przycisków. W salach pracują sześćdziesiąt trzy oprawy ze statecznikami DALI i sterownikami, których instalacją zajęła się firma 3Logic. Mogą być one pogrupowane w sześć niezależnych stref, zaś sterownik umożliwia tworzenie scen świetlnych wywoływanych za pomocą jednego przycisku. Zarządzanie oświetleniem zostało powierzone sterownikowi oświetlenia marki Lutron wyposażonemu w interfejs RS232. Dzięki jego obecności cała sala może być sterowana za pomocą jednego pilota lub z poziomu znajdujących się tutaj klawiatur sterujących marki Lutron.
Wykłady dla szerokiego gremium
Największą przestrzenią znajdującą się w budynku A jest sala wykładowa dla dziewięćdziesięciu trzech osób. Mogą się w niej odbywać nie tylko lekcje dla dużych grup studentów, ale także warsztaty, prelekcje, odczyty czy prezentacje. Za prezentację obrazu odpowiada projektor NEC M402W, rzutujący na zwijany elek-trycznie ekran z – jak przystało na największą salę – najdłuższą jak do tej pory podstawą o długości 400 cm. Zainstalowany tutaj system audio składa się z aż dwunastu głośników sufitowych Apart Audio CM6E, zlokalizowanych w sufitach podwieszanych. W przypadku tej sali zadanie zasilenia głośników powierzono wzmacniaczowi RTI CP 1650. Na wyposażeniu tej przestrzeni znajduje się zestaw mikrofonów marki Shure – w jego skład wchodzi system bezprzewodowy PG14 z mikrofonem 185 typu lavalier oraz mikrofon do ręki PG58 pracujący w parze z odbiornikiem PG24. W sali zainstalowano dwa przyłącza stołowe marki Bachmann umożliwiające podanie do systemu sygnałów z zewnętrznych urządzeń. Każde przyłącze ma zestaw złącz: HDMI, VGA wraz z audio oraz LAN. W każdym z przyłączy znajduje się także po jednym gnieździe zasilania 230V. Sygnały AV ze złączy trafiają do skalera/przełącznika Wyrestorm SW1120, który – podobnie jak w pozostałych salach – odpowiada za właściwe i powtarzalne wyświetlanie obrazu niezależnie od podłączonego źródła sygnału. Dodatkowo zastosowano tutaj skaler UP-1080p firmy Comm-Tec. Ze względu na odległość w tej przestrzeni do transmisji sygnałów między szafą a projektorem został zastosowany protokół HDBaseT. Biorąc pod uwagę, że projekt został przygotowany kilka lat temu, kiedy projektory z przyłączami HDBT nie były jeszcze tak szeroko popularne na naszym rynku, w sali wykładowej Collegium Paderevianum zainstalowano transmitery konwertujące sygnały przy szafie teletechnicznej z HDMI na HDBaseT, zaś przy projektorze z powrotem na HDMI. Za miks sygnałów audio ze wszystkich źródeł i z mikrofonów jest odpowiedzialny mikser audio Apart Audio Audiocontrol 12.8. Całe sterowanie bazuje na procesorze XP-8 marki RTI, wyposażonym w osiem portów RS232, osiem portów programowalnych i osiem wyjść przekaźnikowych. Sterowanie całym systemem zostało tutaj sprowadzone do bezprzewodowego pilota sterowania. Do zadań procesorów RTI zarówno w dużej sali wykładowej, jak i w każdej z sal znajdujących się w obiekcie, gdzie zostały zainstalowane, należy: przełączanie scen świetlnych, wybór źródeł wejściowych, uruchamianie ekranów, projektorów, regulacja głośności oraz wybór aktywności mikrofonów. Podobnie jak w dużych salach seminaryjnych, również tutaj znajdują się oprawy ze statecznikami DALI pracujące po kontrolą sterownika zainstalowanego przez krakowskiego integratora. Całością zarządza sterownik oświetlenia Lutron, komunikujący się z głównym procesorem RTI za pomocą protokołu RS232 dzięki specjalnemu interfejsowi. Sterowanie oświetleniem może odbywać się zarówno z poziomu bezprzewodowego pilota, jak i z klawiatury naściennej. Warto wspomnieć, że do tej przestrzeni został dostarczony system tłumaczeń symultanicznych Taiden z zestawem czterdziestu odbiorników i możliwością transmisji do ośmiu różnych języków równocześnie.
Laboratorium tłumaczeń
Laboratorium tłumaczeń jest przestrzenią, która za pomocą przesuwnych ścian może zostać podzielona na dwie niezależne sale (dwie partycje). W takich konfiguracji w każdej z sal pracuje profesjonalny, czterdziestocalowy monitor full HD NEC E424 o jasności 360 cd/m2 i kontraście 1200:1. Na monitorach tych mogą być prezentowane sygnały z kamer BCS SDIP1203-W znajdujących się w sali wykładowej. W każdej partycji znajdują się przyłącza podłogowe i przyłącza stołowe dla prowadzącego marki Bachmann. Łącznie jest ich aż dwanaście. Za nagłośnienie sali odpowiadają cztery głośniki sufitowe Apart Audio CM6E, zasilane dwoma wzmacniaczami SA-230/SW marki Monacor, zaś za miks sygnałów audio odpowiada mikser AMC iMix2. W przypadku podziału sali na dwie partycje dzielone jest również nagłośnienie. Całym systemem pracującym w sali zarządza procesor RTI XP-6, do którego dostęp otrzymujemy z poziomu dwóch klawiatur naściennych RTI RK1-8.
Budynek B
Sale konferencyjne
Poza przestrzeniami przeznaczonymi do celów edukacyjnych w nowym budynku Collegium Paderevianum przewidziano także infrastrukturę konferencyjną. Mowa tutaj o dwóch salach konferencyjnych, w których mogą odbywać się panele dyskusyjne, meetingi czy spotkania i rady wydziału. W każdej z sal zainstalowano projektor NEC M402W o jasności na poziomie 4000 ANSI lumenów. W zależności od wielkości sali za nagłośnienie odpowiedzialny jest zestaw dwóch lub czterech głośników sufitowych CM6E firmy Apart Audio, zasilanych za pomocą wzmacniaczy Monacor: odpowiednio SA-230/SW o mocy 100 W oraz STA450D o mocy 300 W w przypadku większej z sal. W każdej z sal znajdują się przyłącza podłogowe i stołowe. Całym systemem w obydwu pomieszczeniach zarządzają procesory RTI XP-6, wyposażone w szereg portów RS232 oraz portów programowalnych. Podobnie jak w pozostałych salach również w salach konferencyjnych sterowanie całym systemem może odbywać się za pomocą pilota bezprzewodowego T2Cs+. Do sal konferencyj-nych dostarczono mikrofony typu lavalier Shure 185 z odbiornikami PG14 oraz mikrofony do ręki Shure PG58 z odbiornikami PG28. W salach pracuje oświetlenie DALI ze sterownikiem pozwalającym pogrupować źródła światła i tworzyć sceny świetlne wy-zwalane za pomocą jednego przycisku. Całym systemem oświetleniowym zarządza jednostka sterowania oświetleniem Lutron wyposażona w klawiaturę sterującą oraz interfejs RS-232 do komunikacji z procesorem RTI. W jednej z sal, ze względu na jej architekturę, zainstalowano również moduł przekaźników do rolet marki Vivateq odpowiadający za ich zdalne rozwijanie i zwijanie.
Gabinety
W obiekcie znajduje się osiem gabinetów, które wyposażono w rozwiązania AV pozwalające prowadzić zajęcia ze studentami z wykorzystaniem narzędzi multimedialnych takich jak prezentacje czy filmy. W związku z tym w każdym z gabinetów został zainstalowany prosty mikrosystem AV. Składa się on z wyświetlacza 32 cale 32L2433DG marki Toshiba zainstalowanego na uchwycie Edbak PWB1c-R i przyłącza ściennego Liberty PC-G1795-E-P-S, w którym znajdują się złącza HMDI, VGA i audio.
Podsumowanie
Na budynek Paderevianum II przyszło czekać krakowskiej uczelni ponad pięćdziesiąt lat. Aby bardziej zobrazować ten upływ czasu, wystarczy powiedzieć, że wielu ze studentów, którzy zaczynali swoją edukację wtedy, dzisiaj jest profesorami lub zakończyło swoją karierę naukową. Dzisiaj największy Wydział Filologii Uniwersytetu Jagiellońskiego ma swoją własną siedzibę. Dzięki zastosowanym w niej rozwiązaniom z zakresu AV obiekt jest przystosowany do prowadzenia zajęć w nowoczesnej, przystępnej i co najważniejsze – dużo ciekawszej niż czytanie książek czy pisanie po tablicy formie. Cieszy to tym bardziej, że kierunki językowe wciąż są najbardziej obleganymi na większości uczelni, a w dobie coraz śmielej rozwijającej się epoki globalnej wioski nic nie wskazuje na to, aby ta tendencja miała się zmienić.
TEKST: Maciej Bałys
ZDJĘCIA: 3Logic
