Powiększone nawet w największym rozmiarze fotografie i pieczołowicie odnowione eksponaty zamknięte w gablotach to za mało, aby obecnie móc nazwać muzeum nowoczesnym i odpowiadającym wymaganiom odwiedzających.
Znacznie łatwiej o zawiłych meandrach historii opowiadają współczesne środki techniczne, które ułatwiają przekazanie znacznej porcji wiedzy w przystępny sposób, sprawiając, że cała ekspozycja jest bardziej interesująca, szczególnie dla młodych gości.
Doskonale dzisiejszą rolę muzeów i stawiane przed nimi wymagania zrozumieli twórcy Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, którzy stworzyli angażującą, multimedialną ekspozycję opowiadającą o życiu i działalności Marszałka, w wysublimowany sposób łącząc bardzo ważne dla wiarygodnego opowiedzenia historii zabytkowe eksponaty z nowoczesnymi technologiami audiowizualnymi.
Na szczególną uwagę zasługuje prawdziwy klejnot w koronie wystawy, czyli potężna, panoramiczna projekcja, stworzona w oparciu o armię 32 projektorów Panasonic.
Odwiedziliśmy to miejsce, aby z bliska przyjrzeć się wszystkim zastosowanym tutaj rozwiązaniom technicznym.
Muzeum Józefa Piłsudskiego powstało w Sulejówku i zostało zlokalizowane w olbrzymim, czterohektarowym parku kulturowym, nieopodal domu, w którym w przeszłości mieszkał Józef Piłsudski. Ponieważ cały zabytkowy kompleks wraz z dworkiem Milusin, parkiem i Willą Bzów miał zostać wpisany na listę Pomników Historii Rzeczpospolitej, od początku twórcy nowego obiektu przykładali dużą wagę, aby budynek nie był zbyt wysoki, nie zaburzał przestrzeni i nie przysłaniał zabytkowego dworku. Cały budynek ze względu na swoją konstrukcję został odlany z żelbetonu, a jego elewację, odwołującą się do historycznych, propagandowych plakatów, tworzą drewno, beton i mosiądz. Ekspozycja znajduje się w podziemiach i prowadzą do niej długie schody, pozwalające na wyciszenie i przygotowanie widza do zgłębienia wystawy. Następnie, już w ramach zwiedzania wchodzimy z podziemi coraz wyżej, co ma symbolizować przejście z okresu konspiracyjnego do niepodległej Polski.
Monitory multimedialne w Muzeum Józefa Piłsudskiego nie przytłaczają, ale świetnie integrują się z całym wnętrzem.
Wystawa stała o powierzchni ponad 2000 metrów kwadratowych znajduje się na dwóch poziomach i została podzielona na dwie części oddzielone centralną przestrzenią, gdzie znajduje się panoramiczna projekcja i rampa łącząca te dwa poziomy. Pierwszy poziom wystawy prezentuje czasy do odzyskania przez Polskę niepodległości, druga natomiast poświęcona już działalności Józefa Piłsudskiego jako pierwszego Naczelnika Państwa i podejmowanych przez niego prób budowy niezależnego państwa. Budynek muzeum został zaprojektowany przez znane polskie biuro architektoniczne WXCA, które odpowiadało m.in. za projekt polskiego pawilon na Expo 2020 w Dubaju, natomiast nad ekspozycją pracowali wspólnie twórcy z biura WXCA i Ralph Appelbaum Associates. Materiały multimedialne zostały stworzone przez Platige Image, wykonawcą wystawy była firma MWE, natomiast autorami systemu audiowizualnego i firmą, która wykonała wszystkie instalacje AV jest Dimension 4. Ponadto w realizację ekspozycji zaangażowane były również firmy A+V oraz Hi-Story sp. z o.o.
Jeszcze przed wejściem na wystawę na gości czeka zaaranżowana w formie kinowej przestrzeń, gdzie można posłuchać o tle historycznym prezentowanych tutaj treści i obejrzeć materiały wideo opowiadające o najważniejszych wydarzeń z życia Marszałka. To idealne miejsce przede wszystkim dla grup zorganizowanych, które zaraz po zostawieniu okryć wierzchnich w znajdującej się nieopodal szatni mogą zgromadzić się w jednym miejscu i oglądając przygotowane filmy, wejść w świat Józefa Piłsudskiego. Aby było to możliwe, twórcy wystawy zainstalowali tutaj duży projektor Panasonic PTRZ660LB z obiektywem ET-DLE085 o mocy 6000 Ansi lumenów i natywnej rozdzielczości Full HD, rzutujący na ekran Adeo o szerokości 4,5 metra w podstawie. Treści multimedialne są odtwarzane przy pomocy playera BrightSign XD234, znajdującego się w serwerowni.
W pierwszym etapie firma Dimension 4 we współpracy z AV Smart zrealizowała nagłośnienie przestrzeni biurowych znajdujących się również w obiekcie, stworzyła system digital signage w całym budynku oraz wdrożyła rozwiązania AV do sal konferencyjnych. Natomiast w drugim etapie, na zlecenie firmy MWE zajęła się realizacją całej multimedialnego wyposażenia wystawy stałej.
Realizacja tego projektu z punktu widzenia wykonawczego nie była łatwym zadaniem. Zgodnie z wymaganiami architektonicznymi, już na etapie budowy wszystkie kable dla potrzeb systemów AV musiały zostać położone i ukryte w ścianach. Dzięki temu wszystkie ściany są gładkie, stanowią jednolitą powierzchnię i nie odciągają uwagi zwiedzających. Dodatkowo, również ze względu na architekturę wnętrza, część projektorów znajdujących się na wystawie musiała zostać pomalowana dokładnie w barwach ekspozycji, tak aby idealnie scalały się one z wyglądem wnętrza. Ponadto, ponieważ ściany zostały wykonane z betonu architektonicznego, wszystkie ekipy miały całkowity zakaz opierania czegokolwiek o ściany, co było zagrożone wysokimi karami finansowymi.
Gdy dodamy do tego powierzchnię budynku sięgającą prawie 6000 metrów kwadratowych i grubo ponad 2000 metrów kwadratowych samej wystawy i chociażby jedną pozycję z listy wyposażenia w postaci ponad 18 kilometrów położonych kabli, widzimy, jak złożonym i wymagającym dla jego twórców był cały projekt.
Przestrzeń jak z kina
Jeszcze przed wejściem na wystawę na gości czeka zaaranżowana w formie kinowej przestrzeń, gdzie można posłuchać o tle historycznym prezentowanych tutaj treści i obejrzeć materiały wideo opowiadające o najważniejszych wydarzeń z życia Marszałka.
To idealne miejsce przede wszystkim dla grup zorganizowanych, które zaraz po zostawieniu okryć wierzchnich w znajdującej się nieopodal szatni mogą zgromadzić się w jednym miejscu i oglądając przygotowane filmy, wejść w świat Józefa Piłsudskiego.
Aby było to możliwe, twórcy wystawy zainstalowali tutaj duży projektor Panasonic PTRZ660LB z obiektywem ET-DLE085 o mocy 6000 Ansi lumenów i natywnej rozdzielczości Full HD, rzutujący na ekran Adeo o szerokości 4,5 metra w podstawie. Treści multimedialne są odtwarzane przy pomocy playera BrightSign XD234, znajdującego się w serwerowni. Ponieważ jest to przestrzeń otwarta, najlepszym i jedynym sposobem jej nagłośnienia okazały się być podwieszone pod sufitem, kierunkowe głośniki zapewniające dźwięk tylko w tych miejscach, w których oczekiwali tego twórcy wystawy, bez uciążliwych przesłuchów.
Wdrożona została tutaj również aplikacja mobilna dla edukatorów, umożliwiająca wybór odtwarzanych na ekranie projekcyjnym w danym momencie materiałów i sterowanie nimi.
Największym wyzwaniem tego projektu było znalezienie odpowiedniego rozwiązania, aby możliwe było wyświetlenie ogromnego obrazu z ekstremalnie małej odległości. Z tego powodu jedynym możliwym do wdrożenia tutaj rozwiązaniem okazały się być właśnie projektory marki Panasonic z lustrzanymi obiektywami ET-DLE035. W przeciwieństwie do innych obiektywów, które wymagałyby odległości 2 czy 2,5 metra, w tym wypadku, aby osiągnąć podobny efekt wystarczy tylko nieco ponad 80 cm!
Ponad 2000 metrów kwadratowych multimedialnej ekspozycji
Ideą przyświecającą stworzeniu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku było przedstawienie jego postaci na tle historycznym, kulturowym i społecznym, a przede wszystkim pokazanie jego dokonań, reprezentowanych przez niego wartości i idei walki o niepodległość Polski.
Natychmiast po wejściu w przestrzeń wystawy zwiedzających wita wyjątkowa instalacja. Została ona stworzona w oparciu o trzy duże trójkątne elementy architektoniczne, na które rzutuje obraz wyświetlany z trzech projektorów. Chociaż są to trzy niezależne bryły, oglądane z pewnej odległości tworzą jeden spójny obraz.
Dalej na kilkudziesięciu stanowiskach znajdujących się na wystawie znajdziemy większość nowoczesnych rozwiązań multimedialnych. Mamy tutaj zarówno monitory w wielu różnych formatach i o różnych przekątnych, rozwiązania interaktywne, projektory, głośniki kierunkowe, kolumny głośnikowe, głośniki zakamuflowane w scenografii, makiety podświetlane przy pomocy taśm RGB czy systemy zbliżeniowe, wyzwalające automatycznie zdarzenia na poszczególnych stanowiskach, gdy tylko pojawią się tam zwiedzający. Uzupełnieniem jest również system audioprzewodnika, który obejmuje swoim zasięgiem całą ekspozycję, podając na każdym ze stanowisk przygotowane treści wprost na słuchawki zwiedzających.
Kilkadziesiąt transmiterów Crestron DM-TX-4K-100-C-1G pozwala na przesłanie sygnałów z playerów odtwarzających treści w serwerowni. Sygnał HDMI na poszczególne stanowiska jest przesyłany przy pomocy transmiterów i połączeń HDBaseT, gdzie następnie jest dekodowany znów do postaci HDMI i przesyłany do projektorów lub monitorów.
Szafy pełne sprzętu
Cała instalacja AV stworzona dla potrzeb ekspozycji stałej znajdującej się w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku została zaprojektowana w taki sposób, że częściowo urządzenia odpowiedzialne za odtwarzanie treści znajdują się bezpośrednio na stanowiskach multimedialnych, ale większość z nich drzemie w szafach rack, zlokalizowanych w specjalnie przygotowanej do tego celu serwerowni.
Tam zainstalowany został chociażby potężny zestaw kilkudziesięciu playerów digital signage BrightSign HD224 i XD234 czy odpowiedzialne za sterowanie wystawą rozwiązania marki Toucan Systems: serwery NEST2U-1A, Pitahaja GPH-2 i Pitahaja GPH-1A, które są głównymi kontrolerami sprawującymi główną kontrolę nad całą ekspozycją. Znajdujący się tutaj system multimedialny, wraz ze wspomagającymi go rozwiązaniami teletechnicznymi i elektrycznymi, został zintegrowany w ramach wspólnego systemu zarządzania. Dla potrzeb zarządzania i sprawowania nadzoru nad pracą wystawy, została stworzona aplikacja sterująca z interfejsem graficznym dostępnym z poziomu przeglądarki internetowej na każdym urządzeniu podłączonym do wydzielonej sieci ekspozycyjnej. System umożliwia m.in. włączenie i wyłączenie poszczególnych stanowisk, sterowanie całymi grupami obiektów, zarówno jeżeli chodzi o multimedia, jak i oświetlenie.
Na co dzień uruchamianie i wyłączanie całej wystawy jest realizowane w sposób automatyczny, w oparciu o przygotowany i zaprogramowany harmonogram, który może być ustawiony niezależnie dla każdego z dni tygodnia. Dodatkowo system informuje również o ewentualnych awariach i przypomina obsłudze muzeum o konieczności przeprowadzenia okresowej konserwacji urządzeń.
Zestaw modułów Crestron DIN-DALI-2 odpowiedzialnych za sterowanie światłem na wystawie wraz z głównymi procesorami Crestron CP3N odpowiedzialnymi za sterowanie.
Bardzo istotne role dla funkcjonowania całej wystawy zostały powierzone urządzeniom marki Crestron, z których wiele również znajduje się w serwerowni. Pierwsza grupa urządzeń to zestaw nadajników DM-TX-4K-100-C-1G. Ze względu na zaproponowaną koncepcję polegającą na umieszczeniu większości playerów odtwarzających treści w serwerowni, sygnał HDMI na poszczególne stanowiska jest przesyłany przy pomocy transmiterów i połączeń HDBaseT, gdzie następnie jest dekodowany znów do postaci HDMI i przesyłany do projektorów lub monitorów. Drugi poważny zestaw urządzeń Crestron to armia modułów DIN-DALI-2 odpowiedzialnych za sterowanie światłem na wystawie wraz z głównymi procesorami Crestron CP3N odpowiedzialnymi za sterowanie. Całe oświetlenie ekspozycyjne jest w pełni zarządzane z poziomu centralnego systemu zarządzania multimediami i oświetleniem. Wszystkie zainstalowane na wystawie oprawy są konstrukcjami sterowanymi w oparciu o protokół Dali lub DMX. Aby móc nimi zarządzać w rozdzielnicy elektrycznej zostały zainstalowane moduły wykonawcze właśnie marki Crestron. Umożliwiło to stworzenie odpowiednich scen oświetleniowych, które automatycznie przełączają się wraz z wyświetlanymi treściami multimedialnymi, są wyzwalane przy pomocy czujników zbliżeniowych zainstalowanych na wystawie, a także pozwalają na niestandardowe wykorzystanie poszczególnych stref ekspozycji w trakcie wydarzeń specjalnych. Ponadto w serwerowni zastosowane zostały również wzmacniacze producenta odpowiadające za zasilanie głośników zainstalowanych na części stanowisk oraz procesory audio DSP Crestron DSP-860. Ponadto mamy tutaj również ekstendery audio Crestron AUD-EXT-100 umożliwiające przesłanie wysokiej jakości sygnału stereo na odległość nawet 600 m przy pomocy skrętki. Są one wykorzystywane do przesyłania dźwięku między odtwarzaczami źródłowymi a wzmacniaczami zainstalowanymi bezpośrednio na kilku stanowiskach ekspozycji.
Za odtwarzanie treści na wystawie odpowiada m.in. zestaw kilkudziesięciu playerów digital signage BrightSign HD224 i XD234.
Legion 32 projektorów
Prawdziwym klejnotem w koronie muzeum w Sulejówku jest zlokalizowana centralnie przestrzeń z robiącą wielkie wrażenie, przeogromną projekcją panoramiczną; 360 stopni na czterech ścianach zawieszonego tutaj sześcianu o wysokości sześciu metrów, rozpiętych od sufitu do podłogi.
Dwa poziomy tej przestrzeni zostały połączone okalającą całą przestrzeń rampą umożliwiającą okrążenie jej i zobaczenie całego imponującego materiału z wielu różnych perspektywy.
Łącznie, aby można było zrealizować projekcję, zastosowano 32 laserowe projektory 1-chip DLP Panasonic PT-RZ970 o mocy 10 000 lumenów każdy. Ze względu na rozmiar projekcji, na każdą ze ścian sześcianu rzutują cztery projektory umieszczone pod sufitem na specjalnie zaprojektowanych uchwytach, umożliwiających pełną regulację w każdej osi oraz cztery maszyny umieszczone w wykonanych na zamówienie „domkach”, zapewniających pełne bezpieczeństwo pracy i uniemożliwiających dostęp do projektorów osobom postronnym.
Największym wyzwaniem tego projektu było znalezienie odpowiedniego rozwiązania, aby możliwe było wyświetlenie ogromnego obrazu z ekstremalnie małej odległości.
Projektory wyświetlające na dolnej części ekranów w przestrzeni centralnej zostały zamknięte w specjalnych „domkach” blokujących dostęp do nich osobom postronnym.
Z tego powodu jedynym możliwym do wdrożenia tutaj rozwiązaniem okazały się być właśnie projektory marki Panasonic z lustrzanymi obiektywami ET-DLE035. W przeciwieństwie do innych obiektywów, które wymagałyby odległości 2 czy 2,5 metra, w tym wypadku, aby osiągnąć podobny efekt, wystarczy tylko nieco ponad 80 cm! Jest to możliwe dzięki specjalnej konstrukcji obiektywu, za sprawą którego wyświetlany przez projektor obraz jest odbijany przez zestaw luster, zaś sam projektor jest instalowany tyłem do ekranu projekcyjnego! To wszystko sprawia, że projektory mogą być instalowane w miejscach, w których wcześniej nie byłoby to możliwe i mogą pracować zarówno w układzie portretowym, klasycznym, jak i do góry nogami, bez żadnych ograniczeń, odpowiadając na wymagania projektantów instalacji i użytkowników.
Dwa poziomy ekspozycji łączy rampa umożliwiająca obejrzenie projekcji panoramicznej z wielu różnych perspektyw.
Jak powiedział szef firmy Dimension 4 Mariusz Szymański: „Gdy wybieramy partnera technologicznego do takiego projektu jak Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, przede wszystkim kierujemy się elastycznością oferowanych przez niego rozwiązań i ich trwałością. Tutaj, po ponad roku pracy muzeum nie mieliśmy nawet jednego zgłoszenia serwisowego. Dodatkowo, dzięki wykorzystaniu w urządzeniach technologii laserowej nie ma tutaj konieczności wymiany lamp”. Projektory Panasonic zainstalowane w muzeum rzutują na ekrany stworzone z wykorzystaniem półprzezroczystej tkaniny, zaprojektowane specjalnie dla potrzeb tej wystawy.
Górne projektory Panasonic PT-RZ970 zostały zainstalowane na zaprojektowanych specjalnie dla potrzeb tej instalacji uchwytach umożliwiających regulację ich pozycji we wszystkich płaszczyznach.
Ze względu na liczbę projektorów, sposób ich montażu i odległość od ekranów projekcyjnych to jedyna tego rodzaju instalacja w skali Polski.
Źródłem sygnału dla tej armii projektorów są cztery playery zlokalizowane w serwerowni, zaś sam obraz jest przesyłamy przy pomocy 32 transmiterów HDBaseT Crestron DM-TX-4K-100-C-1G. Aby zapewnić właściwą geometrię obrazu, sprawić, że wyświetlany z 32 projektorów obraz nie będzie miał widocznych łączeń, nawet pomimo tego, że ze względu na warunki techniczne górna i dolna część ma różną rozdzielczość, do konfiguracji całego systemu zostało wykorzystane oprogramowanie Resolume, czuwające nad tą olbrzymią projekcją.
Natychmiast po wejściu w przestrzeń wystawy zwiedzających wita wyjątkowa instalacja. Została ona stworzona w oparciu o trzy duże trójkątne elementy architektoniczne, na które rzutuje obraz wyświetlany z trzech projektorów. Chociaż są to trzy niezależne bryły, oglądane z pewnej odległości tworzą one jeden spójny obraz.
Podsumowanie
Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku to wyjątkowa przestrzeń opowiadająca o historii jednej z najważniejszych postaci w dziejach naszego kraju, zamknięta w nie mniej widowiskowej bryle architektonicznej. To, co jednak jest prawdziwą siłą tego miejsca, to wyjątkowa ekspozycja. Zostały tutaj połączone historyczne, odnowione i zaprezentowane w atrakcyjny sposób eksponaty wraz z wieloma nowoczesnymi środkami multimedialnymi. Na szczególne słowa uwagi zasługuje wyjątkowa, jedyna w Polsce ogromna, panoramiczna projekcja zrealizowana przy pomocy aż 32 projektorów Panasonic, która została ulokowana na końcu trasy zwiedzania, na najniższym poziomie i robiąca ogromne wrażenie na wszystkich zwiedzających. Warto zejść prawie trzy piętra pod ziemię, aby być tak blisko historii, jak to tylko możliwe.
Tekst i zdjęcia: Łukasz Kornafel, „AVintegracje”
