Dawniej do realizacji transmisji potrzebny był bardzo kosztowny sprzęt lub udział specjalistycznego wozu, podstawianego zazwyczaj przez telewizję lub wyspecjalizowaną firmę producencką. Dzięki postępowi technologicznemu to zadanie można zrealizować dzisiaj znacznie łatwiej i taniej. Między innymi z tego powodu tak popularne stały się transmisje z obrad rad miasta, gminy, posiedzeń zarządów, konferencji czy innego rodzaju spotkań.
Technologia wkracza również w obszar duchowy i coraz częściej również w wydarzeniach odbywających się w kościele można uczestniczyć online. Przykładem świątyni, która zaprasza wiernych nie tylko w swoje progi, ale także przed ekrany komputerów – na kanał YouTube czy na Facebooka – jest Kościół pw. Najświętszego Imienia Jezus w Łodzi. To nie tylko miejsce cyklicznych transmisji online, lecz świątynia iście multimedialna. Trudno znaleźć drugi dziewiętnastowieczny budynek, w którym znajdują się przyłącza sceniczne, dwa zestawy nagłośnienia, ruchome oświetlenie, rozbudowana sieć transmisji sygnałów wideo czy mikser telewizyjny. Czynią one to miejsce absolutnie wyjątkowym i wartym uwagi.
Kościół Najświętszego Imienia Jezus znajduje się w samym centrum Łodzi, niemal naprzeciwko słynnej ulicy Piotrkowskiej. Powstał w latach 1880–1884 jako świątynia parafii ewangelicko-augsburskiej pw. Jana Ewangelisty, co jest widoczne również w jego architekturze. Po dwóch stronach nawy głównej znajdują się podłużne balkony. Ze względu na to, że w trakcie najbardziej obleganych uroczystości kościelnych wierni zasiadają również na nich, a widoczność z tego miejsca na ołtarz jest mocno ograniczona lub prawie niemożliwa, już wiele lat temu pojawiła się konieczność zainstalowania projektorów i ekranów zapewniających wiernym znajdującym się na balkonach odpowiednią widoczność i możliwość uczestniczenia we wszystkich wydarzeniach.
Wprowadzanie rozwiązań multimedialnych do kościoła rozpoczęło się wiele lat temu. Dzisiaj, po wszystkich przeprowadzonych działaniach, można powiedzieć, że jest to kościół w pełni cyfrowy. Wszystkie połączenia analogowe znajdujące się tutaj pierwotnie (np. w postaci kabla VGA) zostały zastąpione jednolitą siecią, w oparciu o którą realizowana jest zarówno transmisja obrazu, jak i dźwięku.
Wspomniana sieć nie ogranicza się tylko do kościoła – swoim zasięgiem obejmuje również przylegające do bazyliki pomieszczenia. Na etapie instalacji, za pomocą kabla CAT5 z kościołem zostały skomunikowane trzy sale duszpasterskie, każda na trzysta osób, wiele małych sal oraz studio postprodukcyjne. Taka konfiguracja umożliwia bezproblemową, dwukierunkową transmisję zarówno dźwięku, jak i obrazu.
Sygnały są przesyłane m.in. za pomocą protokołu HDBaseT. Jest on tutaj szczególnie wygodny, jeżeli chodzi o wyjścia sygnałów z matrycy. W kościele pracują trzy projektory (odpowiedzialne za wyświetlanie obrazu na ekranach znajdujących się przy prezbiterium i przy wspomnianych balkonach), które przyjmują sygnał bezpośrednio w tym standardzie, wykluczając konieczność stosowania dodatkowych konwerterów i ułatwiając całe zadanie.
Rozwiązania multimedialne znajdujące się w obiekcie służą nie tylko do wyświetlenia sygnałów w kościele, pomagają także w realizacji transmisji, dzięki którym wszystko to, co dzieje się w tutaj, mogą oglądać wierni przed ekranami swoich komputerów i telewizorów. Łódzki kościół to świątynia bardzo żywa, w której odbywa się ogromna liczba wydarzeń. Nadawane są stąd nie tylko cykliczne transmisje mszy świętej, realizowane zarówno w najważniejsze święta, w niedzielę, jak i w dni powszednie. Zdalnie można śledzić także koncerty, spotkania, imprezy dla dzieci i młodzieży czy wykłady, których tutaj nie brakuje. Aby móc sprostać tym wyzwa-niom i zapewnić jak najszersze możliwości realizacyjne, konieczne było stworzenie elastyczne systemu do dystrybucji i processingu sygnałów.
Z wielu źródeł, wszędzie
Sercem tego systemu jest matryca Roland XS-84H, która została wybrana właśnie po to, aby różne sygnały wejściowe można było bez problemu kierować do konkretnych miejsc i wysłać zarówno w świat, jak i odtwarzać za pomocą znajdujących się tutaj projektorów.
Szybko okazało się, że potrzebna będzie największa matryca znajdująca się w ofercie producenta, ponieważ w kościele jest bardzo wiele źródeł sygnału oraz urządzeń, do których trzeba sygnał skierować. Mamy tutaj m.in.: komputer z oprogramowaniem Wirecast, za pomocą którego jest realizowany streaming, umożliwia on również wyświetlenie grafik czy belek; komputer, z którego na szybko można wyświetlić dowolną treść multimedialną (zdjęcia, filmy, dodatkowe grafiki), komputer odpowiedzialny za wyświetlanie tekstów pieśni, kamerę PTZ, która wisi przed kościołem i za pomocą której można łatwo pokazać, co dzieje się na zewnątrz, czy tuner DVBT umożliwiający wyświetlenie w kościele sygnału telewizyjnego – funkcja ta wykorzystywana jest np. w trakcie pielgrzymek papieskich pokazywanych w kościele.
Do matrycy trafia również jedno z wyjść aux ze stołu tele-wizyjnego, na którym realizowany jest sygnał do transmisji. Ciekawostką jest jednak to, że presety zostały przygotowane w taki sposób, że gdy na ekrany projekcyjne jest wysyłana suma z miksera telewizyjnego, sygnały nie wchodzą z powrotem do matrycy. Dzięki temu eliminujemy niepożądane zjawisko zapętlenia i obrazu w obrazie.
Jak przyznaje zajmujący się na co dzień całym systemem AV w obiekcie Adrian Zieliński: „Kiedyś zarządzanie całym tym systemem było kłopotliwe. Wymagało ciągłego kombinowania, przepinania kabli, wpinania się w stół transmisyjny, a nie zawsze jest obecny realizator, który może to zrobić. Dlatego zdecydowaliśmy się pójść właśnie w stronę matrycy, która będzie obsługiwała zarówno sygnały audio, jak i wideo i zapewniała kompleksowe zarządzanie wszystkimi sygnałami”.
Na pokładzie miksera pracują cztery wyjścia. Sygnał z pierwszego wyjścia trafia do głównego projektora, sygnał z drugiego jest zdublowany do dwóch projektorów wyświetlających obraz dla wiernych znajdujących się na balkonach, ponieważ w tym wypadku nie ma konieczności rozdzielania tych sygnałów. Trzecie wyjście jest odpowiedzialne za wysyłanie sygnałów na potrzeby transmisji. Jeżeli chodzi o same kamery PTZ, są one wpięte bezpośrednio w stół telewizyjny, natomiast trzecie wyjście pozwala np. wysłać do transmisji treści z serwera tekstów, zdjęcia z ogłoszeniami parafialnymi czy informacje o polecanych książkach i magazynach, a także przesłać sygnał z zewnętrznego źródła wpiętego po HDMI np. laptopa. W tym celu przyłącza zostały zlokalizowane w bardzo wielu miejscach kościoła, w tym nawet w prezbiterium. Ze względu na to, że jak wspomniano, cała transmisja bazuje na sieci strukturalnej, nie ma problemu z przekrosowaniem odpowiednich wejść i wyjść i podaniem sygnałów z każdego miejsca, gdzie znajduje się gniazdko LAN.
Ostatnie wyjście umożliwia wysłanie sygnałów do innych sal i do tzw. monitora technicznego. Jest to monitor, który zostanie zainstalowany w prezbiterium i na którym niezależnie od głównych ekranów będzie można wyświetlić jakąś informację dla oprawiającego mszę, np. o końcu transmisji, prośbę o przestawienie samochodu itd. Dzięki takiej konfiguracji można w prosty sposób wysłać dowolne sygnały na dowolne projektory, ale także wysłać sygnał do transmisji np. na YouTubie.
Adrian Zieliński zwraca uwagę, że bardzo istotną funkcją matrycy jest również to, że jest ona skalerem: „Do kościoła przyjeżdżają ludzie z bardzo różnymi nośnikami i często chcą odtworzyć niestandardowe materiały wideo. Są to bardzo różne formaty, bardzo różne rozdzielczości. Zazwyczaj rozciągamy odpowiedni przewód i nie wiemy, co znajdzie się po drugiej stronie. Dzięki wbudowanemu skalerowi nie musimy biegać i przestawiać rozdzielczości. Wystarczy po prostu wpiąć kabel, aby obraz pojawił się na ekranach.”
Roland XS-84H to matryca 8×4 wyposażona w osiem wejść HDMI, osiem DB-15 (VGA) oraz cztery wyjścia HDMI i cztery HDBa-seT ułatwiające elastyczną konfigurację matrycy i jej łatwą obsługę w każdym systemie. Urządzenie zostało zaprojektowane przede wszystkim z myślą o instalacjach stałych, które wymagają obsługi z poziomu jednego urządzenia zarówno obrazu, jak i dźwięku. Bardzo istotną funkcjonalnością urządzenia jest pracujący na pokładzie skaler, który gwarantuje, że niezależnie od tego, jaki sygnał (w jakim formacie obrazu i jakiej rozdzielczości) pojawia się na wejściu, jest on zawsze wyświetlany w poprawny sposób na wyjściu. Urządzenie oferuje dodatkowo szerokie możliwości za-rządzania sygnałami. Mamy możliwość obrócenia obrazu, wyświetlenia czterech niezależnych sygnałów, dużego obrazu złożonego z czterech mniejszych, złożenia obrazu wyświetlanego na ekranach ustawionych w trybie portretowym, a także zaawansowany tryb picture in picture, umożliwiający stworzenie praktycznie nieograniczonych kompozycji. Interesująca i przydatna może być również funkcja statycznego obrazu. Do urządzenia można wgrać za pomocą przenośnej pamięci USB do czterech obrazów lub wygenerować je statycznie z sygnałów wejściowych. Zdjęcie wygenerowane z sygnału wideo bądź grafika (np. w formie logotypu) może być wyświetlone w sytuacji, gdy na wejściach matrycy nie ma sygnału. Takie rozwiązanie docenią z pewnością użytkownicy z rynku edukacyjnego czy biznesowego.
Niezwykle ważne z punktu widzenia użytkownika jest to, że matryca umożliwia niezwykle szybkie przełączanie sygnałów z opóźnieniem poniżej 0.2 sekundy, co czyni cały proces praktycznie niezauważalnym. Urządzenie ma wbudowany tryb PGM/PST do dyskretnego przełączania sygnałów. Do konfiguracji i zarządzania matrycą producent przygotował oprogramowanie XS-80HRCS, dzięki któremu urządzeniem można sterować także w sposób zdalny.
W ofercie jest również aplikacja na iPada XS-80 Remote app, ułatwiająca sterowanie urządzeniem z poziomu tabletu. Nie bez znaczenia jest fakt, że matryca zapewnia zaawansowane zarządzanie sygnałami audio wraz z ich zaawansowanym procesingiem, regulacją poziomów, korekcją, eliminacją sprzężeń, kompresją, możliwością wprowadzenia opóźnień (gwarantujących idealną synchronizację dźwięku i obrazu).
W opisywanym kościele cała konfiguracja matrycy została zapisana w formie wygodnych i łatwych do przywołania w szybki sposób presetów, które w łódzkiej świątyni są wywoływane w dwojaki sposób. Można tego dokonać zarówno za pomocą iPada, który dzięki znajdującym się tutaj dwóm access pointom gwarantuje komunikację praktycznie z każdego miejsca kościoła, bądź za pośrednictwem pilota systemu Slajd odpowiadającego za wyświetlanie tekstów na projektorach. Dzięki temu, że matryca została zlokalizowana na chórze, w specjalnie przygotowanej w tym celu szafie rack, i spięta z innymi systemami, do matrycy został podpięty również komputer odpowiedzialny za wyświetlanie tekstów. Otrzymuje on sygnał z pilota radiowego za pomocą odbiornika wpiętego po USB i dalej za pomocą protokołu RS-232 steruje matrycą, umożliwiając wywoływanie konkretnych presetów. Głównym założeniem jest to, aby w sytuacji, gdy konfiguracja wyjść i wejść zostanie zmieniona, pracujący na co dzień organista, przychodząc na mszę, mógł wybrać odpowiednie źródło i wyświetlić teksty.
Dzięki temu, że matryca wspiera VPN, obsługa może online zdiagnozować występujący problem bądź przełączyć dany preset bez udziału użytkownika, praktycznie z dowolnego miejsca na zie-mi, gdzie tylko dostępne jest łącze internetowe.
Barwy Roland nie tylko w departamencie wideo
W łódzkim kościele pracują tutaj tak naprawdę dwa systemy nagłośnieniowe. Pierwszy z nich to klasyczny system do transmisji mowy, stosowany w trakcie mszy jako nagłośnienie odpowiedzialne przede wszystkim za transmisję sygnałów z mikrofonów. Na potrzeby koncertów i odbywających się tutaj wydarzeń specjalnych przygotowano dodatkowy system składający się z kilku kolumn zainstalowanych wzdłuż kościoła i dostawianych subwooferów.
W przypadku imprez muzycznych bądź wydarzeń wymagających obsłużenia dużej liczby sygnałów, do głosu dochodzi kolejne urządzenie z portfolio firmy Roland. Mowa tutaj o mikserze audio Roland M-5000, który zbiera w takie sytuacji wszystkie sygnały z całego kościoła, z mikrofonów bezprzewodowych Shure SLX i ULXD oraz wszystkich wejść w stageboxach S-2416. Ciekawostką są również stageboxy S-1608, które dzięki niewielkim rozmiarom udało się wkuć w ściany przy lewej i prawej stronie prezbiterium, dzięki czemu na ołtarzu jest również zestaw wejść i wyjść, których można użyć np. w sytuacji, gdy mamy wydarzenia z pełnym zespołem.
Dzięki temu realizator ma pełną kontrolę nad wszystkimi źródłami dźwięku, zarówno pod względem poziomu, jak i korekcji czy kompresji, może także wysłać sygnały do transmisji telewizyjnej, a także wysłać odpowiednie sygnały do nagłośnienia do mowy, a inne do nagłośnienia koncertowego.
Mikser M-5000 pracuje także jako konsoleta odsłuchowa – wówczas są z niego miksowane m.in. tory do systemów bezprzewodowych Shure PSM900 i PSM1000 pracujących w kościele.
Zainstalowana matryca wideo umożliwia nie tylko kompleksowe i elastyczne zarządzanie sygnałami wideo, ale także audio. W przypadku dużych imprez sygnały audio pochodzące np. z wejść HDMI czy HDBaseT można podać bezpośrednio na główną konsoletę dźwiękową (określaną mianem koncertowej) zlokalizowaną na chórze. Gdy w kościele odbywa się jednak niewielkie wydarzenie lub msza święta, duża konsoleta nagłośnieniowa nie jest używana. W sytuacji, w której chcemy odtworzyć nagranie audio czy materiał wideo z dźwiękiem, wystarczy tylko wybrać odpowiedni preset w matrycy Roland XS-84H, aby usłyszeć sygnał audio w całym kościele, co może zrobić nawet osoba bez zaawansowanej wiedzy na temat konfiguracji i obsługi sygnałów audio.
Ekipa pracująca w kościele korzysta także z niewielkiego miksera Roland M-200i, który jest niezastąpiony w przypadku wydarzeń niewymagających wpięcia dużej liczby sygnałów. W studiu postprodukcyjnym zainstalowana jest również konsoleta Roland M-300, która może być wykorzystywana jako stół broadcastowy do miksu sygnałów dla potrzeb transmisji czy jako stół studyjny np. dla potrzeb rejestracji płytowej.
Podsumowanie
Prezentowane w tym artykule rozwiązania jednoznacznie pokazują, że rynek AV zmierza w kierunku tworzenia rozwiązań uniwersalnych, elastycznych, które mogą pracować na bardzo różnych rynkach i w różnych instalacjach, nie mając metki ograniczającej ich wykorzystanie. Wprowadzenie tych nowoczesnych technologii do łódzkiej świątyni eliminuje bariery i umożliwia uczestniczenie w liturgii i w organizowanych tutaj wydarzeniach specjalnych wszystkim tym osobom, które nie mogą przybyć do kościoła osobiście, ułatwiając i uatrakcyjniając przekaz także wiernym znajdującym się w świątyni.
NOWOCZESNE ROZWIĄZANIA MULTIMEDIALNE DLA MUZEÓW
Zainteresowały cię opisane rozwiązania i wykorzystane urządzenia?
Pomożemy, doradzimy, odpowiemy na twoje pytania.
Skontaktuj się z nami.
